Паўднёвыя паютэ: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Frantishak (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
Frantishak (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
| (Не паказана 5 прамежкавых версій таго ж удзельніка) | |||
| Радок 5: | Радок 5: | ||
| poptime = 6800 (2018 г.) |
| poptime = 6800 (2018 г.) |
||
| popplace = [[ЗША]] |
| popplace = [[ЗША]] |
||
| langs = |
| langs = [[нумійскія мовы]] |
||
| rels = [[анімізм]], [[хрысціянства]] |
| rels = [[анімізм]], [[хрысціянства]] |
||
| related = [[паўночныя паютэ]], [[мона (індзейцы)|мона]] |
| related = [[паўночныя паютэ]], [[мона (індзейцы)|мона]], [[чэмехуэві]] |
||
}} |
}} |
||
'''Паўднёвыя паютэ''' (саманазва: ''Nuwuvi'') — група [[індзейцы|індзейскіх]] плямён, якія размаўляюць на [[Нумійскія мовы|нумійскай мове]]. Карэнныя жыхары рэгіёна [[Вялікі Басейн]]. Агульная колькасць (2018 г.) - 6 800 чал.<ref>[https://joshuaproject.net/people_groups/15055/US Paiute, Southern in United States]</ref> |
'''Паўднёвыя паютэ''' (саманазва: ''Nuwuvi'') — група [[індзейцы|індзейскіх]] плямён, якія размаўляюць на [[Нумійскія мовы|нумійскай мове]]. Карэнныя жыхары рэгіёна [[Вялікі Басейн]]. Агульная колькасць (2018 г.) - 6 800 чал.<ref>[https://joshuaproject.net/people_groups/15055/US Paiute, Southern in United States]</ref> |
||
Паўднёвыя паютэ як самастойная [[мова|лінгвістычная]] галіна пачалі фарміравацца ў сярэдзіне 1 тысячагоддзя н. э. на тэрыторыі ўсходняй [[Невада|Невады]] і паўднёва-усходняй [[Юта|Юты]]<ref>[https://utahindians.org/archives/paiutes/earlyPeoples.html Early Peoples: The Paiutes]</ref>. Іх асноўнымі заняткамі былі вандроўныя [[паляванне]] і [[збіральніцтва]]. У сярэдзіне [[19 стагоддзе|XIX]] ст. налічвалася ад 16 да 31 самастойных груп, што жылі на тэрыторыі сучасных Невады, Юты і [[Арызона|Арызоны]]. |
|||
Кантакты з [[Еўропа|еўрапейцамі]] пачаліся з [[1776]] г., калі на землях паўднёвых паютэ з'явіліся [[Іспанія|іспанскія]] місіянеры. Менавіта іспанцы далі мясцовым плямёнам назву ''Payuchi''. У першай палове XIX ст. паўднёвыя паютэ пакутвалі ад нападаў [[наваха]] і [[Юты (індзейцы)|ютаў]]. |
|||
З канца 1840-х гг. на іх тэрыторыях з'явіліся перасяленцы-[[мармоны]]. Адносіны паміж мармонамі і паўднёвымі паютэ захоўвалі мірны характар, аднак кантакты прывялі да [[эпідэмія|эпідэмій]] сярод індзейцаў, мармоны паступова захапілі іх водныя крыніцы і зрабілі немагчымым традыцыйнае існаванне. У [[1857]] г. мармоны і паўднёвыя паютэ здзейснілі масаваю разню [[ЗША|амерыканскіх]] перасяленцаў у [[Каліфорнія|Каліфорнію]]. |
|||
У Невадзе адносіны паміж амерыканскімі пасяленцамі, паўднёвымі і [[паўночныя паютэ|паўночнымі паютэ]] сапсаваліся ў канцы 1850-х гг. Нягледзячы на дагавор [[1858]] г. гэта прывяло да ваенных дзеянняў [[1860]] г. Яны былі спынены толькі пасля ўмяшальніцтва федэральных уладаў ЗША. |
|||
У канцы XIX ст. паўднёвыя паютэ былі пераселены ў рэзервацыі. [[3 красавіка]] [[1980]] г. паўднёвыя паютэ Юты аб'ядналіся ў адзіную племянную арганізацыю, прызнаную з боку ЗША. |
|||
{{зноскі}} |
{{зноскі}} |
||
Актуальная версія на 13:39, 20 чэрвеня 2018
| Паўднёвыя паютэ (Nuwuvi) | |
| |
Нумага, правадыр паўднёвых паютэ ў 1860-х гг.
| |
| Агульная колькасць | 6800 (2018 г.) |
|---|---|
| Рэгіёны пражывання | ЗША |
| Мова | нумійскія мовы |
| Рэлігія | анімізм, хрысціянства |
| Блізкія этнічныя групы | паўночныя паютэ, мона, чэмехуэві |
Паўднёвыя паютэ (саманазва: Nuwuvi) — група індзейскіх плямён, якія размаўляюць на нумійскай мове. Карэнныя жыхары рэгіёна Вялікі Басейн. Агульная колькасць (2018 г.) - 6 800 чал.[1]
Паўднёвыя паютэ як самастойная лінгвістычная галіна пачалі фарміравацца ў сярэдзіне 1 тысячагоддзя н. э. на тэрыторыі ўсходняй Невады і паўднёва-усходняй Юты[2]. Іх асноўнымі заняткамі былі вандроўныя паляванне і збіральніцтва. У сярэдзіне XIX ст. налічвалася ад 16 да 31 самастойных груп, што жылі на тэрыторыі сучасных Невады, Юты і Арызоны.
Кантакты з еўрапейцамі пачаліся з 1776 г., калі на землях паўднёвых паютэ з'явіліся іспанскія місіянеры. Менавіта іспанцы далі мясцовым плямёнам назву Payuchi. У першай палове XIX ст. паўднёвыя паютэ пакутвалі ад нападаў наваха і ютаў.
З канца 1840-х гг. на іх тэрыторыях з'явіліся перасяленцы-мармоны. Адносіны паміж мармонамі і паўднёвымі паютэ захоўвалі мірны характар, аднак кантакты прывялі да эпідэмій сярод індзейцаў, мармоны паступова захапілі іх водныя крыніцы і зрабілі немагчымым традыцыйнае існаванне. У 1857 г. мармоны і паўднёвыя паютэ здзейснілі масаваю разню амерыканскіх перасяленцаў у Каліфорнію.
У Невадзе адносіны паміж амерыканскімі пасяленцамі, паўднёвымі і паўночнымі паютэ сапсаваліся ў канцы 1850-х гг. Нягледзячы на дагавор 1858 г. гэта прывяло да ваенных дзеянняў 1860 г. Яны былі спынены толькі пасля ўмяшальніцтва федэральных уладаў ЗША.
У канцы XIX ст. паўднёвыя паютэ былі пераселены ў рэзервацыі. 3 красавіка 1980 г. паўднёвыя паютэ Юты аб'ядналіся ў адзіную племянную арганізацыю, прызнаную з боку ЗША.