ئەلبانیا

**Republika e Shqipërisë**
Republika e Shqipërisë ئالبانیا
	سروود:
پایتەخت	تیرانا; 41°20′N 19°48′E / 41.333°N 19.800°E
گەورەترین	پایتەخت
زمانە فەرمییەکان	ئەلبانی
	ئەلبانی، یۆنانی، مەکەدۆنی
دەوڵەت	کۆماری پەرلەمانتاری
ڕووبەر
ژمارەی دانیشتوان
دراو	لەکی ئەلبانی (ALL)
ناوچەی کاتی	بە پێی کاتی ئەوروپای ناوەڕاست (UTC+١)
لای لێخوڕین	ڕاست
پاوانی ئینتەرنێت	.al

پۆتانەکان: 41°N 20°E / 41°N 20°E / 41; 20

ئالبانیا یان ئەلبانیا، بە فەرمی: کۆماری ئالبانیا بە زمانی ئالبانی: Republika e Shqipërisë)، وڵاتێکە لە ناوچەی باڵکان لە ئورووپادا. وڵاتی مۆنتینیگرۆ دەکەوێتە باکوری رۆژئاوای وە ھەروەھا کۆسۆڤۆ لە باکوری رۆژھەڵاتی، وە مەقدوونیا لە رۆژھەڵات و یۆنانیش لە باشوور و باشووری رۆژھەڵات، کەناری دەریای ھەیە بۆ دەریای ادریاتحج لە رۆژئاوای.

ناوی وڵات

ناوی ئالبانیا لە زمانی لاتینی و زمانی یۆنانیی سەدەکانی ناوەڕاستەوە وەرگیراوە (بە لاتینی: Albania بە یۆنانی: Ἀλβανία) کە لەوانەیە لە ناوی ھۆزی Illyrian وەرگیردرابێت کە لەو ناوچەیەدا ژیاون. نوی خۆماڵیی وڵاتەکەش Arbër یان Arbën بووە. بەڵام لە سەدەی ١٦ بەولاوە وردەوردە خەڵکی وڵاتەکە ناوی وڵاتەکەیان کردووە بە Shqipëria. لە دەوڵەتی عوسمانیدا Arnavutluk وتراوە.^[١]

لە باشووری کوردستان ئالبانیا و ئەلبانیا و لە ڕۆژھەڵاتی کوردستانیش ئالبانی ئەوترێ.

مێژووی وڵات

سەردەمی عوسمانیەکان

زیاتر لە نیوەی خەڵکی ئەلبانیا موسڵمانن بەھۆی کاریگەریی عوسمانییەکان

سەردەمی نەتەوایەتی

سەردەمی سەربەخۆیی

سەردەمی کۆمونیزم

دانیشتوان

بەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٤ ژمارەی دانیشتوانی وڵاتی ئالبانیا ٣٬١٨٥٬٤١٣ کەس بووە کە دەکاتە ٠٫٠٤ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مام‌ناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٣٣٫٢ ساڵە. ھەروەھا ٥٧ لەسەدی دانیشتوانی وڵات لە شارەکان دەژین.^[٢]

ئایین

ئایینەکان لە ئالبانیا ^[٣]
ئایینەکان			ڕێژە
سوننە			٧٠٫٠٪
ئۆرسۆدۆکس			٢٠٫٠٪
کاتۆلیک			١٠٫٠٪

دابەشبونی ئیداری

ئەلبانیا بەسەر ١٢ کاونت و ٣٦ ناوچە و ٣٧٣ شارەوانیدا دابەش کراوە، لەوانە ٧٢ شارەوانیان حاڵەتی شاریان ھەیە وە ھەروەھا ٢٩٨٠ گوندی ھەیە.

	کاونتەکان	پایتەخت	قەزاکان (ناوچە)	شارەوانییەکان	شارەکان	گوندەکان
١	بێرات	بێرات	بێرات کوچۆڤی سکراپار	١٠ ٢ ٨	٢ ١ ٢	١٢٢ ١٨ ١٠٥
٢	دیبێر	پێشکۆپی	Bulqizë دیبێر Mat	٧ ١٤ ١٠	١ ١ ٢	٦٣ ١٤١ ٧٦
٣	Durrës	Durrës	Durrës Krujë	٦ ٤	٤ ٢	٦٢ ٤٤
٤	Elbasan	Elbasan	Elbasan Gramsh Librazhd Peqin	٢٠ ٩ ٩ ٥	٣ ١ ٢ ١	١٧٧ ٩٥ ٧٥ ٤٩
٥	Fier	Fier	Fier Lushnjë Mallakastër	١٤ ١٤ ٨	٣ ٢ ١	١١٧ ١٢١ ٤٠
٦	Gjirokastër	Gjirokastër	Gjirokastër Përmet Tepelenë	١١ ٧ ٨	٢ ٢ ٢	٩٦ ٩٨ ٧٧
٧	کۆرچە	کۆرچە	دیڤۆل Kolonjë Korçë Pogradec	٤ ٦ ١٤ ٧	١ ٢ ٢ ١	٤٤ ٧٦ ١٥٣ ٧٢
٨	Kukës	Kukës	Has Kukës Tropojë	٣ ١٤ ٧	١ ١ ١	٣٠ ٨٩ ٦٨
٩	Lezhë	Lezhë	Kurbin Lezhë Mirditë	٢ ٩ ٥	٢ ١ ٢	٢٦ ٦٢ ٨٠
١٠	Shkodër	Shkodër	Malësi e Madhe Pukë Shkodër	٥ ٨ ١٥	١ ٢ ٢	٥٦ ٧٥ ١٤١
١١	Tirana	تیرانا	Kavajë Tirana	٨ ١٦	٢ ٣	٦٦ ١٦٧
١٢	Vlorë	Vlorë	Delvinë Sarandë Vlorë	٣ ٧ ٩	١ ٢ ٤	٣٨ ٦٢ ٩٩

حکومەت، ڕامیاری و ھێزە جەکدارەکان

جوگرافیایی

ئابوری

زانست و تەکنەلۆژی

گواستنەوە

دیمۆگرافیا

ئەلبانیا ئەو وڵاتەیە دەکەوێتە رۆژھەڵاتی ئەورووپا ماکیدۆنیا و کۆسۆفۆ دەکەوێتە رۆژھەڵاتی وڵاتی ئەلبانیاو وە ھەروەھا یۆنان دەکەوێتە باشوریەوە وە دوو ڕووباری لەگەڵ دایە.

کەلتور

لە ولاتی ئەلبانیا وەرزشی: تۆپی پێ و باسکە و سەلە و تایکواندۆ گرنگی پێ دەدرێت.

سەرچاوەکان

^ http://en.wikipedia.org/wiki/Albania#Etymology
^ «Countries in the world (ranked by ٢٠١٤ population)» (بە ئینگلیسی). ماڵپەڕی Worldometers. لە ‏١٥ی ئایاری ٢٠١٥ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوتی سەردان= (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
^ بەختیاری، سەعی. جوگرافیا. تاران: ڕێکخراوی جوگرافیاییو کارتۆگرافی گیتاناسی. ISBN 978-964-342-431-2.{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

[1] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Albania#Etymology

[2] «Countries in the world (ranked by ٢٠١٤ population)» (بە ئینگلیسی). ماڵپەڕی Worldometers. لە ‏١٥ی ئایاری ٢٠١٥ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوتی سەردان= (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)

[3] بەختیاری، سەعی. جوگرافیا. تاران: ڕێکخراوی جوگرافیاییو کارتۆگرافی گیتاناسی. ISBN 978-964-342-431-2.{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

[١]

[٢]

[٣]