Pol Pot
Saloth Sar (19 de mayu de 1925, Prek Sbauv (es) 
– 15 d'abril de 1998, Distrito de Anlong Ven (es) ), más conocíu como Pol Pot, foi'l líder de los Khmeres Roxos y primer ministru de Camboya (oficialmente República Democrática de Kampuchea demientres el so mandatu) de 1975 a 1979. Ocupó'l cargu hasta ochobre de 1979. El términu Pol Pot tien en camboyanu un sentíu bélicu de dominiu absolutu.
Nel so gobiernu aplicó una intepretación radical de les tesis de Mao Zedong que uníes a un fuerte nacionalismu provocó el nomáu autoxenocidiu camboyanu nel que morrieron unes dos millones de persones (un cuartu de la población total).
Biografía
[editar | editar la fonte]Nació en Prek Sbauv (Provincia de Kompung Tom, Camboya), fíu d'un prósperu facendáu. A los seis años la so familia va a Phnom Penh a vivir col so hermanu, un oficial del Palaciu Real. Depriende les bases del budismu na so curtia estancia na Pagoda de Palaciu. Depriende amás el francés y estudia nuna escuela católica.
Demientres axúntase a les fuercies antifranceses de resistencia embaxo'l mandu vietnamita de Ho Chi Minh, participa nel Partíu Comunista Indochinu, que yera entós illegal nel país. Posteriormente guaña una beca del gobiernu pa estudiar radio en París. Nunca algamaría un gráu nesi estudiu, pero conforma en Francia'l nomáu "Grupu d'Estudiu de París" nel que participen Ien Sary, Khieu Samphan, Khieu Ponnary y Song Sen, quien seríen pieces claves na fechura de los Khemeres Roxos. Esi grupu enfótase entós n'afondar nes idees marxistes y del comunismu. Tamién xúnese al Partíu Comunista Francés. Trabaya arduamente n'axuntar a los estudiantes camboyanos en Francia a les sos idees revolucionaries escontra la monarquía del Príncipe Norodom Sihanouk.
El Partíu Comunista Indochinu, que ye domináu polos vietnamites, dixébrase en tres facciones que representen Vietnam, Camboya y Laos respectivemente. La facción camboyana ye nomada, KPRP (Partíu Revolucionariu Popular Camboyanu).
Dempués de que'l gobiernu camboyanu-y quite la beca, Saloth Sar torna pa Camboya y enfótase dafechamente nel KPRP, primero na Provincia de Kompung Cham, dempués na mesma capital. Al tiempu ye profesor d'historia y xeografía nuna escuela. Casara con Khieu Ponnary.
El Grupu d'Estudiu de París, al que pertenecía, toma'l control definitivu del KPRP, al qu'empiecen a nomar Partíu Obreru de Camboya, y faen qu'esti destaque totalmente de los vietnamites. Saloth Sar ye elixíu'l Camarada Tres nel comité central del partíu. Posteriormente ye escoyíu Secretariu Xeneral del WPK, dempués de la misteriosa desapaición del precedente. En xunetu él y munchos miembros del partíu dexen Phnom Penh y organicen una guerrilla nomada Oficina 100 nes llendes con Vietnam del Norte, al nordeste de Camboya. Nesi momentu Ho Chi Minh y el FNL píden-y demorar la so axenda revolucionaria en Camboya hasta que los estadunidenses sean allanciaos de Vietnam del Sur.
Bien recibíu en China, lo que-y convence de deslligarse entá más de los vietnamites, sofita'l camudamientu del nome del partíu pol de Partíu Comunista de Kampuchea, anque la xente escomienza a identificalos comu Khmer Rouge (Khmeres Roxos, o en camboyanu Kamae Poah Krojón. El comité central de tal partíu ye conocíu como Angkar, tornáu como "la nación" o "la organización".
Dempués d'un viaxe en Vietnam del Norte, abellúgase nel nordeste de Camboya, viviendo con una tribu de monte y ablucáu pola simplicidá de la su vida, convencese entós de qu'esi ye l'idegal del comunismu. Esi mesmu añu entámense brotes revolucionarios en delles provincies del país. Un añu dempués los Khmeres Roxos tienen casi controlada tola rexón montañosa del país y les fronteres con Vietnam. Afítase l'"Exércitu Revolucionariu de Camboya". Cola ayuda de los Estaos Xuníos l'exércitu oficial entama unes esmolecíes campañes escontra la guerrilla ensin ésitu. En marzu de 1969 Estaos Xuníos realiza secretos bombardeos al norte de Camboya a la gueta de desaniciar los abellugos del FNL, autorizaos pol recién elixíu presidente Richard Nixon y lideraos pol so direutor de seguridá nacional Henry Kissinger. Tales bombardeos son illegales dende qu'Estaos Xuníos nun ficiera una declaración de guerra oficial contra Camboya. Los bombardeos continúen hasta 1973. Les víctimes camboyanes algamen los 600.000 muertos. Les mesmes fontes de la CIA determinaren que dichos bombardeos nun fixeron más qu'acrecientar la popularidá de los H.emeres Roxos.
Cronoloxía
[editar | editar la fonte]- 1970: El Príncipe Norodom Sihanouk, Primer Ministru, viaxa en xineru a China y a la XRSS pa pedir la so intervención y quel FNL nun usara territoriu camboyanu. Demientres, la oposición derechista, enemiga de Sihanouk, fai un golpe d'estáu sofitáu pola CIA ya impón como Primer Ministru al xeneral Lon Nol y proclama la República de Camboya. El nuevu gobiernu anicia campañes militares escontra'l FNL al llau de los Estaos Xuníos y del Vietnam del Sur. N'abril, Nixon autoriza la invasión de Camboya n'andecha col Vietnam del Sur. En China, el Príncipe Sihanouk forma un gobiernu nel exiliu y crea una andecha colos Khmeres Roxos pa derrocar a Lon Nol. Demientres, el FNL y China entrenen unidaes de Khmeres Roxos y ármenlos. Nun mes los guerrilleros tienen un exércitu de 100.000 persones.
- 1973: Primeros ésitos de los Khmeres Roxos escontra l'exércitu republicanu. Tomen el 60% del país.
- 1974: Los khmeres roxos capturen l'antigua capital, Odongk, al norte de Phnom Penh. La ciudá ye destruyía y los sobrevivientes son dispersaos.
- 1975: La capital ta completamente sitiada. Les cais atestaes de refuxaos qu'escapen de los bombardeos estauxunidenses y de la guerrilla. 17 d'abril: La perda de Phnom Penh. Si bien los habitantes de la ciudá reciben con gayola les guerrilles vencedores, darréu'l réxime de Pol Pot amosaría una violencia nun vista escontra los habitantes de la ciudá, a los que-yos considera "enemigos del estáu". Dos millones de persones son desplazaes entós. Saloth Sar entama a usar el nome de Pol Pot y declara l'Añu Cero pa escomenzar el desanicie de la sociedá camboyana del capitalismu, la cultura occidental, la relixón y cualesquier influyencia foriata. Tolos estranxeros son espulsaos y les embaxaes piesllen (cola esceición de la francesa). La moneda ye abolida. Toles ciudaes y aldegues son vaciaes y los sos habitantes nomaos la "Xente del 17 d'abril". Tolos camboyanos entamen a trabayar en campu.
- 5 de xineru de 1976: Los khmeres Roxos declaren l'Estáu de Kampuchea Democrática. Fuercen al Príncipe Sihanouk a renunciar al so cargu como Primer Ministru y ye recluyíu na so casa de Phnom Penh. Asume'l cargu entós Pol Pot, anque la so indentidá real caltiénse en secretu. Tamién ye conocíu como Camarada Unu. Entama asina un periodu na hestoria camboyana nel que, según les fuentes, muerre una cuarta parte de la población. Ye un procesu conocíu como xenocidiu camboyanu, anque entós fuera inoráu pola comunidá internacional. Foi dempués de la invasión vietnamita de 1979 y col ingresu de les Naciones Xuníes en 1993 cuando s'asoleyó la bayura del procesu de muertes atribuyíes a los Khmeres Roxos. El criteriu estadísticu que s'emplega pa esi cálculu ye'l de restar la población enantes de la cayida del gobiernu a la de la llegada de los khmeres Roxos.
- 1977: Asoléyase que "Angkar" ye'l Partíu Comunista Camboyano, KCP. Danse delles fambrunes. Entámense conflictos nes llendes con Tailandia, Laos y Vietnam.
- 1978: Saloth Sar, agora Pol Pot, entama una campaña escontra lo qu'él nomaba l'enemigu ocultu, colo que son executaes delles persones. El 25 d'avientu, Vietnam llanza una invasión militar en Camboya.
- 7 de xineru de 1979: Vietnam captura Phnom Penh. El Príncipe Sihanouk cola pa China. Pol Pot y los sos homes fuxen pa les selves del norte. Vietnam establez como gobernantes el PRK, la República Popular Camboyana con Heng Samrin, vieyu militante de los Khmeres Roxos, como Xefe d'Estáu. Él mesmu tien qu'enfrentar les hostilidaes del Frente de Lliberación Nacional del Pueblu Camboyanu, movimientu nun comunista, lideráu por Son Sann y el Frente d'Unidá Nacional pa una Independencia Neutral, Pacífica y Cooperativa (FUNCINPEC) liderada pol Príncipe Norodom Sihanouk. En febreru China entama una llimitada invasión a Vietnam en rempuesta a la so invasión en Camboya, pero coles mires puestes nes rellaciones Vietnam-XRSS.
- 1982: Los Khmeres Roxos, el KPNLF y el FUNCINPEC andechen escontra Vietnam. El Príncipe Norodom Sihanouk ye escoyíu Presidente de la Coalición, Khieu Samphan ye'l vicepresidente y Son Sann el Primer Ministru.
- 1985: Pol Pot renuncia como comandante de los Khmeres Roxos na insurxencia, anque caltién la so supervisión.
- 1987: Pol Pot organiza alcuentros con Hun Sen, el Primer Ministru del PRK. Nun lleguen a alcuerdos, pero abren víes de comunicación.
- 1988: En mayu Vietnam anuncia planes de retirada de los sos 50.000 soldaos de Camboya para fines d'añu. En xunetu tolos representantes de los partíos en conflictu aconceyen en Bogor, Indonesia. Vietnam condiciona el so retiru de Camboya a la completa desapaición de los Khmeres Roxos. China esixe la completa retirada de Vietnam, pero nun aceuta nengún papel de Pol Pot nel gobiernu a formar. China reprocha a XRSS el so sofitu a la presencia vietnamita en Camboya.
- 30 de xunetu al 30 d'agostu de 1989: Conferencia Internacional sobre Camboya en Francia. China promete suspender ayudes a los Khmeres Roxos y esíxese a Vietnam que cole del país. Hun Sein ye'l cabezaleru como Primer Ministru.
- 23 d'ochobre de 1991: Les cuatro estayes enfrentaes firmen el tratáu de paz estableciendo un gobiernu de transición supervisáu poles Naciones Xuníes. El Príncipe Sihanouk regresa'l país, establezse una monarquía constitucional.
- 1993: Convoquen eleiciones pluripartidistes. Los Khmeres Roxos boicotéenles asegurando que tan manipulaes polos vietnamites.
- 1996: Los Khmeres Roxos emtamen a desintegrase. Ien Sary acusa a Pol Pot como'l cabezaleru de los asesinatos políticos. Divisiones internes provoquen deserciones de los guerrilleros, debilitándose progresivamente la guerrilla khmer.
- 1997: Pol Pot ordena la execución de Song Sen, convencíu de que ta collaborando col gobiernu camboyanu. Atribuyi-yse tamién la muerte de la muyer y los fios d'elli. El 25 de xunetu Ta Mok, Camarada Cinco y comandante militar de los Khmeres Roxos, ordena l'arrestu de Pol Pot, y-fai un xuiciu popular y senténcialu a vivir en prisión pola muerte de Song Sen y so familia. Pa entós Pol Pot ya ta enfermu. Nel xuiciu, Pol Pot aceuta conceder una entrevista a la periodista Nate Thayer de la "Far Eastern Economic" onde diz que los asesinatos foron pola falta d'esperiencia nel gobiernu y a la mala actuación de dalgunes persones, y qu'él nun yera un home violentu.
- El 15 d'abril de 1998 Pol Pot muerre, supuestamente por un ataque cardiacu. El so cuerpu ye incineráu nuna foguera de coches vieyos, llugar que posteriormente foi arrodiáu per una muria de llámines de fierru. En mayu l'exércitu atopa los últimos emplazamientos de los Khmeres Roxos.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Afirmao en: Find a Grave. Identificador Find a Grave: 2744. Apaez como: Pol Pot. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ 2,0 2,1 «Encyclopedia of World Biography» (inglés). Gale.
- ↑ «Khmer Rouge "Butcher" buried near Pol Pot» (24 xunetu 2006).
- ↑ Afirmao en: idRef. Identificador de referencia de idRef SUDOC: 027408272. Data de consulta: 11 mayu 2020. Editorial: Agencia Bibliográfica de Enseñanza Superior. Llingua de la obra o nome: francés.
