تاگ : دەستکاریی تووڵی دەروازە
(٥ دەستکاری لەلایەن ٣ بەکارھێنەرەوە پیشاننادرێت)
ھێڵی ١:
ھێڵی ١:
⚫ [[
پەڕگە :Round farm 2007.jpg|
وێنۆک |upright=1.15|
زەویی کشتوکاڵی لە ویلایەتە یەکگرتووەکان،
زەوییە خڕەکان گونجاون بۆ
بەکارھێنانی چەقی تەوەرە ئاودێری]]
⚫ [[
پەڕگە :Plan mediaeval manor.jpg|
وێنۆک |upright=
٠٫٩ |پلانی نموونەیی مانۆرێکی ئینگلیزی سەدەکانی ناوەڕاست، نیشاندانی
بەکارھێنانی شریتی کێڵگە]]
⚫ '''کێڵگە''' (
{{بە ئینگلیزی|Farm
}} ) ڕووبەرێکی زەوییە کە بە شێوەیەکی
سەرەکیی تەرخان کراوە بۆ پرۆسەی [[کشتوکاڵ]] بە ئامانجی
سەرەکیی بەرھەمھێنانی خۆراک و بەروبومەکانی تر.
⚫ [[
File:Round farm 2007.jpg|
thumb|upright=1.15|
زەوی کشتوکاڵی لە ویلایەتە یەکگرتووەکان،
زەویە خڕەکان گونجاون بۆ
بەکارهێنانی چەقی تەوەرە ئاودێری]]
⚫ [[
File:Plan mediaeval manor.jpg|
thumb|upright=
0.9|پلانی نموونەیی مانۆرێکی ئینگلیزی سەدەکانی ناوەڕاست، نیشاندانی
بەکارهێنانی شریتی کێڵگە]]
⚫ ئەوە پێداویستی
سەرەکییە لە
بەرھەمھێنانی خۆراکدا. ناوەکە بۆ یەکە تایبەتمەندەکان
بەکار دەھێنرێت وەک کێڵگەی کشتوکاڵی و کێڵگەی سەوزە و کێڵگەی میوە و شیرەمەنی و بەراز و پەلەوەرەکان و ئەو
زەوییانەی کە بۆ
بەرھەمھێنانی ڕیشاڵی سروشتی و بیوفێڵ و کاڵاکانی تر
بەکاردەھێنرێت . کێڵگە و باخ و [[نەمام]] و خانووبەرە و کێڵگەی بچووک و باخچەی ڕابواردن لەخۆ دەگرێت.
ھەروەھا خانووی کشتوکاڵی و بیناکانی کشتوکاڵی و
ھەروەھا زەوییەکانیش دەگرێتەوە.
⚫ '''کێڵگە''' (
به [[زمانی ئینگلیزی|
ئینگلیزی]]: Farm) ڕووبەرێکی زەوییە کە بە شێوەیەکی
سەرەکی تەرخان کراوە بۆ پرۆسەی [[کشتوکاڵ]] بە ئامانجی
سەرەکی بەرهەمهێنانی خۆراک و بەروبومەکانی تر.
⚫ لە سەردەمی مۆدێرندا زاراوەکە درێژکراوەتەوە بۆ ئەوەی کرداری پیشەسازی وەک [[کێڵگەی با]] و [[کێڵگەی ماسی]] بگرێتەوە، کە
ھەردووکیان دەتوانن
لەسەر زەوی یان دەریا کار بکەن.<ref>Gregor, 209; Adams, 454.</ref>
⚫ ئەوە پێداویستی
سەرەکیە لە
بەرهەمهێنانی خۆراکدا. ناوەکە بۆ یەکە تایبەتمەندەکان
بەکاردەهێنرێت وەک کێڵگەی کشتوکاڵی و کێڵگەی سەوزە و کێڵگەی میوە و شیرەمەنی و بەراز و پەلەوەرەکان و ئەو
زەویانەی کە بۆ
بەرهەمهێنانی ڕیشاڵی سروشتی و بیوفێڵ و کاڵاکانی تر
بەکاردەهێنرێت. کێڵگە و باخ و [[نەمام]] و خانووبەرە و کێڵگەی بچووک و باخچەی ڕابواردن لەخۆ دەگرێت.
هەروەها خانووی کشتوکاڵی و بیناکانی کشتوکاڵی و
هەروەها زەوییەکانیش دەگرێتەوە.
⚫ نزیکەی
٥٧٠ ملیۆن کێڵگە لە
جیھاندا ھەن کە زۆربەیان بچووک یان خێزاندارن. کێڵگە
بچووکەکان کە ڕووبەری زەوییان کەمتر لە
٢ ھێکتار بێت نزیکەی
١٪ زەویی کشتوکاڵی
جیھان بەڕێوەدەبەن و [[کێڵگەی خێزان]]ەکانیش نزیکەی
٧٥٪ زەویی کشتوکاڵی
جیھان دەگرێتەوە.<ref>{{Cite journal|title=The Number, Size, and Distribution of Farms, Smallholder Farms, and Family Farms Worldwide|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0305750X15002703|journal=World Development|year=2016|doi=10.1016/j.worlddev.2015.10.041|last1=Lowder|first1=Sarah K.|last2=Skoet|first2=Jakob|last3=Raney|first3=Terri|volume=87|pages=16–29}}</ref>
⚫ لە سەردەمی مۆدێرندا زاراوەکە درێژکراوەتەوە بۆ ئەوەی کرداری پیشەسازی وەک [[کێڵگەی با]] و [[کێڵگەی ماسی]] بگرێتەوە، کە
هەردووکیان دەتوانن
لە سەر زەوی یان دەریا کار بکەن.<ref>Gregor, 209; Adams, 454.</ref>
⚫ کێڵگە مۆدێرنەکان لە وڵاتە پێشکەوتووەکان زۆر میکانیکی کراون. لە [[ویلایەتە یەکگرتووەکان]] ڕەنگە ئاژەڵداری لەسەر مەودا و
زەویی بکرێت و میکانیزەکردنی
بەرھەمی دانەوێڵە بووەتە
ھۆی کەمبوونەوەیەکی زۆر لە ژمارەی کرێکارانی کشتوکاڵی پێویستدا.
⚫ نزیکەی
570 ملیۆن کێڵگە لە
جیهاندا هەن کە زۆربەیان بچووک یان خێزاندارن. کێڵگە
بچوکەکان کە ڕووبەری زەوییان کەمتر لە
2 هێکتار بێت نزیکەی
1٪ زەوی کشتوکاڵی
جیهان بەڕێوەدەبەن و [[کێڵگەی خێزان]]ەکانیش نزیکەی
75٪ زەوی کشتوکاڵی
جیهان دەگرێتەوە.<ref>{{Cite journal|title=The Number, Size, and Distribution of Farms, Smallholder Farms, and Family Farms Worldwide|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0305750X15002703|journal=World Development|year=2016|doi=10.1016/j.worlddev.2015.10.041|last1=Lowder|first1=Sarah K.|last2=Skoet|first2=Jakob|last3=Raney|first3=Terri|volume=87|pages=16–29}}</ref>
⚫ لە [[
ئەورووپا ]]، کێڵگەکانی خێزانی نەریتی ڕێگا دەدەن بە یەکەی
بەرھەمھێنانی گەورەتر. لە [[ئوسترالیا]]
ھەندێک کێڵگە زۆر گەورەن چونکە زەوییەکە
بەھۆی باری
کەشوھەواوە ناتوانێت
پشتگیریی چڕییەکی بەرزی
ئاژەڵداریی بکات.
⚫ کێڵگە مۆدێرنەکان لە وڵاتە پێشکەوتووەکان زۆر میکانیکی کراون. لە [[ویلایەتە یەکگرتووەکان]] ڕەنگە ئاژەڵداری لەسەر مەودا و
زەوی بکرێت و میکانیزەکردنی
بەرهەمی دانەوێڵە بووەتە
هۆی کەمبوونەوەیەکی زۆر لە ژمارەی کرێکارانی کشتوکاڵی پێویستدا.
⚫ لە وڵاتانی کەمتر گەشەسەندوودا کێڵگە بچووکەکان نۆرمن و زۆربەی
دانیشتووانی گوندەکان
جووتیاری ژێردەستن و خۆراک بە خێزانەکانیان دەدەن و
ھەر بەرھەمێکی زیادە لە بازاڕی ناوخۆدا دەفرۆشن.
⚫ لە [[
ئەوروپا]]، کێڵگەکانی خێزانی نەریتی ڕێگا دەدەن بە یەکەی
بەرهەمهێنانی گەورەتر. لە [[ئوسترالیا]]
هەندێک کێڵگە زۆر گەورەن چونکە زەوییەکە
بەهۆی باری
کەشوهەواوە ناتوانێت
پشتگیری چڕییەکی بەرزی
ئاژەڵداری بکات.
⚫ [[
پەڕگە :Marion Cty, Iowa Farmer w mule drawn wagon, 1920s.jpg|
وێنۆک |جوتیارێک کە [[دروێنە]] دەکات بە واگۆنی کێشراو بە
ئاژەڵ، ساڵانی
١٩٢٠، [[ئایۆوا]]، ئەمریکا]]
⚫ لە وڵاتانی کەمتر گەشەسەندوودا کێڵگە بچووکەکان نۆرمن و زۆربەی
دانیشتوانی گوندەکان
جوتیاری ژێردەستن و خۆراک بە خێزانەکانیان دەدەن و
هەر بەرهەمێکی زیادە لە بازاڕی ناوخۆدا دەفرۆشن.
⚫
⚫ [[
File:Marion Cty, Iowa Farmer w mule drawn wagon, 1920s.jpg|
thumb|جوتیارێک کە [[دروێنە]] دەکات بە واگۆنی کێشراو بە
ئاژەل، ساڵانی
1920، [[ئایۆوا]]، ئەمریکا]]
⚫
{{سەرچاوەکان}}
{{سەرچاوەکان}}
{{زانیارییە کتێبخانەیییەکان}}
{{کشتوکاڵ}}
⚫ {{تووڵی دەروازە|نژیاروانی|کشتوکاڵ
|ئابووری }}
{{پۆلی کۆمنز|Farms}}
⚫ {{تووڵی دەروازە|نژیاروانی|کشتوکاڵ}}
[[پۆل:کشتوکاڵ]]
[[پۆل:کشتوکاڵ]]
[[پۆل:خۆراک]]
[[پۆل:خۆراک]]
[[پۆل:کێڵگەکان]]
[[پۆل:کێڵگەکان]]
[[پۆل:جوگرافیای گوندی]]
[[پۆل:ئاژەڵداری]]
زەویی کشتوکاڵی لە ویلایەتە یەکگرتووەکان، زەوییە خڕەکان گونجاون بۆ بەکارھێنانی چەقی تەوەرە ئاودێری پلانی نموونەیی مانۆرێکی ئینگلیزی سەدەکانی ناوەڕاست، نیشاندانی بەکارھێنانی شریتی کێڵگە کێڵگە (بە ئینگلیزی : Farm ) ڕووبەرێکی زەوییە کە بە شێوەیەکی سەرەکیی تەرخان کراوە بۆ پرۆسەی کشتوکاڵ بە ئامانجی سەرەکیی بەرھەمھێنانی خۆراک و بەروبومەکانی تر.
ئەوە پێداویستی سەرەکییە لە بەرھەمھێنانی خۆراکدا. ناوەکە بۆ یەکە تایبەتمەندەکان بەکار دەھێنرێت وەک کێڵگەی کشتوکاڵی و کێڵگەی سەوزە و کێڵگەی میوە و شیرەمەنی و بەراز و پەلەوەرەکان و ئەو زەوییانەی کە بۆ بەرھەمھێنانی ڕیشاڵی سروشتی و بیوفێڵ و کاڵاکانی تر بەکاردەھێنرێت. کێڵگە و باخ و نەمام و خانووبەرە و کێڵگەی بچووک و باخچەی ڕابواردن لەخۆ دەگرێت. ھەروەھا خانووی کشتوکاڵی و بیناکانی کشتوکاڵی و ھەروەھا زەوییەکانیش دەگرێتەوە.
لە سەردەمی مۆدێرندا زاراوەکە درێژکراوەتەوە بۆ ئەوەی کرداری پیشەسازی وەک کێڵگەی با و کێڵگەی ماسی بگرێتەوە، کە ھەردووکیان دەتوانن لەسەر زەوی یان دەریا کار بکەن.[ ١]
نزیکەی ٥٧٠ ملیۆن کێڵگە لە جیھاندا ھەن کە زۆربەیان بچووک یان خێزاندارن. کێڵگە بچووکەکان کە ڕووبەری زەوییان کەمتر لە ٢ ھێکتار بێت نزیکەی ١٪ زەویی کشتوکاڵی جیھان بەڕێوەدەبەن و کێڵگەی خێزانەکانیش نزیکەی ٧٥٪ زەویی کشتوکاڵی جیھان دەگرێتەوە.[ ٢]
کێڵگە مۆدێرنەکان لە وڵاتە پێشکەوتووەکان زۆر میکانیکی کراون. لە ویلایەتە یەکگرتووەکان ڕەنگە ئاژەڵداری لەسەر مەودا و زەویی بکرێت و میکانیزەکردنی بەرھەمی دانەوێڵە بووەتە ھۆی کەمبوونەوەیەکی زۆر لە ژمارەی کرێکارانی کشتوکاڵی پێویستدا.
لە ئەورووپا ، کێڵگەکانی خێزانی نەریتی ڕێگا دەدەن بە یەکەی بەرھەمھێنانی گەورەتر. لە ئوسترالیا ھەندێک کێڵگە زۆر گەورەن چونکە زەوییەکە بەھۆی باری کەشوھەواوە ناتوانێت پشتگیریی چڕییەکی بەرزی ئاژەڵداریی بکات.
لە وڵاتانی کەمتر گەشەسەندوودا کێڵگە بچووکەکان نۆرمن و زۆربەی دانیشتووانی گوندەکان جووتیاری ژێردەستن و خۆراک بە خێزانەکانیان دەدەن و ھەر بەرھەمێکی زیادە لە بازاڕی ناوخۆدا دەفرۆشن.
جوتیارێک کە دروێنە دەکات بە واگۆنی کێشراو بە ئاژەڵ، ساڵانی ١٩٢٠، ئایۆوا ، ئەمریکا
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە کێڵگە
