Jump to content

Laway

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Laway sa ngabil nin sarong umboy

An laway (Ingles: saliva) sarong ekstraselular na fluido na ginibo asin linuluwas kan mga glandula nin salivary sa ngoso. Sa mga tawo, an liwoy iyo igwang 98% nin tubig na arog kan elektrolytes, myukus, puting mga selula nin dugo, mga selulang epithelial (na hale diyan pwedeng haleon an DNA), enzymes (arog baga nin amylase asin lipase), antimicrobial na mga ahente arog kan secretary IgA, asin lysozymes.[1]

An mga enzima na yaon sa laway iyo kaipuhan sa kapinonan kan proseso nin pagtunaw nin mga sustansya asin taba sa pagkakan. An mga enzyme na ini may papel man sa pagtolod kan mga particle nin kakanon na nakasurok sa laog kan mga pag-oltanan kan ngipon, sa siring pinoprotehiran an mga ngipon sa pagkalapa nin bacteria.[2] An liwoy nagmamantinir na pirming basa an laog kan ngimot, na nag - iinom nin kakanon asin tinotogotan an pag - ubos nin mga gamit, asin pinoprotehiran an berbal na mucosa na dai mapaalang. food swial mucosa.[3]

An manlain - lain na klase nin hayop may espesyal na mga gamit para sa saliva na lampas pa sa pagsagin - sagin.An nagkapira marikas na ginagamit an saindang guramoy na saliva sa pagtogdok nin mga salag. Aerodramus an nagigin basehan kan salag nin gamgam. Aerodramus. nests. bird. Cobras, rimoranon, asin nagkapira pang myembro kan kamandag clade ngane may kamandag na saliva na inuusar kan mga fans. venom clade. fangs An ibang ikos nagpapaluwas nin matibay na fiber hale sa mga protinang tal na nagtitipon nin modvary glands.caterpillars. silk fiber.

Komposisyon

[baguhon | baguhon an source]

Nagpadara sa salivary glands, an saliva kompuesto nin 99.5% tubig, alagad igwa man nin dakol na importanteng bagay, kaiba an elektrolytes, mucus, antibacterial na mga elemento asin manlaenlaen na enzymes. salvary glands. electrolytes. mucus. antibacterial.[1]

Urualdaw na produksyon nin laway

[baguhon | baguhon an source]

Kadakol kan debate manongod sa kadakolan nin saliva na nagigibo sa marahay an salud na tawo. person. An pagprodusir kinakarkulong nasa 1500 kada aldaw asin sa pankagabsan inaako na sa oras nin pagtorog kadakol kan nawawara.[3][4] Sa mga tawo, an submandular na glandula nagkokontribwir nin mga 70 sagkod 75% nin hilom, mantang an mga hilom na parol na glandula mga 20 sagkod 25% asin saradit na kantidad naihilom hale sa ibang glandula nin salivary. submandigular gland. parotid gland.

Mga senkusyon

[baguhon | baguhon an source]

An Laway nakakokontribwir sa pagta'naw nin kakanon asin sa pagmantener nin oral kalinigan. Kun mayo nin normal na trabaho an pagkaparate nin dental na mga kotse, an helang na pulot (pagdiperitis asin panpanahon), asin an iba pang oral na mga problema nag - oorog na marhay. [nangangaipo nin toltolan] nalilimitaran an pagtalubo nin mga agihan nin bakterya asin sarong mayor na dahelan sa pagsustenir sa sistema asin pisikal na salud paagi sa prebension nin pagkalapa asin paghale nin asukar asin iba pang gikanan nin kakanon para sa mga mikrobyo.

Sinapatos kan oral mucosa mekanikal na pinoprotehiran iyan sa trauma sa panahon nin pagkakan, paghamil, asin pagtaram. oral mucosa An Mouth soreness usong marhay sa mga tawo na may hababang saliva (xerostomia) asin kakanon (espesyalmente alang na kakanon) mga bala sa laog kan ngoso. xerostoria.

Kaiba sa maluyang mga pagpunsionar nin saliva an pag - ina nin kakanon asin pagtabang na makaprodusir nin bolus bolus An mabuhok na trabaho nin saliva minatogot sa bolus nin kakanon na madaling maisar hale sa nguso pasiring sa esphagu. Yaon sa Saliva an enzyme amylase, na inaapod man na ptyalin, na kayang gabaon an mga bitoon sa mas simpleng asukar arog kan maltase asin dextrin na puedeng dugangan pa sa sadit na bituka. Mga 30% nin bitoon nangyayari sa nguso kaka'gan. Pighilom man kan mga Salivary glands an salivary lpase (sarong mas tusong porma nin litpase) tanganing punan an pampataba. ssivary lpase. Dakula an papel kan alkohol sa bagong mamundag na mga omboy mantang kaipuhan pa man giraray nin kadikit na panahon tanganing mapatalubo an saindang pampakinilya [5]

Papel sa namit

[baguhon | baguhon an source]

Importanteng marhay an Saliva sa sentido nin namit. Iyan an likidong medya na dian dinadara an mga kemikal tanganing namitan an mga selula nin rekptor (na an kadaklan konektado sa komun na papalale). An mga tawo na may kadikit na saliva parateng nagrereklamo sa dysgeusia (i.e. may diperensia sa namit, e.g. nainaan an kakayahan na namit, o pagkaigwa nin maraot, metalic namit sa gabos na panahon). dysgeusia. An bihirang kamugtakan na sinasabing may epekto sa namit iyo an ki 'Silava Hypernatrium', o sobrang sodium sa saliva na mayo man nin ibang kamugtakan (e.g., Sjögren syndrome), na nagpangyari na an gabos makanamit nin 'sala'. 'Silava Hypernatrium'.

Iba pang babasahon

[baguhon | baguhon an source]
  • Bahar, G.; Feinmesser, R.; Shpitzer, T.; Popovtzer, A.; Nagler, R. M. (2007). "Salivary analysis in oral cancer patients: DNA and protein oxidation, reactive nitrogen species, and antioxidant profile". Cancer 109 (1): 54–59. doi:10.1002/cncr.22386. PMID 17099862. 
  • Banerjee, R. K.; Bose, A. K.; Chakraborty, T. K.; De, S. K.; Datta, A. G. (1985). "Peroxidase-catalysed iodotyrosine formation in dispersed cells of mouse extrathyroidal tissues". J Endocrinol 106 (2): 159–165. doi:10.1677/joe.0.1060159. PMID 2991413. 
  • Banerjee, R. K.; Datta, A. G. (1986). "Salivary peroxidases". Mol Cell Biochem 70 (1): 21–29. doi:10.1007/bf00233801. PMID 3520291. 
  • Bartelstone, H. J. (1951). "Radioiodine penetration through intact enamel with uptake by bloodstream and thyroid gland". J Dent Res 30 (5): 728–733. doi:10.1177/00220345510300051601. PMID 14888774. 
  • Bartelstone, H. J.; Mandel, I. D.; Oshry, E.; Seildlin, S. M. (1947). "Use of radioactive iodine as a tracer in the Study of the Physiology of teeth". Science 106 (2745): 132–3. doi:10.1126/science.106.2745.132-a. PMID 17750793. 
  • Edgar, M.; Dawes, C.; O'Mullane, D. (2004). Saliva and Oral Health (3rd ed.). British Dental Association. ISBN 978-0-904588-87-3. 
  1. 1.0 1.1 Nosek, Thomas M. "Section 6/6ch4/s6ch4_6". Essentials of Human Physiology. Archived from the original on 2016-01-17.  Error sa pag-cite: Invalid <ref> tag; name "ReferenceA" defined multiple times with different content
  2. Fejerskov, O.; Kidd, E. (2007). Dental Caries: The Disease and Its Clinical Management (2nd ed.). Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-3889-5. 
  3. 3.0 3.1 Edgar, M.; Dawes, C.; O'Mullane, D. (2004). Saliva and Oral Health (3 ed.). British Dental Association. ISBN 978-0-904588-87-3.  Error sa pag-cite: Invalid <ref> tag; name "SOH" defined multiple times with different content
  4. Dawes, C. (1972). Circadian rhythms in human salivary flow rate and composition. 
  5. Maton, Anthea (1993). Human Biology and HealthFree registration required. Prentice Hall. ISBN 978-0-13-981176-0.