Прагляд зыходнага тэксту старонкі Барыённая асіметрыя Сусвету

{{За межамі Стандартнай мадэлі}}

'''Барыённая асіметрыя Сусвету''' — перавага ў бачнай часткі [[Сусвет]]у рэчыва над [[антырэчыва]]м, што назіраецца. Гэты назіральны факт не можа быць растлумачаны ў здагадцы зыходнай барыённай сіметрыі падчас [[Вялікі выбух|Вялікага выбуху]] ні ў рамках [[Стандартная мадэль|Стандартнай мадэлі]], ні ў рамках [[Агульная тэорыя адноснасці|агульнай тэорыі адноснасці]] — двух тэорый, якія з'яўляюцца асновай сучаснай [[Касмалогія|касмалогіі]]. Нараўне з прасторавай плоскасныя назіранага Сусвету і праблемай гарызонту ён прадстаўляе сабой адзін з аспектаў праблемы пачатковых значэнняў у касмалогіі.

Існуе некалькі гіпотэз, якія спрабуюць растлумачыць з'яву барыённай асіметрыі, аднак ні адна з іх не прызнаная навуковай супольнасцю пэўна даказанай.

Найбольш распаўсюджаныя тэорыі, якія пашыраюць Стандартную мадэль такім чынам, што ў некаторых рэакцыях магчыма больш моцнае парушэнне [[Парушэнне CP-інварыянтнасці|CP-інварыянтнасці]] па параўнанні з яе парушэннем у Стандартнай мадэлі. У гэтых тэорыях мяркуецца, што першапачаткова колькасць барыённай і антыбарыённай матэрыі было аднолькава, аднак пасля ў сілу якіх-небудзь прычын з-за несіметрычнай рэакцый адносна таго, якія часціцы — рэчыва або антырэчыва — у іх удзельнічаюць, адбылося паступовае нарастанне колькасці барыённага рэчыва і памяншэнне колькасці антыбарыённага. Падобныя тэорыі ўзнікаюць натуральным чынам у мадэлях [[Тэорыя ўсяго|вялікага аб'яднання.]]

Іншыя магчымыя сцэнарыі ўзнікнення асіметрыі прыцягваюць альбо макраскапічнай падзел абласцей лакалізацыі рэчыва і антырэчыва (што прадстаўляецца малаімаверным), альбо паглынанне антырэчыва [[Чорная дзірка|чорнымі дзіркамі]], здольнымі аддзяліць яго ад рэчывы пры ўмове парушэнні CP-інварыянтнасці. Апошні сцэнарый патрабуе існавання гіпатэтычных цяжкіх часціц, якія распадаюцца з моцным парушэннем CP-інварыянтнасці.

У 2010 годзе была вылучана гіпотэза, што барыённая асіметрыя звязана з наяўнасцю цёмнай матэрыі. Згодна з здагадкай носьбітам адмоўнага [[Барыённы лік|барыённага зарада]] з'яўляюцца часціцы [[Цёмная матэрыя|цёмнай матэрыі]], не даступныя для непасрэднага назірання ў зямных эксперыментах, але якія праяўляюцца праз [[гравітацыйнае ўзаемадзеянне]] на маштабах [[Галактыка|галактык]]<ref>{{артыкул
| аўтар    = Hooman Davoudiasl, David E. Morrissey, Kris Sigurdson, and Sean Tulin
| загаловак = Unified Origin for Baryonic Visible Matter and Antibaryonic Dark Matter
| спасылка   = http://prl.aps.org/abstract/PRL/v105/i21/e211304
| мова     = en
| выданне  = [[w:Phys. Rev. Lett.|Phys. Rev. Lett.]]
| год      = 2010
| том      = 105
| старонкі = 211304
}}</ref><ref>{{артыкул
| аўтар    = David Voss
| загаловак = The X factor
| спасылка   = http://physics.aps.org/synopsis-for/10.1103/PhysRevLett.105.211304
| мова     = en
| выданне  = [[w:Physics|Physics]]
| год      = 2010
}}</ref>.

== Гл. таксама ==

* [[Барыён]]

{{зноскі}}

== Літаратура ==

* {{З|ФЭ|http://www.femto.com.ua/articles/part_1/0267.html}}

[[Катэгорыя:Касмалогія]]
[[Катэгорыя:Фізіка элементарных часціц]]
[[Катэгорыя:Нявырашаныя праблемы сучаснай фізікі]]