Прагляд зыходнага тэксту старонкі Трыбунал Вялікага Княства Літоўскага

[[Файл:Tribunal-1586.png|thumb|Трыбунальская кніга ([[Друкарня Мамонічаў]], 1586).]]
'''Трыбунал Вялікага Княства Літоўскага''', або '''Літоўскі Трыбунал''' — вышэйшы апеляцыйны суд [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], выракі якога мелі моц пастаноў [[сойм Вялікага Княства Літоўскага|сойма]].

Утвораны ў 1581 годзе з сядзібай ў [[Вільня|Вільні]], пачаў працаваць у 1582 годзе. Складаўся з 46 суддзяў-дэпутатаў, якіх выбірала [[шляхта]] на [[соймік]]ах па два ад кожнага [[павет]]у тэрмінам на год. З 1588 года выбіраліся яшчэ тры дэпутаты ад [[Жамойць|Жамойці]]{{Sfn|Raudeliūnas et al|1986}}.

Трыбунал разглядаў апеляцыі на рашэнні [[земскі суд|земскіх]], [[замкавы суд|замкавых]] і [[Падкаморскі суд|падкаморскіх]] судоў, скаргі на рашэнні павятовай адміністрацыі. Як першая інстанцыя разглядаў справы пра неналежнае выкананне [[староста]]мі і замкавымі ўраднікамі абавязкаў пры судаводстве. Да юрысдыкцыі Трыбуналу належалі таксама справы духоўных асоб; пры разглядзе такіх спраў удзельнічалі дэпутаты ад духавенства.

Сесіі трыбуналу праходзілі пад старшынствам выбранага ім [[Маршалак трыбунальскі|маршалка]], пастановы прымаліся большасцю галасоў на аснове [[Статуты Вялікага Княства Літоўскага|Статутаў Вялікага Княства Літоўскага]], соймавых канстытуцый і [[Звычаёвае права|звычаёвага права]]. Месцам сесій трыбуналу была [[Вільня]] — штогод у будынку на [[Ніжні замак (Вільнюс)|Ніжнім замку]]. Да 1588 года сесіі праходзілі і ў [[Трокі|Троках]]. З 1591 года сесіі адбываліся, папераменна праз год, у [[Менск]]у на [[Менскі замак|замку]] («кадэнцыя літоўская») і [[Навагрудак|Наваградку]] («кадэнцыя руская»). З 1599 года сесіі Трыбуналу ВКЛ адбываліся кожныя два гады і кожная сесія цягнулася больш за пяць месяцаў. З 1775 года «рускія сесіі» праводзіліся таксама ў [[Гродна|Гродне]] ў [[Палац Сапегаў (Гродна)|палацы Сапегаў]].

== Крыніцы ==
{{reflist}}

== Літаратура ==
* Юрыдычны энцыклапедычны слоўнік / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: С. В. Кузьмін і інш. — Мн.:БелЭн, 1992. — 636 с.
* {{ref-pl}} {{артыкул|аўтар=Raudeliūnas, V., Wisner, H.|загаловак=Z dziejów Trybunału Wielkiego Księstwa Litewskiego 1581—1648|выданне=Kwartalnik Historyczny|выпуск=LXXXIII, 1986, Z. 4|год=1986|ref=Raudeliūnas et al}}

[[Катэгорыя:Права Вялікага Княства Літоўскага]]