Перайсці да зместу

Чына (род раслін): Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўка
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дапаўненне
выпраўленне перасылак
 
(Не паказана 8 прамежкавых версій 3 удзельнікаў)
Радок 24: Радок 24:
|grin = 6554
|grin = 6554
}}
}}
{{Значэнні2|Чына}}
'''Чына'''<ref name="Киселевский">{{кніга
⚫
'''Чына'''<ref name="Киселевский">{{Крыніцы/Латино-русско-белорусский ботанический словарь|72}}</ref> (''Lathyrus'') — [[род]] [[аднагадовыя расліны|аднагадовых]] і [[шматгадовыя расліны|шматгадовых]] [[травы|траў]] [[Бабовыя|сямейства Бабовыя]]. Лацінская назва паходзіць ад двух грэчаскіх слоў ''la'' — «вельмі» і ''thuros'' — «прывабны».

⚫
== Распаўсюджанне і экалогія ==
⚫
Род ўключае больш за 150 [[біялагічны від|відаў]], распаўсюджаных у раёнах ўмеранага клімату [[Паўночнае паўшар’е|Паўночнага паўшар’я]], у [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыцы]], паўночна-заходняй [[Афрыка|Афрыцы]], [[Міжземнамор’е|Міжземнамор’і]], на [[Далёкі Усход|Далёкім Усходзе]], у [[Кітай|Кітаі]]. На тэрыторыі былога [[СССР]] расце больш за 50 відаў на [[стэп]]авых схілах, [[луг]]ах, [[лес|лясных]] палянах, узлесках у [[лесастэп|лесастэпавай зоне]].

== Віды ==
{{main|Віды роду Чына}}
Паводле базы даных ''[[The Plant List]]'', род уключае 159 відаў<ref name="TPL">{{cite web|url=http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Leguminosae/Lathyrus/|title=''Lathyrus''|publisher=[[The Plant List]]. Version 1.1.|date=2013|lang=en|accessdate=2016-10-01}}</ref>. Некаторыя з іх:
{{кал}}
* {{bt-latbel|Lathyrus aphaca|aut=[[L.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus chloranthus|aut=[[Boiss.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus cicera|aut=[[L.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus clymenum|aut=[[L.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus davidii|aut=[[Hance]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus gmelinii|aut=[[Fritsch]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus grandiflorus|aut=[[Sibth.]] & [[Sm.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus hirsutus|aut=[[L.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus humilis|aut=([[Ser.]]) [[Spreng.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus japonicus|aut=[[Willd.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus latifolius|aut=[[L.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus linifolius|aut=([[Reichard]]) [[Bassler]]|Чына льналістая|Чына горная}}<ref name="Киселевский_горная">{{кніга
|аўтар = [[Анатоль Іванавіч Кісялеўскі|Киселевский А. И.]]
|аўтар = [[Анатоль Іванавіч Кісялеўскі|Киселевский А. И.]]
|частка =
|частка =
Радок 41: Радок 62:
|isbn =
|isbn =
|тыраж = 2350
|тыраж = 2350
}} — назва ''Чына горная'' адпавядае сінанімічнай лацінскай назве {{btname|Lathyrus montanus|[[Bernh.]]}}</ref>
⚫
}}</ref> (''Lathyrus'') — [[род]] [[аднагадовыя расліны|аднагадовых]] і [[шматгадовыя расліны|шматгадовых]] [[травы|траў]] [[Бабовыя|сямейства Бабовыя]]. Лацінская назва паходзіць ад двух грэчаскіх слоў ''la'' — «вельмі» і ''thuros'' — «прывабны».
* {{bt-latbel|Lathyrus mulkak|aut=[[Lipsky]]|}}

* {{bt-latbel|Lathyrus niger|aut=([[L.]]) [[Bernh.]]|}}
⚫
== Распаўсюджанне і экалогія ==
* {{bt-latbel|Lathyrus odoratus|aut=[[L.]]|Чына пахучая|Пахучы гарошак}}
⚫
Род ўключае больш за 150 [[біялагічны від|відаў]], распаўсюджаных у раёнах ўмеранага клімату [[Паўночнае паўшар'е|Паўночнага паўшар'я]], у [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыцы]], паўночна-заходняй [[Афрыка|Афрыцы]], [[Міжземнамор'е|Міжземнамор'і]], на [[Далёкі Усход|Далёкім Усходзе]], у [[Кітай|Кітаі]]. На тэрыторыі былога [[СССР]] расце больш за 50 відаў на [[стэп]]авых схілах, [[луг]]ах, [[лес|лясных]] палянах, узлесках у [[лесастэп|лесастэпавай зоне]].
* {{bt-latbel|Lathyrus pallescens|aut=([[M.Bieb.]]) [[K.Koch]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus palustris|aut=[[L.]]|Чына балотная|Заяччы гарошак}}
* {{bt-latbel|Lathyrus pannonicus|aut=([[Jacq.]]) [[Garcke]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus pisiformis|aut=[[L.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus pratensis|aut=[[L.]]|Чына лугавая|Гарошак заяччы|Лесавы лядзей|Гусіны гарох|Чына лугавая{{!}}Люткі}}
* {{bt-latbel|Lathyrus pubescens|aut=[[Hook.]] & [[Arn.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus quinquenervius|aut=([[Miq.]]) [[Litv.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus roseus|aut=[[Steven]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus rotundifolius|aut=[[Willd.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus sativus|aut=[[L.]]|Чына пасяўная}}
* {{bt-latbel|Lathyrus splendens|aut=[[Kellogg]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus sylvestris|aut=[[L.]]|txt={{Typus}}<ref name="ING">{{ING|Lathyrus}}</ref>|Чына лясная|Жураўліны гарох|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus tingitanus|aut=[[L.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus tuberosus|aut=[[L.]]|Чына клубняносная|Чына клубняносная{{!}}Земляныя арэхі}}
* {{bt-latbel|Lathyrus venetus|aut=([[Mill.]]) [[Wohlf.]]|}}
* {{bt-latbel|Lathyrus vernus|aut=([[L.]]) [[Bernh.]]|}}
{{канец кал}}


{{зноскі}}
{{зноскі}}
Радок 50: Радок 88:
== Літаратура ==
== Літаратура ==
* {{ВТ-ЭСБЕ|Чина}}
* {{ВТ-ЭСБЕ|Чина}}
* {{кніга|частка=Чина|загаловак=Сельскохозяйственный энциклопедический словарь|адказны=Редкол.: В. К. Месяц (гл. ред.) и др.|месца=М.|выдавецтва=Советская энциклопедия|год=1989|старонкі=596|старонак=656|тыраж=100&nbsp;000}}{{ref-ru}}


{{Збожжавыя культуры}}
{{Збожжавыя культуры}}
{{Бібліяінфармацыя}}
{{Бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Бабовыя (трыба)]]
[[Катэгорыя:Чына|*]]
[[Катэгорыя:Флора Еўразіі]]
[[Катэгорыя:Флора Еўразіі]]
[[Катэгорыя:Флора Афрыкі]]
[[Катэгорыя:Флора Афрыкі]]

Актуальная версія на 10:48, 2 красавіка 2023

Чына (род раслін)

Lathyrus nissolia (злева) і Lathyrus aphaca (справа).
Батанічная ілюстрацыя з кнігі О. В. Тамэ «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz», 1885
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Lathyrus L.


Сістэматыка
на Віківідах
Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  25834
NCBI  3853
EOL  27793
GRIN  g:6554
IPNI  22746-1
У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Чына.

Чына[1] (Lathyrus) — род аднагадовых і шматгадовых траў сямейства Бабовыя. Лацінская назва паходзіць ад двух грэчаскіх слоў la — «вельмі» і thuros — «прывабны».

Распаўсюджанне і экалогія

[правіць | правіць зыходнік]

Род ўключае больш за 150 відаў, распаўсюджаных у раёнах ўмеранага клімату Паўночнага паўшар’я, у Паўднёвай Амерыцы, паўночна-заходняй Афрыцы, Міжземнамор’і, на Далёкім Усходзе, у Кітаі. На тэрыторыі былога СССР расце больш за 50 відаў на стэпавых схілах, лугах, лясных палянах, узлесках у лесастэпавай зоне.

Віды

[правіць | правіць зыходнік]
Асноўны артыкул: Віды роду Чына

Паводле базы даных The Plant List, род уключае 159 відаў[2]. Некаторыя з іх:

Зноскі

  1. ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 72. — 160 с. — 2 350 экз.
  2. ↑ Lathyrus (англ.). The Plant List. Version 1.1. (17 снежня 2013). Праверана 1 кастрычніка 2016.
  3. ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь.. — Минск: «Наука и техника», 1967. — С. 72. — 160 с. — 2 350 экз. — назва Чына горная адпавядае сінанімічнай лацінскай назве Lathyrus montanus Bernh.
  4. ↑ Звесткі пра род Lathyrus у базе даных Index Nominum Genericorum Міжнароднай асацыяцыі па таксанаміі раслін (IATP). (англ.)

Літаратура

[правіць | правіць зыходнік]
  • Чина // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
  • Чина // Сельскохозяйственный энциклопедический словарь / Редкол.: В. К. Месяц (гл. ред.) и др.. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 596. — 656 с. — 100 000 экз. (руск.)
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Чына_(род_раслін)&oldid=4466511"