Landeschile
E Landeschile (usgsproche: Landes-Chile) isch nach hütiger Uffassig in de Regel en territorial abgrenzte Zämmeschluss vo volkskirchliche Gmeinde.
Landeschilene im Mittelalter
[ändere | Quälltäxt bearbeite]I de Ziit vor de Reformation het me mit em Begriff «Landeschile» d Organisation vo de Chile in eme bschtimmte Territorium gmeint. I de Regel isch si ere höchere Autorität (em Papscht oder em Patriarch) unterstellt gsi, aber gliichwol het si e bstimmti Selbschtschtändigkeit gha, bsunders was di inner Struktur un s Verhältnis zum jewilige Herrscher aagange isch. D Tatsach vo ere eigene Landeschile isch bsunders im frühe Mittelalter wichtig gsi für d Abgrenzig vo andere Territorie.
Landeschilene i de Schwiiz
[ändere | Quälltäxt bearbeite]I de Schwiiz isch s Veehältnis zwüsche de Chile un em Schtaat uf kantonaler Ebeni greglet. Abgsäh vo de Kantön Neueburg un Gänf gits überall öffentlich-rechtlich aaerkannti Chilene. In all dene Kantön sin des di römisch-katholische un di evangelisch-reformierte Chilene. In e paar Kantön isch au di christkatholisch Chile aaerkannt. Di drü gnannte Chilene, bsunders di evangelische reschpektiv di reformierte werdet hüfig als Landeschilene bezeichnet. I de Kantön Basel-Stadt, Fryburg un St. Galle het me d israelitische Gmeinde de Landeschilene glichgstellt.[1]
Us historische Gründ gits vier wichtigi Forme vo de öffentlich-rechtliche Aaerkennig:
- D historisch reformirte Kantön (Appizell Osserrhode, Basel-Stadt, s Baselbiet, Bärn, Schaffhuse, s Waadtland un Züri) hei reformirti Landeschilene mit ere synodale Verfassig, wo in ere enge Bindig zu de jewilige Kantön stönd oder lang gschtande sin. Z Züri (1963) un i andre vo de gnannte Kantön isch di hütig Chileverfassig au uf die katholische Landeschilene übertrait worde.
- I de historisch katholische Kantön (Apizöll Inneroode, Fryburg, Lozärn, Nidwalde, Obwalde, Soledurn, Schwyz, Tessin, Uri, Wallis und Zug) hei d Chilene e witgehedi Autonomi. I de Kantön Obwalde, Uri un im Tessin isch di evangelisch-reformiert Chile aaerkannt, s git aber kei evangelisch-reformierti Kantonalchile.
- I de konfessionell paritätische Kantön (Aargau, Glaris, Graubünda, Sanggalle, Thurgau) gits für di beide grosse Chilene di gliiche Regelige.
- I de (historisch reformirte) Kantön Neueburg un Gänf sin gar kei Chilene me öffentlich-rechtlich aaerkannt. Si gältet gliichwohl als „Organisatione vo öffentlichem Interesse".
Di Regelige i de traditionell reformirte un paritätische Kantön, wo au grundsätzlichs für d Chileverfassige greglet isch, garantiret au de katholische Chilegmeinde un de Kantonalchile e demokratischi Struktur, di zu ere Doppelspurigkeit i de Organisation zwüsche Landeschile un Bistum füehrt.
Evangelischi und evangelisch-reformierti Landeschilene
[ändere | Quälltäxt bearbeite]In de Kantön Gämf und Noieburg gits kei Chilene mit em offizielle Status Landes-Chile meh.
Einzelnachwis
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 10. September 2007; abgruefen am 6. Oktober 2008.
Lueg au
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Landeskirche“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |