Bergen

Bergen
Alministración
País	Noruega
Condáu	Vestland
Conceyu	Bergene
Tipu d'entidá	ciudá
Cabezaleru/a del gobiernu	Marit Warncke
Nome oficial	Bergen (no)
Nome llocal	Bergen (no)
Códigu postal	5003–5098
Xeografía
Coordenaes	60°23′33″N 5°19′24″E / 60.3925°N 5.3233°E
	Bergen Bergen (Noruega)
Superficie	87.17 km²
Altitú	5 m
Demografía
Población	291 189 hab. (30 setiembre 2023)
Porcentaxe	100% de Bergene
Densidá	3340,47 hab/km²
Más información
Fundación	1070
Estaya horaria	UTC+01:00
Llocalidaes hermaniaes	Seattle, Lübeck, Aarhus, Göteborgs, Newcastle upon Tyne, Rostock, Mombasa, Turku y Callao
	bergen.kommune.no

Bergen ( [ˈbærɡən] (?·i)) ye la segunda ciudá más grande de Noruega con 275 112 habitantes —a 1 de xineru de 2015— según los datos de Statistics Norway.^[1] Asitiada nel oeste del país, formó parte de la Lliga Hanseática. Bergen tamién ye un conceyu y la capital de la provincia de Hordaland.

La ciudá asítiase na mariña suroeste de Noruega, nun valle formáu por un grupu de montes conocíu colectivamente como de syv fjell —«los siete montes»—. Bergen ye la capital oficiosa de la rexón de Vestlandet, y tamién la conoz y promociona como la puerta d'entrada a los famosos fiordos noruegos, y por ello tamién se convirtió nel mayor puertu de cruceros turísticos de Noruega, y unu de los mayores d'Europa. Amás, el puertu tamién ye por enforma'l mayor de Noruega: en 2005, xestionó más del 50 % de mercancíes per vía marítima en Noruega.^[2]

El primeru en nomar «los siete montes» foi Ludvig Holberg, inspirándose nes siete colina de Roma.

La rexón económica de Bergen ye la segunda mayor del país, tres l'área metropolitana de la capital, y consiste na ciudá propiamente dicha y los sos conceyos circundantes, que totalizan 373 224 habitantes a 1 de xineru de 2007^[3]

La ciudá estremar n'ocho barrios: Arna, Bergenhus, Fana, Fyllingsdalen, Laksevåg, Ytrebygda, Årstad y Åsane.

La revista Time nomó a la ciudá una de los catorce capitales secretes europees» —agostu de 2004—, en reconocencia a la so gran actividá económica rellacionada col mar, cola acuicultura y la investigación marítima, col Institutu d'Investigación Marítima (IMR),^[4] el segundu mayor d'Europa, como institución piquera. Bergen tamién ye la base principal de la Marina Real Noruega (en Haakonsvern) y el so aeropuertu internacional, Flesland, ye'l principal helipuertu de la importante industria petrolera y gasística, dende'l cual miles de trabayadores en ultramar treslladar a los sos puestu de trabayu a bordu de les plataformes petrolíferes y perforaciones.

Bergen foi una de les nueve ciudaes europees honraes col títulu de Capital Europea de la Cultura en 2000.^[5]

La ciudá va ser la sede de los Campeonatos Mundiales de Ciclismu en Ruta de 2017.^[6]

Historia

La ciudá de Bergen foi fundada en 1070 pol rei Olav Kyrre. Bergen celebró'l so 900 aniversariu en 1970. Yera considerada la capital de Noruega nel sieglu XIII, hasta 1299. Escontra'l final del sieglu XIII, convertir nuna de les ciudaes más importantes de la Lliga Hanseática.

Bergen adquirió importancia gracies al comerciu del bacaláu secu de la mariña norte del país, qu'empezó alredor del añu 1100. Los mercaderes frisios y xermanos de la Lliga Hanseática instalar nun barriu esclusivu de la ciudá, nel cual falaben les sos llingües d'orixe: el frisio y el baxu alemán, y esfrutaben de derechos esclusivos de comerciu colos pescadores nortizos que cada branu saleaben con direición a Bergen.

En 1349 llegó la Peste Negro, introducida en Noruega pola tripulación d'un barcu inglés qu'atracó en Bergen. Mientres el Sieglu XV la ciudá foi atacada delles vegaes polos pirates, y en 1429 llograron quemar el castiellu real y gran parte de la ciudá. En 1536, el rei foi capaz d'obligar a los mercaderes frisios y alemanes a convertise en ciudadanos noruegos, o en casu contrariu tendríen de volver a los sos países, puntu a partir del cual empezó a tornar la influyencia xermánica na ciudá. En 1665, el puertu de la ciudá foi escenariu de la sangrienta batalla de Våxen, ente barcos ingleses nun llau y barcos holandeses col sofitu del gobiernu de la ciudá nel otru. Mientres los sieglos XV y XVI, Bergen permaneció como la mayor ciudá de Noruega, y siguir siendo hasta 1850, fecha na que foi superada por Oslu. Bergen caltuvo'l so monopoliu nel comerciu col norte de Noruega hasta 1789.

En 1916 parte de la ciudá foi destruyida por un devastador quema, el postreru de tantos a lo llargo de la historia de la ciudá. Mientres la Segunda Guerra Mundial la ciudá foi ocupada nel primer día de la invasión alemana del 9 d'abril de 1940, tres una curtia llucha ente los barcos alemanes y l'artillería costero noruega. El 20 d'abril de 1944, mientres la ocupación alemana, un cargueru holandés, fondiáu xunto a la fortaleza Bergenhus y cargáu con 120 tonelaes d'esplosivos, españó, matando siquier a 150 persones y causando importantes daños materiales n'edificios históricos. Tamién sufrió'l bombardéu de les fuercies aliaes, coles mires d'estropiar les instalaciones navales alemanes del puertu. Estos acontecimientos causaron alredor de 100 muertes.

En 1972, Bergen absorbió los conceyos vecinos (Arna, Fana, Laksevåg y Åsane), aboliéndose la so estatus de provincia y adquiriendo les sos actuales llendes.

Toponimia

El nome de Bergen anicia del nórdicu antiguu, formáu coles pallabres Bergvin y Bjǫrgvin, (en islandés y feroés la ciudá entá ye llamada Björgvin). El primer elementu col que se forma'l nome de Bergen ye Berg o bjǫrg, que se traduz como «monte». L'últimu elementu ye vin, que se refier a un asentamientu onde solía haber un pacional o pradería. El significáu completu ye entós «el prau nos montes». Bergen ye de cutiu llamada «la ciudá de los siete montes». Esti nome foi dau pol dramaturgu Ludvig Holberg, yá que se sintió tan inspiráu poles siete llombes de Roma, qu'él decidió que'l so pueblu tien de ser bendichu como Roma, poles siete montes qu'arrodien Bergen.

Paisaxe urbano

Bergen dende'l funicular del monte Fløyen.

Bergen ye llargamente reconocida como una de les ciudaes más belles de Noruega. La parte antigua de la ciudá topar na parte norte de la badea de Våxen. Ye onde s'atopa'l Bryggen, una serie de vieyes cases de madera de principios del sieglu XVIII productu de la reconstrucción de la ciudá tres una quema en 1702, y feches col estilu de los edificios medievales que taben nel llugar antes de la quema. Seis de les cases (a la izquierda, vease la imaxe) fueron reconstruyíes tres otra quema en 1955. La ilesia de Santa María ye l'edificiu más antiguu de Bergen, con dalguna de les sos partes construyíes alredor del añu 1130. Otros dos ilesies, la catedral, y la ilesia de la Santa Cruz tamién son medievales, magar modificaes darréu. La fortaleza de Bergenhus dispón d'un bon númberu d'interesantes edificios, especialmente'l Salón de Haakon IV, un salón real del 1260, y la torre Rosenkrantz, construyida alredor d'una fortificación medieval aproximao en 1560.

Una atraición turística bien popular ye'l mercáu al campu a lo llargo del puertu. Amás, ta l'área comercial principal de la ciudá, reconstruyida tres la quema de 1916 n'estilos como art nouveau. Dellos vieyos barrios de cases blanques de madera tán espardíos dientro y fuera del centru, especialmente en Nordnes, Marken y Sandviken. Nygårdshøyden ye una zona pintoresca con un gran númberu d'edificios del sieglu XIX, munchos d'ellos construyíos con fachaes n'arquiteutura neoclásica. Delles zones de Bergen fueron reconstruyíes tres la Segunda Guerra Mundial, iguando los desperfectos causaos polos bombardeos británicos y la esplosión del barcu cargáu d'esplosivos, col problema añadíu que supunxo la esistencia d'unos planes urbanísticos irreflexivos. Inda se balten mazanes enteres de vieyes cases de madera nel centru de la ciudá, apocayá en Nøstet y Krinkelkroken. Por ello combínense dacuando na ciudá zones d'arquitectures bien distintes.

Una atraición turística bien popular ye'l funicular que xube al monte Fløyen, dende'l que s'acolumbra una vista xeneral de la ciudá y los siete montes. Dende esti puntu ye posible dise d'escursión per una amplia área natural.

Alministración

Dende 2000, la ciudá de Bergen ye gobernada por un sistema de parllamentarismu municipal, convirtiéndose nel segundu conceyu noruegu n'enllantar esti principiu, dempués d'Oslu.

El Bystyre ye un órganu que'l so nome puede traducise como asamblea, parllamentu o conceyu; ye'l poder llexislativu y la máxima autoridá nel conceyu, encargada de supervisar y controlar tou lo rellacionao col mesmu. Integrar nun congresu de 67 miembros electos por sufraxu universal.

Nel periodu 2011-2015 el parllamentu integrar representantes de 10 partíos políticos, siendo los mayoritarios el Conservador, y el Llaborista. L'alcalde ye tamién el presidente del parllamentu y el so papel acutar al de máximu representante del conceyu, ensin que por ello seya la máxima autoridá política. L'alcaldesa de Bergen ye dende 2011 la conservadora Trude Devland. Siete miembros de l'Asamblea pertenecen a 5 distintos comités: finances, cultura, deporte ya industria, salú y desarrollu social, mediu ambiente y desarrollu urbanu, y escueles y xardinos de neños. Toos ellos, xunto cola alcaldesa y el vicepresidente, son políticos de tiempu completu mientres dura'l so cargu.

El Conseyu de la Ciudá (byråd), de siete miembros, ye'l poder executivu del conceyu, esto ye, ye'l cuerpu encargáu de l'alministración municipal. Los sos miembros son electos pola mayoría del parllamentu, tienen que rindir cuntes ante ésti y pueden ser removíos. Si formen parte del parllamentu al momentu de ser escoyíos, tienen qu'arrenunciar a ésti al tomar posesión del so nuevu cargu. Nel periodu 2011-2015 el conseyu ta formáu polos partíos Conservador, del Progresu y Demócrata Cristianu, una coalición que se caltién dende 2007. La conservadora Monica Mæland ye la Xefa del Conseyu de la Ciudá, un cargu equivalente al de xefe de gobiernu, ente que'l restu de los conseyeros ocupen un cargu similar al de ministros.

**Representantes municipales en Bergen (2015-2019)**
Partíu	Parllamentu de la Ciudá	Gobiernu de la Ciudá
Partíu Conservador	15	3
Partíu Llaborista	26
Partíu del Progresu	6	2
Partíu Lliberal	4
Partíu Demócrata Cristianu	4	2
Partíu de la Izquierda Socialista	5
Colorado	2
Partíu Verde	4
Partíu de Centru	1
Byluftlisten	1
Total	67	7

División

Bergen ta estremáu en 8 distritos, que son Åsane, Arna, Ytrebygda, Fyllingsdalen, Laksevåg, Årstad y Bergenhus. El centru principal de la ciudá alcontrar en Bergenhus, delles partes d'Arna, Ytrebygda, Fana y Åsane nun formen parte del área urbana de Bergen, esplicando por qué'l conceyu cunta con aproximao 20 000 habitantes más que la zona urbana.

Distritu !Población^[7]	%	Área (km²)	%	Densidá (/km²)
Arna	12 680	4.9	102.44	22.0	123
Bergenhus¹	38 544	14.8	26.58	5.7	4.415
Fana	38 317	14.8	159.70	34.3	239
Fyllingsdalen	28 844	11.1	18.84	4.0	1.530
Laksevåg	38 391	14.8	32.72	7.0	1.173
Ytrebygda	25 710	9.9	39.61	8.5	649
Årstad	37 614	14.5	14.78	3.2	4.440
Åsane	39 534	15.2	71.01	15.2	556
Non definíu \|758
Total	260 392	100	465.68	100	559

Clima

Bergen tien un clima oceánicu templáu —na clasificación climática de Köppen: Cfb—, anque delles zones de la ciudá asitiaes a mayor altitú (percima de 200 msnm) tienen un clima oceánicu subpolar (Cfc), con iviernos fríos y branos templaos. A pesar d'atopara tan al norte, el clima de Bergen ye más templáu de lo que podría suponese por cuenta de la corriente del Golfu, y ye una de les ciudaes más templaes de Noruega. La ciudá ye reconocida polos sos abondosu agües, (foi llamada La ciudá de l'agua o la Seattle d'Europa), llegando a atropar precipitaciones de más de 2.250 mm añales de media, convirtiéndola n'unu de los llugares más húmedos d'Europa. Esto debe a que ta arrodiada per montes que provoquen nubes orográfiques y frecuentemente agua. Ente'l 29 d'ochobre de 2006 y el 21 de xineru de 2007 llovió tolos díes, 85 consecutivos.^[8] La temperatura más alto enxamás alcanzada foi de 31,8 °C, en 2003, y la más baxa de -16,3 °C, en 1987.^[9] En términos de temperatura y precipitaciones, Bergen tien muncho más de mancomún col clima d'Escocia que col d'Oslu o Suecia, onde hai frecuentes foles de fríu y de calor.

Nos últimos años, les precipitaciones y el vientu aumentaron de forma considerable na ciudá. En 2005, unes fuertes agües causaron llenes y corrimiento de tierra que mataron a trés persones. Esisten nicios de que debíu al cambéu climáticu, estes nubes van volvese más frecuentes nos próximos años, lo que llevó a les autoridaes a crear una unidá especial de rescate compuesta por 24 miembros pa faer frente a este y otros desastres naturales.^[10] Estos estudios viéronse sofitaos polos 480 fanes de tierra que se producieron ente primavera de 2006 y branu de 2007. Otru importante problema ye l'aumentu del nivel del mar. Como exemplu, el barriu de Bryggen vese frecuentemente anubiertu poles marea altes, y tarrezse qu'esta situación empiore adulces. Por esti motivu, propúnxose la instalación d'un muriu de contención de l'agua que pueda xubise o baxase según la marea y asina protexer a la ciudá.^[11]

Parámetros climáticos permediu de Bergen (1961-1990)
Mes	Xin	Feb	Mar	Abr	May	Xun	Xnt	Ago	Set	Och	Pay	Avi	añal
Temperatura máxima absoluta (°C)	16.9	13.2	17.2	22.5	27.6	29.9	31.8	31.0	27.1	23.1	17.9	13.9	31.8
Temperatura máxima media (°C)	4.4	4.8	7.1	11.5	14.9	18.0	20.7	19.4	15.9	12.2	8.2	4.9	11.8
Temperatura media (°C)	2.2	2.1	3.8	7.4	10.6	13.5	16.4	15.3	12.5	9.1	5.7	2.7	8.4
Temperatura mínima media (°C)	0.1	−0.1	1.1	4.0	6.9	9.9	13.2	12.4	9.9	6.5	3.6	0.5	5.7
Temperatura mínima absoluta (°C)	-16.3	-13.4	-11.3	-5.5	-0.1	0.8	2.5	2.5	0.0	-5.5	-10.0	-13.0	-16.3
Precipitación total (mm)	190	152	170	114	106	132	148	190	283	271	259	235	2250
Díes de precipitaciones (≥ 1 mm)	20	15	17	13	14	11	15	17	20	22	17	21	202
Hores de sol	19	56	94	147	186	189	167	144	86	60	27	12	0
Humedá relativa (%)	78	76	73	72	72	76	77	78	79	79	78	79	0
Fonte nº1: World Meteorological Organisation (temperatures máxima y mínima)^[12]
Fonte nº2: NOAA (otros datos)^[13]

Educación

La ciudá cunta cola Universidá de Bergen, considerada como la tercer institución educativa más importante en Noruega, cuntando con más de 16 000 alumnos.^[14] La investigación y estudiu en Bergen remonta a l'actividá nel Muséu de Bergen en 1825, anque la universidá nun foi fundada hasta 1947. La universidá tien una amplia ufierta de cursos y la investigación nos campos académicos y tres centros nacionales d'excelencia na investigación del clima, la investigación petrolera y estudios medievales.^[15]

	Universidá !Fundación	Acrónimu	Tipu
	Universidá de Bergen	1947	UiB	Pública

Economía

El sector agrícola tien importantes árees suburbanas de fruticultura na ciudá, na industria pesquero ye la más desenvuelta a nivel nacional, con un gran númberu de buques de pesca, como los más importantes centros de pesca de Noruega, más de la metá de los productos pesqueros del país son esportaos de los mesmos. Nel Mar del Norte hai zones industriales de refinamientu de petroleu, construcción naval, maquinaria, procesamientu de metales y de la industria de procesamientu d'alimentos. Tocantes a los servicios portuarios y de tresporte, el turismu ye principalmente por cuenta del so escelente puertu, cuenta con una flota mercante enorme, un comerciu tresoceánicu desenvueltu, y ye el mayor puertu de cruceros de la rexón nórdica, amás de ser un centru de la industria de la televisión y con unos sectores bancarios de los más grandes.

Tresporte

	Aeropuertu !Códigu IATA	Códigu OACI
	Aeropuertu de Bergen-Flesland	BGO	ENBR

Pola posición de Bergen cuasi al cabu d'una península montana ente fiordos, hasta'l fin del sieglu XX la única comunicación perfectamente terrestre de la ciudá a otres rexones yera'l ferrocaril. El Bergensbanen ye una de les llinies ferrocarriles más impresionantes d'Europa.

La empresa Tide aprove a la ciudá de tresporte públicu. Na flota d'autobuses esisten 8 trolebuses. La empresa Norges Statsbaner aprove de tresporte local per tren a Arna. Tamién esiste un funicular escontra'l visu del monte Fløyen —Fløibanen— y un teleféricu que xube al Ulriken —Ulriksbanen—. El sistema de tranvíes foi clausuráu en 1965, magar entá se caltién operando una llinia-muséu en Møhlenpris. Una moderna llinia de tren llixeru que coneuta'l centru de la ciudá con Nesttun y l'aeropuertu ta n'obres y foi aprobada pol Stortinget. Diverses compañíes d'autobuses express conecten colos mayores destinos de Noruega.

El Hurtigruten, un ferry de tresporte de pasaxeros y mercancíes que circula bordiando tola mariña noruega, empieza en Bergen, circulando escontra'l norte y faciendo escala en Trondheim, Bodø, Tromsø y Kirkenes. Otros servicios de catamarán van escontra'l sur, a Haugesund y Stavanger, y escontra el norte, a Sognefjorden y Nordfjord. Otros ferris, con capacidá pa tresportar coches, conecten con Hanstholm y Hirtshals en Dinamarca, Lerwick y Newcastle nel Reinu Xuníu, Tórsḥavn nes Islles Feroe, y con Seyðisfjörður n'Islandia.

Cultura

**Eventos periódicos de la ciudá**
Hole in the Sky
Festival Internacional de Bergen

La ciudá ye sede de la Orquesta Filarmónica de Bergen, fundada en 1765 y una de les orquestes más antigües del mundu. Otros eventos culturales d'importancia son Nattjazz Archiváu 2007-02-17 en Wayback Machine y Bergenfest (d'antiguo conocíu como Ole Blues). Amás, esisten numberoses bandes aficionaes en Bergen y comunidaes axacentes, que toquen regularmente na ciudá. El "Grieg Hall" en Bergen ye escenariu del campeonatu añal noruegu de Brass Band, celebráu a finales del iviernu. Na ciudá publiquen dos periódicos d'importancia, Bergens Tidende, y el más informal Bergensavisen.

Deportes

La ciudá cunta con un equipu de primer división, el SK Brann, que debutó en primer división en 1963, y xuega consecutivamente nesta dende 1987. El club consiguió 3 títulos de lliga, nes temporaes 1961-62, 1963 y 2007. El club llogró llegar a cuartos de final na Recopa d'Europa 1996-97. El club desempeñar nel Brann Stadion, con capacidá pa 17,317 persones.

La ciudá tamién cunta col FK Fyllingsdalen que xuega na Oddsenligaen, siendo'l segundu equipu más importante de la ciudá, solo detrás del Brann.