Martin Luther

Martin Luther
Martin Luther
Ganwyd	Martin Luder ; 10 Tachwedd 1483 ; Lutherstadt Eisleben
Bedyddiwyd	11 Tachwedd 1483
Bu farw	18 Chwefror 1546 ; Lutherstadt Eisleben
Man preswyl	Lutherstadt Eisleben, Mansfeld, Magdeburg, Eisenach, Erfurt, Wittenberg
Alma mater	Prifysgol Erfurt ;
Galwedigaeth	cyfieithydd, diwinydd, athro cadeiriol, cyfreithiwr, cyfieithydd y Beibl, emynydd, diwygiwr Protestannaidd, athronydd, gweinidog bugeiliol, llenor, pregethwr, cyfansoddwr, copïwr, offeiriad Catholig, reformator
Swydd	academydd
Cyflogwr	Prifysgol Wittenberg ;
Adnabyddus am	y Naw Deg a Phum Pwnc
Prif ddylanwad	Awstin o Hippo
Mudiad	y Dadeni Almaenig, y Diwygiad Protestannaidd, Protestaniaeth
Tad	Hans Luther
Mam	Margaretha Luther
Priod	Katharina von Bora
Plant	Elisabeth Luther, Paul Luther, Magdalena Luther, Margarete Kunheim, Martin Luther, Johannes Luther
llofnod

Offeiriad, diwinydd a diwygiwr eglwysig o'r Almaen oedd Martin Luther (10 Tachwedd 1483 – 18 Chwefror 1546). Ef fu'n gyfrifol am symbylu'r Diwygiad Protestanaidd.

Ganwyd Martin Luther yn Eisleben yn Sacsoni. Treuliodd 1505 fel mynach yn Erfurt, a gweithiodd fel doctor diwinyddiaeth yn Wittenburg yn 1512.

Ar 31 Hydref 1517 hoeliodd Martin Luther ddarn o bapur ar ddrws eglwys gadeiriol Wittenberg a oedd yn rhestru 95 o ddadleuon yn erbyn yr Eglwys Babyddol. Gwrthwynebai'n gryf yr honiad y gellid prynu achubiaeth o gosb Duw gydag arian. Roedd Luther yn dysgu nad oedd iachawdwriaeth i'w gael drwy weithredoedd da ond i'w gael yn unig drwy ras Duw a ffydd yn Iesu Grist fel Iachawdwr. Roedd ei ddiwinyddiaeth yn herio awdurdod y Pab wrth ddysgu mai'r Beibl yw unig ffynhonnell datguddiad dwyfol.

Cyfieithodd Martin Luther y Beibl (y Testament Newydd ym 1521 a’r Hen Destament ym 1534) i Neuhochdeutsch (Uchel Almaeneg Gyfoes) ysgrifenedig, iaith a oedd bryd hynny yn dal i ddatblygu. Bu'n ysbrydoliaeth i ddatblygiad Prostaniaeth ar draws Ewrop, gan gynnwys yn Ffrainc lle adnabwyd hwy fel yr Hiwgenotiaid.

Dychwelodd i Eisleben a bu farw yno. Claddwyd ym mynwent Eglwys y Gastell yn Wittenburg.

Cerflun o Luther yn Brandenburg, Yr Almaen

Dolenni allanol

Martin Luther (Commons)
Martin Luther - Eine Bibliographie (Almaeneg) Archifwyd 2005-11-24 yn y Peiriant Wayback

Gweler hefyd

Diwygiad Protestannaidd

Eginyn erthygl sydd uchod am un o'r Almaen. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.