Чехословаки

ЧССР-ти нацисем (1930 ç.)

Чехослова́ки (чех Československo, словак. Česko-Slovensko (1990 çулчен — Československo)) — 1918 — 1992 ç. Вар Европăн патшалăхĕ.

Кун-çулĕ

Çавăн пекех пăхăр: Чехи кун-çулĕ тата Словаки кун-çулĕ.

Административлă пайланăвĕ

Чехословаки Социаллă Республикин (1969—1989) картти

Тĕп хули — Прага.

1945 çулчен Чехословаки шутне хальхи Украинăн Карпат Лешьен облаçĕ кĕнĕ. Пĕрремĕш Чехословаки республики 1928 çултанпа тăватă çĕртен: Чехи, Морави, Словаки тата Карпат Ай Руçĕ (1938 çултанпа Карпат Украини ятпа паллă пулнă) тытăнса тăнă. Иккĕмĕш республикăра 1938—1939 г. Словаки тата Карпат Украини «автономи çĕрĕ» статуса тивĕçнĕ. 1949 çулта реформа ирттернĕ те 19 ен (14 – Чехире, 5 - Словакире) туса хунă.

Политика партисем

1918—1939, 1945—1948

• Чехословаки коммунистсен партийĕ
• Чехословакири нимĕç социал-демократи рабочи партийĕ
• Судет нимĕçĕсен национал-социаллă партийĕ
• Чехословаки национал-демократи партийĕ
• Чехословаки национал-социаллă партийĕ
• Чехословаки социал-демократи партийĕ
• Чехословаки халăх партийĕ
• Республикăн çĕр ĕçченсен партийĕ

1948—1989

• Наци фрончĕ
  • Чехословаки коммунисчĕсен партийĕ
    • Словаки компартийĕ
  • Чехословаки халăх партийĕ
  • Чехословаки социаллă парти
  • Словак чĕрĕлӳ партийĕ
  • Ирĕклĕх партийĕ

Халăх

Чехословаки халăхĕ

Халăх йышĕ (1991): 15.6 миллион, наци йышĕпе : чехсем — 62,8 %, словаксем — 31 %, венгрсем — 3,8 %, чикансем — 0,7 %, силезсем — 0,3 %. Çаплах урăх наци çыннисем — Русинсем, украинсем, нимĕçсем, поляксем тата еврейсем.

Тĕн

1991 çулта: католиксем — 46,4 %, евангелистсем (лютерансем) — 5.3 %, атеистсем 29,5 %/16.7 %.

Транспорт

Чехословаки транзит çĕршывĕ пулнă.

• Чукун çулсем — 13141 километр.
• Автомобиль çулĕсем
  • пурĕпе — 74064 километр
  • хытă витĕмлĕ — 60765 км
  • хытă витĕмсĕр — 13299 километр.
• Шыв çулĕсем — 475 километра яхăн.
• Пăрăхсем
  • 1448 километр — чĕрĕ нефть валли.
  • 1500 километр — нефть япалисем
  • 8000 км — çутçанталăк газĕ.

Портсем

Тинĕс порчĕсем çук, тинĕспе сутă-илу кӳршĕ çĕршывсенче çеç, тĕслĕхрен — Польшăри Гдыня, Гданьск тата Щецин; Югославири Риека тата Копер; Федеративлă Республика Германири Гамбург, Германской Демократической Республике Росток. Паллă юханшыв порчĕсем — Прага, Братислава, Дечин тата Комарно.

Çавăн пекех пăхăр

• Чехи кун-çулĕ
• Словаки кун-çулĕ
• Чехословаки чукун çулĕсем

Каçăсем

• http://www.left.ru/2005/11/vazlav128.phtml 2008 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ. История компартии Чехословакии
• http://www.yale.edu/annals/sakharov/documents_frames/Sakharov_008.htm , Андроповăн Чехославикине оккупациленĕ пирки Хĕрлĕ лапамра демонстраци иртнине пĕлтерӳ çырăвĕ. 1968 çулхи авăнăн 20-мĕшĕ.