James Monroe
James Monroe (28 d'abril de 1758, Monroe Hall (en) 
– 4 de xunetu de 1831, Nueva York), foi'l quintu Presidente de los Estaos Xuníos en venciendo a la candidatura federalista nes eleiciones de 1816. Antes de llegar a la presidencia exerció de soldáu, abogáu, delegáu continental del congresu, senador, gobernador, secretariu d'estáu y secretariu de defensa.
Primeros años
editarJames Monroe nació'l 28 d'abril de 1758, nuna zona montiega del condáu de Westmoreland, Virxinia. El sitiu ta marcáu y ta a una milla de lo que güei se conoz como Salón de Monroe, Virxinia. Foi fíu de Spence Monroe (1719-1774) y de Vannesa Jones Monroe, proveniente d'una familia de clase baxa, quien se casaron en 1752. El so bisagüelu paternu emigró a Estaos Xuníos dende Escocia nel sieglu XVII. Monroe nació nesti senu'l 28 d'abril de 1758 y s'educó na Academia Campbelltown, escuela rexida pol Reverendu Archibald Campbell, de Washington Parish, ente los 11 y los 16 años. En 1774 siguió los sos estudios nel College of William and Mary, tamién en Virxinia, magar los abandonó pa xunise al Exércitu Continental. Ente 1780 y 1783, prosigió los sos estudios de Derechu con Thomas Jefferson
Sirvió con distinción na Batalla de Trenton, onde foi mancáu de bala nel so costazu esquierdu. Dempués del so serviciu d'armes na guerra, exerció l'abogacía na ciudá de Fredericksburg, una de les principales del estáu de Virxinia. Foi mientres aquel periodu cuando casóse cola moza Elizabeth Kortright el 16 de febreru de 1786 en Nueva York.
La so etapa de gobiernu
editarUn periódicu de Boston denominó la so etapa de gobiernu como la era de los bonos sentimientos, onde tol mundu taba en paz y los esfuercios centrar nel progresu económicu. Nun duraría demasiáu una y bones la espansión escontra l'oeste reabrió'l bancia ente estaos esclavistes y abolicionistes. Tamién la revolución industrial provocaría, sobremanera nes ciudaes de la Mariña Este, nueves tensiones sociales de clases, producíes pol rápidu crecedera de los barrios de clase obrera. En tola so etapa de gobiernu, Monroe, rompiendo col enclín federalista, trató de defender un país onde l'estáu yera lo menos intervencionista posible.
La esclavitú nel sur
editarLa esclavitú, mesma de los estaos del sur, foi una institución bien amestada a la producción d'algodón. Hasta los más moralistes del norte dulcificaban los sos discursos por ser conscientes de la importancia del algodón nes esportaciones del estáu. L'algodón abastecía a los mercaos europeos y cubrió el buecu que dexó'l tabacu. Eli Whitney desenvolvió un nuevu inxeniu agrariu denomináu la desmotadora.
El compromisu con España
editarEl Compromisu de Missouri en 1820 delimitó la llinia xeográfica qu'estremaba los estaos esclavistes de los abolicionistes. El problema surdió cola incorporación de nuevos estaos nel Oeste, que la so determinación en redol a l'adopción de la esclavitú podía alteriar l'equilibriu políticu na Unión. Missouri foi aceptáu como estáu esclavista, en cuenta de crear l'estáu de Maine pa caltener la igualdá nel senáu. Pero afitábase'l paralelu 36º 30´al norte del cual quedaba prohibida la esclavitú.
La invasión y anexón de Florida
editarEnte 1817 y 1818 Andrew Jackson, pretextando los ataques de los seminolas contra Xeorxa invadió la Florida; España, envolubrada nel procesu d'emancipación americana, foi incapaz de defender la so posesión y en 1819 prefirió vencer dichu territoriu en cuenta de atayar les deldes que ciudadanos españoles teníen con comerciantes estauxunidenses por un valor de cinco millones de dólares. L'adquisición de la Florida terminaba de cerrar la fachada atlántica de la Unión.
La Doctrina Monroe
editarLa Doctrina Monroe sintetizada na frase “América pa los americanos”, foi ellaborada por John Quincy Adams y foi atribuyida a Monroe. James Monroe propunxo la "doctrina" onde se dirixía a los européos en cuenta de que nengunu de los países d'esi continente interfiriera n'América. "América pa los americanos", significaba qu'Europa nun podía invadir nin tener colonies nel continente. Como se taba dando'l procesu d'Imperialismu, la doctrina deducía que les potencies europees ocupar d'Asia y África pero que América pertenecía-yos a los americanos, anque dada l'ambigüedá d'esti xentiliciu, podría ser una defensa a les independencies de Hispanoamérica por que pudieren tener gobiernu propiu, o la exclusividad del dominiu del Continente Americanu a los nacientes Estaos Xuníos d'América.
Esta doctrina nun foi en realidá bien efectiva por cuenta de les múltiples intervenciones europees posteriores en suelu americanu, como por casu tomar en 1833 de les Islles Malvines polos ingleses, la ocupación española de la República Dominicana ente 1861 y 1865, el bloquéu de barcos franceses a los puertos arxentinos ente 1839 y 1850, l'establecimientu d'Inglaterra na mariña de la Mosquitia (Nicaragua), la invasión de Méxicu poles tropes franceses y la imposición de Maximiliano d'Austria como emperador, la ocupación de la Guayana Esequiba polos ingleses y el bloquéu naval de Venezuela per Alemaña, Inglaterra ya Italia ente 1902 y 1903, amás de les diverses colonies nel Caribe qu'entá caltienen los gobiernos europeos tales como les Islles Vírxenes Britániques, les Islles Turques y Caicos, les islles d'Aruba, Bonaire, Curaçao, San Martín, Saba y San Eustaquio so la corona holandesa, la Guayana Francesa y Guadalupe que son departamentos franceses d'ultramar qu'inclúin otres islles menores y castros de posesión francesa como lo son Martinica y Saint Pierre y Miquelon. Igualmente hai que mentar el casu de Groenlandia, tercer país más grande d'América del Norte, qu'entá permanez como colonia de Dinamarca.
Hai de solliñar nesti mesmu orde d'idees qu'entá esisten países de la Commonwealth que ye un remanente colonial del Imperiu Británicu como lu son Canadá y les diverses islles caribeñes que son conocíes como les Indies Occidentales Britániques (British West Indies n'inglés) qu'inclúin amás a otres rexones continentales como Belize y Guyana.
Referencies
editar- ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 30 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Find a Grave. Data de consulta: 13 xunu 2024. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Afirmao en: Kindred Britain.
- ↑ 5,0 5,1 Afirmao en: The Peerage. Llingua de la obra o nome: inglés. Autor: Darryl Lundy.
- ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 12022301h. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
Enllaces esternos
editar
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre James Monroe.
Datos: Q11815- Multimedia: James Monroe
 |
|
|
|---|---|---|
| Washington | J. Adams | Jefferson | Madison | Monroe | J.Q. Adams | Jackson | Van Buren | W. Harrison | Tyler | Polk | Taylor | Fillmore | Pierce | Buchanan | Lincoln | A. Johnson | Grant | Hayes | Garfield | Arthur | Cleveland | B. Harrison | Cleveland | McKinley | T.R. | Taft | Wilson | Harding | Coolidge | Hoover | F.D.R. | Truman | Eisenhower | J.F.K. | L.B.J. | Nixon | Ford | Carter | Reagan | G.H.W. Bush | Clinton | George W. Bush | Barack Obama | Donald Trump | Joe Biden |