Onurğalılar: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
{{Takson |
{{Takson |
||
| adı = |
| adı = |
||
| aləmi |
| aləmi = Heyvanlar |
||
| şəkil = Python royal 35.JPG |
| şəkil = Python royal 35.JPG |
||
| şəkilaltı yazı = [[Kral pitonu]] |
| şəkilaltı yazı = [[Kral pitonu]] |
||
| yuxarı takson = |
| yuxarı takson = |
||
| ranqı = Yarımtip |
| ranqı = Yarımtip |
||
| latınca adı = Vertebrata |
| latınca adı = Vertebrata |
||
| müəllif = ([[Cuvier]], 1812) |
| müəllif = ([[Cuvier]], 1812) |
||
| sinonim = |
| sinonim = |
||
| tipik nümayəndə = |
| tipik nümayəndə = |
||
| aşağı takson adı = İnfratiplər |
| aşağı takson adı = İnfratiplər |
||
| aşağı takson = [[Ağızçənəlilər]] (''Gnathostomata'')<br/> |
| aşağı takson = [[Ağızçənəlilər]] (''Gnathostomata'')<br /> |
||
[[Çənəsizlər]] (''Agnatha'') |
[[Çənəsizlər]] (''Agnatha'') |
||
| arealın xəritəsi = |
| arealın xəritəsi = |
||
| arealın xəritəsi haqqında = |
| arealın xəritəsi haqqında = |
||
| arealın xəritəsinin eni = |
| arealın xəritəsinin eni = |
||
| legend sərhədi = |
| legend sərhədi = |
||
| mühafizə = |
| mühafizə = |
||
| vikinövlər = Vertebrata |
| vikinövlər = Vertebrata |
||
| vikianbar = Category:Vertebrata |
| vikianbar = Category:Vertebrata |
||
| bttsmb = |
| bttsmb = |
||
| ütmx = 331030 |
| ütmx = 331030 |
||
| mbmm = 7742 |
| mbmm = 7742 |
||
| he = |
| he = |
||
| geiş1 = |
| geiş1 = |
||
| geiş2 = |
| geiş2 = |
||
| beabs = |
| beabs = |
||
}} |
}} |
||
Sətir 45: | Sətir 45: | ||
** {{bt-azlat|Ağızçənəlilər|Gnathostomata}} infratipi |
** {{bt-azlat|Ağızçənəlilər|Gnathostomata}} infratipi |
||
*** {{bt-azlat|Balıqlar|Pisces}} sinifüstü |
*** {{bt-azlat|Balıqlar|Pisces}} sinifüstü |
||
**** {{bt-azlat|Zirehli balıqlar|Placodermi}} sinfi, |
**** {{bt-azlat|Zirehli balıqlar|Placodermi}} sinfi, nəsli kəsilib |
||
**** {{bt-azlat|Qığırdaqlı balıqlar|Chondrichthyes}} sinfi |
**** {{bt-azlat|Qığırdaqlı balıqlar|Chondrichthyes}} sinfi |
||
**** {{bt-azlat|Qəlsəməçənəlilər|Acanthodii}} sinfi, nəsli kəsilib |
**** {{bt-azlat|Qəlsəməçənəlilər|Acanthodii}} sinfi, nəsli kəsilib |
02:04, 20 sentyabr 2021 tarixinə olan versiya
Onurğalılar | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: Onurğalılar |
||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
|
Onurğalılar və ya kəlləlilər (lat. Vertebrata) – xordalılar tipinə aid heyvan yarımtipi. Onurğalılar növlərinə görə onurğasızlardan xeyli azdır (45000 növ), lakin müasir biosferin həyatındakı roluna, adətən biosenozlarda qidalanma zəncirini tamamladığına görə onlardan üstündür.
Kələlilərə dəyirmiağızlılar, qığırdaqlı balıqlar, sümüklü balıqlar, suda-quruda yaşayanlar, sürünənlər, quşlar və məməlilər daxildir.
Onurğalı heyvanlar torpaqəmələgəlmə prosesində fəal iştirak edirlər. Bunlar arasında gəmiricilərin xüsusi çəkisi daha böyükdür. Bütün gəmircilər torpaq qatında yuvalar qazır. Bu zaman səthə külli miqdarda qarışdırılmış torpaq atılır. Gəmiricilərdən bəziləri torpaqda "köstəbək yolları" adlanan yollar qazır.
Bozqır rayonlarda yer siçanları torpağın aşağı və yuxarı qatlarını o qədər qarışdırır və ya torpağın səthinə o qədər torpaq atırlar ki, səthdə bozqırlar üçün səciyyəvi olan mikrorelyef yaranır. Məşhur rus alimi S.S.Nestruyev belə relyef formasını nonorelyef adlandırmışdır.[2]
Təsnifatı
- Onurğalılar (Vertebrata) yarımtipi
- Çənəsizlər (Agnatha) infratipi
- Dəyirmiağızlılar (Cyclostomata) sinfi
- Ağızçənəlilər (Gnathostomata) infratipi
- Balıqlar (Pisces) sinifüstü
- Zirehli balıqlar (Placodermi) sinfi, nəsli kəsilib
- Qığırdaqlı balıqlar (Chondrichthyes) sinfi
- Qəlsəməçənəlilər (Acanthodii) sinfi, nəsli kəsilib
- Sümüklü balıqlar (Osteichthyes) sinfi
- Dördayaqlılar (Tetrapoda) sinifüstü
- Suda-quruda yaşayanlar (Amphibia) sinfi
- Sürünənlər (Reptilia) sinfi
- Quşlar (Aves) sinfi
- Məməlilər (Mammalia) sinfi
- Balıqlar (Pisces) sinifüstü
- Çənəsizlər (Agnatha) infratipi
Mənbə
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2001.
- ↑ Q. Məmmədov. Torpaqşünasliq və torpaq coğrafiyasinin əsaslari. Bakı, Elm, 2007