Амстердам

Амстердам (гол. Amsterdam [ˌɑmstərˈdɑm]) — Нидерландсен тĕп хули. Хула Çурçĕр Голланди çĕрĕнче, Амстел шывĕн вĕçĕнче вырнаçнă. Амстердам Çурçĕр тинĕсĕпе каналпа çыхăннă.

Халăхĕ

2005 çĕртме, 1 тĕлне Амстердам муниципалитет шутĕнче 741 922 çын пурăннă, хула тулашĕсемпе (хула тăрăхĕ) — 1,5 миллион çын.

Тавралăхĕ

Хула çĕрĕн лаптăкĕ — 219,07 çм² (54,09 çм² -шыв).

Климат

Кун-çулĕ

Хулана 1275 çул тĕлĕнче никĕсленĕ. Хăй çуралнипе вăл шывран сыхланă дамбăна тивĕç пулмалла. Ячĕ те вара çав дамбпа çыхăннă (Dam — нидерланди чĕлхипе — дамба). XV ĕмĕр тĕлне Амстердам Нидерландын сутă-илӳ енĕпе пысăк хули пулса тăнă.

Сакăрвунăçуллă вăрçă вăхăтĕнче Антверпен хула-порт Испани аллине лекнĕ (1585 çул), вара унтан чылай Антверпен сутă-илӳçĕсем тата ремесленниксем, Испани инквизицинчен тарнă темĕн чухлĕ еврей Амстердам хулине пырса ларнă.

Ялавĕпе гербĕ

Экономика

Финансă

Промăçлăхĕ

Транспорт

Этем пĕрлĕхĕн транспорчĕ

Автотранспорт

Хула витĕр A1, A2, A4, A6, A7, A8, A9 тата A10 автоçулсем хывнă:

A1: Амстердам — Хилверсюм — Амерсфорт — Апелдорн — Девентер — Хенгело — Германи
A2: Амстердам — Утрехт — Хертогенбос — Эйндховен — Верт — Гелен — Маастрихт — граница с Бельгией у Визе
A4: Амстердам — Схипхол (аэропорт) — Лейден — Гаага — Делфт
А6: Амстердам — Алмере — Лелистад — Эммелорд — Яуре
А7: Амстердам — Занстад — Пюрмеренд — Хорн — Мидденмер — Афслёйтдейк — Снек — Яуре — Херенвен — Драхтен — Гронинген — Ниусханс — Германи
А8: Амстердам — Занстад
А9: соединена с А1 — Амстелвен — Харлем — Бевервейк — Алкмар
А10: Амстердам унки

Сывлăш транспорчĕ

Ăслăх тата пĕлӳлĕх

Архитектура тата паллă вырăнсем

Амстердамри хăй майлă архитектурлă каналсем, кĕперсем тата çуртсем

Паллă ентешсем

Рембрандт Харменс ван Рейн (1606—1669) — нидерланд сăнарçи, гравёр, çутă-ĕмĕлкен аслă ăсти, голланд сăнар ĕçĕн «ылтăн ĕмĕрĕнчи» чаплă ĕçченĕ.
Бенедикт Спиноза (1632-1677) — XVII ĕмĕрти нидерланди философĕ.
Гузье Недерхорст (1969—2004) — нидерланд артисчĕ, юрăç тата ача-пăча çыравçи.