Neidio i'r cynnwys

Castell Brychan

Oddi ar Wicipedia
Castell Brychan
Math, college building, adeilad swyddfa Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirCeredigion Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Cyfesurynnau52.42004°N 4.08114°W Edit this on Wikidata
Cod OSSN5857582261 Edit this on Wikidata
Map
Statws treftadaethHenebion Cenedlaethol Cymru Edit this on Wikidata
Manylion
Castell Brychan fel y mae erbyn heddiw.

Mae Castell Brychan yn hen goleg y ddiwinyddiaeth Gatholig. Mae wedi ei lleoli ar ben allt serth i'r gogledd o Aberystwyth, Ceredigion ac mae golygfa bendigedig i'w gael o'i ffenestri o Gastell Aberystwyth, y traeth a'r holl dref bron.

Fe'i hadeiladwyd fel tŷ preifat yn wreiddiol, ar gyfer y cyfansoddwr, David Jenkins. Cafodd ei enwi'n Gastell Brychan oherwydd gwreiddiau David Jenkins - roedd yn frodor o Drecastell, sir Frycheiniog. Hefyd, mae'r enw'n addas i'r adeilad oherwydd y tŵr a'r colofnau sy'n rhan o'r tŷ gwreiddiol.

Trodd yn goleg yn 1923 a gelwyd hi yn St Mary's College, adnabyddwyd hi hefyd fel y Diocesan College, Aberystwyth. Roedd Michael McGrath yn Rheithor yn y coleg cyn iddo ddod yn Archesgob Gatholig Rhufeinig Caerdydd. Bu Saunders Lewis hefyd yn athro yno am gyfnod. Ymestynwyd y tŷ yn sylweddol tra'n goleg, gan ychwanegu adain newydd yn cynnwys capel, ar ochr dde'r tŷ gwreiddiol. Ymestynwyd ymhellach gan Gyngor Llyfrau Cymru, sy'n defnyddio'r adeilad fel pencadlys hyd heddiw.

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
Eginyn erthygl sydd uchod am Geredigion. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.