Homeostaz

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Homeostaz (q.yun. ὁμοιοστάσις; ὅμοιος "eyni, oxşar" + στάσις "dayanma; hərəkətsizlik") — özünü tənzimləmə, açıq sistemin dinamik tarazlığı saxlamağa yönəlmiş əlaqələndirilmiş reaksiyalar vasitəsilə daxili vəziyyətinin sabitliyini qorumaq qabiliyyəti.[1] Sistemin özünü çoxaltmaq, itirilmiş tarazlığı bərpa etmək və xarici mühitin müqavimətini dəf etmək istəyi.

Əhali homeostazı populyasiyanın müəyyən sayda fərdlərini uzun müddət saxlamaq qabiliyyətidir.

Amerikalı fizioloq Uolter Kennon 1932-ci ildə yazdığı "Bədənin hikməti" ("The Wisdom of the Body") kitabında bu termini "bədənin əksər sabit vəziyyətlərini saxlayan koordinasiya edilmiş fizioloji proseslərin " adı kimi təklif etmişdir. Sonradan bu termin istənilən açıq sistemin daxili vəziyyətinin sabitliyini dinamik şəkildə saxlamaq qabiliyyətinə qədər genişləndirildi. Ancaq daxili mühitin sabitliyi ideyası hələ 1878-ci ildə fransız alimi Klod Bernard tərəfindən tərtib edilmişdir.

  1. Gordon., Betts, J. Anatomy and physiology. DeSaix, Peter., Johnson, Eddie., Johnson, Jody E., Korol, Oksana., Kruse, Dean H., Poe, Brandon. Houston, Texas. 2013. 9. ISBN 9781947172043. OCLC 1001472383.