Horor

Horor (čiji naziv dolazi od engleske riječi horror, užas) ili strava je naziv koji se danas koristi za žanr u fiktivnim djelima (kao što su književnost, likovna umjetnost, strip, film, video-igre), a čiji autori nastoje izazvati osjećanja straha, uznemirenja i nelagode kod njihovih konzumenata. Kao najčešći izvor neugodnih osjećaja jest uvođenje nekog ili nečeg zlog - a ponekad neobjašnjivog i nerazumljivog - elementa natprirodnog porijekla u "normalnu" ljudsku svakodnevnicu. Od 1960-ih se izraz horor koristi i za djela s morbidnim, neugodnim temama i snažnom emocionalnom napetošću. Horor se ponekad prepliće s djelima naučne fantastike, kao i fantastike općenito, s kojima zajedno čini poseban nad-žanr spekulativne fikcije. Za izraz horor se u prošlosti koristio izraz strava i užas, odnosno strava.

Natprirodna grozota ima svoje korijene u folkloru i religijskim tradicijama, fokusirana na smrt, život poslije smrti, zlo, demonsko i prioncip zla utjelovljen u Đavolu. Ova se manifestira u pričama o vješticama, vampirima, vukodlacima, utvarama, i paktovima sa demonima, kao što je Faustov.

Gotski horor iz osamnaestog vijeka vuče korijene iz i ovih izvora u radovima kao što su: Vathek (1786.) autora Williama Beckforda, Misterije Udolphoa (1794.) i Italijan (1797) autora Ann Radcliffe i The Monk (1796.) Matthewa Lewisa. Dosta horor fantazije ove ere su pisale žene, i namjenjivale ženskoj publici, i tipičan scenario je bio bogat ženskim glavnim likovima progonjenim u tmurnim dvorcima.

Gotska tradicija se nastavlja u 19. vijeku, u radovima Mary Shelley Frankenstein (1818.), kratkim pričama Edgara Allana Poea, djelima Sheridana Le Fanua, Čudni događaj Dr Jekylla i gosp. Hydea (1886.) (en:Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde) Roberta Louisa Stevensona, Oscara Wildea Slika Doriana Graya (1890.), i Drakula Brama Stokera (1897). Trajni likovi horora, nastali iz ovih priča su i: Dr Frankenstein i Čudovište Dr. Frankensteina, Grof Dracula, i Dr Jekyll/Mr Hyde. Ostale legendarne figure horora iz devetnaestog vijeka su ubice Burke i Hare, Sweeney Todd i Jack Trbosjek.

Slavni horor književnici ranog dvadesetog vijeka su H. P. Lovecraft i M. R. James.

Također pogledajte

• Kriminalistički žanr