Прагляд зыходнага тэксту старонкі Выветрыванне

'''Выветрыванне''', сукупнасць працэсаў разбурэння [[Горная парода|горных парод]] пад уздзеяннем механічных, хімічных і біялагічных фактараў. Паволзе серады, выветрыванне падзяляецца на атмасфернае і падводнае ([[гальміроліз]]).

Існуюць наступныя віды выветрывання паводле агентаў:
* [[Фізічнае выветрыванне|фізічнае]]: пры яком раздрабляюцца часціцы горных парод і не адбываецца змена іх хімічнага складу.
** разбурэнне парод пры неадночасовам расшырэнні і звужэнні мінералаў цягам сутак. Гэты від фізічнага выветрывання пераважае у раёнах з вялікай сутачнай амплітудай тэмператур (напрыклад, у пустэльнях).
** у паўночных раёнах пераважае [[марознае выветрыванне]], калі вада, трапляючы ў поры горных парод замярзае там і ў выніку гэтага расшыраецца і разбурае пароды.
** [[суфозія]], вымыванне часцічак парод грунтовымі водамі
** разбурэнне горных парод пад уздзеяннем ветра ([[эолавыя працэсы]])
* [[хімічнае выветрыванне]], калі змяняецца хімічны склад горнай пароды з утварэннем мінералаў, больш устойлівых ва ўмовах зямной паверхні. Галоўнымі чыннікамі хімічнага выветрывання з'яўляюцца атмасфернае паветра (якое акісляе мінералы і горныя пароды) і грунтовыя возы з растаронымі і ёй салямі, шчолачамі і кіслотамі, якія ўступаюць у зхімічныя рэакцыі з элементамі, якія складаюць мінералы.
* [[біялагічнае выветрыванне]], звязана з дзейнасцю жывых арганізмаў (разбурэнне парод карнямі дрэў, выдзяленне актыўных рэчываў некаторымі мікраарганізмамі і г. д.).

Вынікам працэсы выветрыванія з'яўляецца [[кара выветрывання]], на аснове якой утвараюцца [[глебы]]. Выветрыванне — важны чыннік рэльефаўтварэння.

== Гл. таксама ==

* [[Фералітызацыя]]
{{Бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Выветрыванне| ]]
[[Катэгорыя:Геамарфалогія]]