I Sahib Geray
| I Sahib Geray | |
|---|---|
 | |
| Doğğan künü | 1500[1] |
| Doğğan yeri | |
| Ölgen künü | 1550[1] |
| Ölgen yeri | |
| Zenaatı | monarh |
| Baba | I Meñli Geray |
| Balalar | Q4200268? |
 Wikimedia Commons saytindakiMultimedia fayllar | |
I Sahib Geray (1501 - 1551) - 1532-1551 senelerinde üküm sürgen Qırım hanı. I Meñli Geraynıñ oğludır. Bağçasaraynıñ temel qoyucısı.
1485 senesi I Meñli Geray Qazan hanı İbraimniñ tul apayı Nur Sultannen evlene. Bu evlenüvden em Qırımnıñ, em de Qazannıñ taht mirasçısı Sahib Geray (1501-1551) doğdı. Onıñnen beraber Qırımğa Manğıt ve Secevüt qabileleri kirip keldiler ve şimdiki Canköyden biraz ğarp taraftaki topraqlarğa yerleştiler. 1521 senesi ağası Qırım hanı I Mehmed Geray Qazannı zapt etken ve şeerni qardaşı Sahibke bergen. Ağasınen birlikte 1532-de Moskva ulu knâzı III Vasiliyni Moskva yaqınlarında yeñgen. 1532 senesi I Saadet Geray öldi, ve I İslâm Geraynıñ beş aylıq üküm etkeninden soñ I Sahib Geray Qırım tahtına oturğan. 1541 senesi Moskvağa sefer yaptı.
I Sahib Geray Salaçıqtan aşağı 2 km Çürük Suv özeniniñ boyunda yañı han sarayınıñ temelini qoydurdı. Yañı şeerniñ adı Bağçasaray qoyuldı. I Sahib Geray devrinde Kezlevniñ limanı donatıldı, bunıñ içün Qırım Hanlığı öz deñiz limanına saip oldı (Qırımnıñ diger deñiz yalısındaki şeerler osmanlılarnıñ elinde edi).
İstanbul memurları yapqan dubaralar sebebinden Osmanlı padişası onı tahttan tüşürdi. Ondan soñ Çerkesiyada I Sahib Geraynı torunı Bülük Geray öldürdi. I Sahib Geray Bağçasaraydaki Salaçıq dürbesinde kömüldi.
Qırım hanları | ||
|---|---|---|
| XV asır | I Hacı Geray • Ayder • Nur Devlet • I Meñli Geray |  |
| XVI asır | I Mehmed Geray • I Ğazı Geray • I Saadet Geray • I İslâm Geray • I Sahib Geray • I Devlet Geray • II Mehmed Geray • II İslâm Geray • II Saadet Geray • II Ğazı Geray • I Fetih Geray | |
| XVII asır | Toqtamış Geray • I Selâmet Geray • Canibek Geray • III Mehmed Geray • İnayet Geray • I Bahadır Geray • IV Mehmed Geray • III İslâm Geray • Adil Geray • I Selim Geray • Murad Geray • II Hacı Geray • III Saadet Geray • Safa Geray • II Devlet Geray | |
| XVIII asır | III Ğazı Geray • I Qaplan Geray • III Devlet Geray • IV Saadet Geray • II Meñli Geray • II Fetih Geray • II Selâmet Geray • II Selim Geray • Arslan Geray • Halim Geray • Qırım Geray • III Selim Geray • Maqsud Geray • IV Devlet Geray • II Qaplan Geray • II Sahib Geray • Şahin Geray • II Bahadır Geray | |
- ↑ 1,0 1,1 Исаев Ю. Н. Чувашская энциклопедия (rus.) — Чувашское книжное издательство, 2006. — 2567 с. — ISBN 978-5-7670-1471-2