Vladimir Markovnikov

Vladimir Markovnikov Vasilyeviç
Владимир Васильевич Марковников
Doğum tarixi	13 dekabr 1837
Doğum yeri	Rusiya imperiyası, Knyaginino
Vəfat tarixi	29 yanvar 1904 (66 yaşında)
Vəfat yeri	Rusiya imperiyası, Moskva
Dəfn yeri	Vaqankovo qəbiristanlığı
Vətəndaşlığı	Rusiya imperiyası
Elm sahəsi	Kimya
İş yerləri	Odessa Universiteti, Moskva İmperator Universiteti[d]
Alma-mater	Kazan Dövlət Universiteti
Təhsili	Kazan Dövlət Universiteti M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti
Elmi rəhbəri	Aleksandr Butlerov
Tanınmış yetirmələri	İvan Kablukov Nikolay Demyanov
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Markovnikov Vladimir Vasilyeviç (rus. Владимир Васильевич Марковников; (13 dekabr (25 dekabr) 1837 – 29 yanvar (11 fevral) 1904) — elmi məktəbin əsasımı qoyan, rus kimyaçısı. Butlerovun kimyəvi strukturu nəzəriyyəsi üzrə işləyərək o, atomların orqanik birləşmələrdə bir birinə nüfuzunu araşdırdı və orada bəzi müntəzəmlərir tapdı (o cümlədən, oksigensiz turşların iki və üç qat əlaqəli doymamış karbohidrogenlərə qaydasını keşvetdi. 1869-cu ildə bu qayda onun şərəfinə adlandırıldı). O, 1865-ci ildə yağ turşuların izomeriyasını kəşf etdi. 80-ci illərin əvvəlindən qafqaz neftini tədqiq edirdi, sikloalkanları kəşf etdi. Rusiya İmperiyasının kimyəvi sənayənin inkişafına təsir etdi. Rus kimyə cəmiyyətinin (1868) əsas qoyuculardan biri idi. Memar Nikolay Markovnikovun atası.

Həyatı

Markovniklər sülaləsin sənədlərinə görə, Vladimir Vasilyeviç Markovnikov 1837-ci ildə dekabrın 13 (25)-də, Knyaginin şəhərində (günümüzdə Nijeqorod vilayətin Knyaginino şəhəri) Belyov yeger polkunun poruçikin, V.V.Markovnikovun ailəsində anadan olub. Lakin, onun həyat dövründə yazılan bioqrafiyada yazılmışdı ki, onun doğum yeri 1837—1838 illər arasında Belyov yeger polkunun qaldığı yerdə, Çernoreçye qəsəbəsində (günümüzdə Nijeqorod vilayətin Dzerjinsk şəhəri) idi. Bundan sonra onu İvanovskoye qəsəbəsindəki atasının evinə apardılar. Həmin yerdə o öz uşağlıqını keçirdi.

• 1849 — Nijeqorod dvoryan institutunda təhsilini almağa başladı.
• 1856 — Gimnaziya siniflərini bitirib, Kazan Universitetin qanunşünaslıq fakultəsinə qəbul olundu..
• 1860 — Kazan Universitetini qutardı (təhsil prosesində təbii elmlər bölməsinə keçdi və orada Aleksandr Butlerovun leksiyalarnı dinləyirdi). Universetdə professorluğa hazırlaşmağa qalıb, laborant kimi universitetin kimya laboratoriyasında işləyirdi.
• 1864 — «Üzvi maddələrin izomerləri haqqında» dissertasiyanı müdafiə etdi. Orada yağ turşularında izomerlərin varlığın problemi müzakirə edilirdi. Markovnikov sübut etdi ki, bu cür izomerlər mövcuddurlar. O, iki ilə xaricə göndərildi, əsasən Almaniya və Avstriya labaratoriyalarında işləyirdi.
• 1867 — Kimya kafedrasında privat dosent kimi seçilmişdi və müəllimlik fəaliyyətinə başladı.
• 1869 — «Kimyəvi birləşmələrdə atomların bir birnə nüfuzu barədə məlumat» doktor dissertasiyasını müdafiə edib və kimya kafedrasının zaprofessoru olub.
• 1870 — Kazan Universitetin professoru.
• 1872 — Novorossiysk Universitetin professoru kimi seçilib və orada ümumi kimya praktiki dərslikləri aparırdı. Tezliklə Moskvaya köçmüş, orada isə Moskva Universitetin kimya labaratoriyasının müdiki olub.
• 1873 — Moskva Universitetinin professoru olub.
• 1877 — Hərbə göndərilib, ordaki hospitallarda dezinfeksiya işlərinə nəzarət edirdi.
• 1878 — Kursk hospitalda inspeksiya zamanı tifnən xəstələndi.
• 1892 — Əməkdar professoru elan edilib..
• 1893 — Labaratoriya başlığını Nikolay Zelinskiyə ötürdü, amma hələ də Moskva Universitetin Fiziki Riyaziyyət fakultəsində leksiyaları verməyə davam edirdi.

Kəşflər və nailiyyətləri

• 1869 — Ədatən əlaqələrin, əvəzetmə və genişləndirilməsi və izomerasiyaların maddənin kimyavi strukturdan aslı axma istiqamətlərin haqqında quralı formullaşdı. İndi bu qural Markovnikov quralı kimi bilinir
• 1879 — Q. Krestovnikov ilə tsiklobutanedicarbon turşusun sintezi birinci dəfə elədi.
• 1883 — Üzvi maddələrin yeni sinifi – naftenləri kəşf etdi.
• 1889 — Birinci dəfə suberonu aldı.