Fraunhofer-Inschtitut fir Fisikalischi Mässtächnik

Fraunhofer-Institut für Physikalische Messtechnik IPM
s Fraunhofer IPM
Kategori:	Forschigsyyrichtig
Träger:	Fraunhofer-Gsellschaft
Rechtsform vom Träger:	Yydraite Verain
Sitz vom Träger:	München
Standort vo dr Iirichtig:	Fryburg
Art vo dr Forschig:	Aagwändti Forschig
Grundfinanzierig:	Bund (90 %), Länder (10 %)
Leitig:	Karsten Buse
Mitarbeiter:	230
Homepage:	www.ipm.fraunhofer.de

S Fraunhofer-Inschtitut fir Fisikalischi Mässtächnik IPM (dt. Fraunhofer-Institut für Physikalische Messtechnik IPM, churz „Fraunhofer IPM“) isch e Yyrichtig vu dr Fraunhofer-Gsellschaft z Fryburg. S Inschtitut entwicklet optischi Mässsischtem un Kumpenänt fir d Produkzionskuntroll, d Objäkt- un Formerfassig un fir d Gas- un Prozässtächnology. Derzue forscht s Inschtitut uf em Biet vu kalorische un thermoeläktrisch Sischtem.

Gschicht

D Grindig vum Fraunhofer-Inschtitut fir Fisikalischi Mässtächnik IPM goht zrug uf d Fryburger „Arbeitgruppe Physikalische Weltraumforschung“ (APW), wu dr Karl Rawer anne 1963 grindet ghaa het. 1969 isch d APW in d Fraunhofer-Gsellschaft yyglideret wore, 1973 isch d Gruppe in e nei böúe Inschtitutsgebei in dr Heidenhofstroß zoge un isch in „Fraunhofer-Institut für Physikalische Weltraumforschung IPW“ umgnännt wore.

Ab 1979 ibernimmt dr Joachim Hesse d Laitig vum Inschtitut. S git e grundsätzligi strategischi Neiuusrichtig zuen ere aawändigsnoche Forschig fir d Induschtry. S Fraunhofer IPW wird in „Fraunhofer-Institut für Physikalische Messtechnik IPM“ umgnännt un isch ab do in di drei Abdailige Laserspäktroskopy, Faseroptik un Prozässtelemetry ufdailt gsii. Um die Zyt entstehn erschi Laserscanner fir Abstandsmässige un Späktrometer fir d Abgasmässig im Automobil.

Anne 1986 goht d Inschtitutslaitig iber an dr Elmar Wagner. Ab dr frieje 1990er Johr wäre d Tächnology vu dr Laserbeliechtig un d Bahnmässtächnik zue zuesätzlige Forschigsschwärpinkt vum Inschtitut. D 3D-Laserscanner zum Iberwache vu dr Bahninfrastruktur, wu am Inschtitut entwicklet wäre, sin wältwyt noogfrogt.

Anne 2005 grindet mer mit dr Projäktgruppe TeraTec an dr Tächnische Uniwersitet Kaiserslautern e zweete Standort. Vu 2010 bis 2016 wird där as „Anwendungszentrum für Terahertz-Technik TeraTec“ furtgiert, eb er as Abdailig „Materialcharakterisierung und -prüfung“ in s Fraunhofer-Inschtitut fir Tächno- un Wirtschaftsmathematik ITWM yyglideret wird un si s Fraunhofer IPM dodermit uf dr Standort Fryburg kunzäntriert.

Anne 2011 ibernimmt dr Karsten Buse d Inschtitutslaitig. Näb dr Entwicklig vu optische Mässsichtem un Kumpenänte uf verschidene Tächnologyfälder wäre d Theme Datenuuswärtig un -visualisierig, au mit Hilf vu Chinschtliger Intelligänz, un au d Entwicklig umfassende mässtächnische Prozässchette als wichtiger. Au neii Themefälder wäre erschlosse wie zem Byschpel Kalorik oder Quante-Imaging.

2017 wird dr Grundstai fir e nei Inschtitutsgebei uf em Campus vu dr Tächnische Fakultet vu dr Uniwersitet Fryburg glait. Im Summer 2020 isch mer in s Gebei in dr Georges-Köhler-Allee 301 zoge.

Zue dr Mylestai in dr Forschigsgschicht vum Inschtitut ghere u. a. die Sischtem un Tächnologie:

• ARRILASER, e Beliechtigssischtem fir d Kinoinduschtry, uuszaichnet mit em „Award of Merit“, em tächnische Oskar
• Halblaitertächnology fir d Härstellig vu IR-Diodelaser
• erschti waferbasierti Produkzion vu Peltierchieler
• erschte Laserscanner mit ere Gnauigkait vu unter aim Millimeter
• SolACES, EUV-Sunneschpäktrometer uf dr ISS (aktiv vu 2008 bis 2017)
• wältwyt schnällscht Faseverglychsverfahre fir d Abstandsmässig (zwoo Mio. Mässpinkt pro Sekund)
• erschts Eluflagemässsischtem, wu flächig mässe duet un uf Fluoreszänz-Laserscanning basiert
• erschts Oberflecheinschpäkzionssischtem fir Dreht in dr Produkzion, 100%-Briefig bi bis zue 100 km/h Vorschub
• erschti Linienintegrazion vun ere markierigsfreie Ruggverfolgig vu Masseböudail im Automobilberaich
• wältwyt erschts Sischtem fir di digital-holografisch 3D-Mässig vu Objäkt, wu si bewege
• wältwyt schnällscht 3D-Mässsischtem fir d Chipfertigung, 65 Mio. 3D-Pinkt in ere Mässzyt vu 200 ms

Forschig un Entwicklig

S Fraunhofer-Inschtitut fir Fisikalischi Mässtächnik IPM entwicklet optischi Mässtächnike un Sischtem fir d Induschtry in vier Gschäftsfälder:

• Produkzionskuntroll

Fir d Produkzionskuntroll entwicklet s Fraunhofer IPM optischi Sischtem un Bildverfahre, wu mer Oberflechene un 3D-Strukture in dr Produkzion dermit cha analysiere un Prozäss regle. D Sischtem chänne Defäkt oder Veruurainigunge bi hoche Produkzionsgschwindigkaite un mache ne 100-Brozänt-Ächtzytkuntroll in dr Produkzion megli. Yygsetzt wäre u. a. digitali Holografy, Infrarot-Refläxions-Schpäktroskopy un Fluoreszänzverfahre, kumbiniert mit ere hardwarenoche Bild- un Dateverarbaitig. D Sischtem wäre zem Byschpel in dr Umformtächnik im Automobilberaich un fir d Qualitetssicherig bi Medizinprodukt yygsetzt.

• Objäkt- un Formerfassig

S Inschtitut entwicklet optischi Sischtem fir d 3D-Erfassig vu dr Geometry un Lag vu Objäkt. D Sischtem bruucht mer u. a. fir Blanig un Iberwachig vu Verchehrs-Infraschtruktur. Erfasse duet merz maischte vu bewegte Plattforme uus (Mobile Mapping) un iber e Greßeberaich vu zehntel Millimeter bis in dr 100-Meter-Beraich. D Mässsischtem basiere uf Liechtlaufzyt-Mässig (Puls- un Faselaufzytverfahre) oder Kameratächnik. Näb dr Mässtächnik-Hardware kunzäntriert si d Forschig im Beraich Objäkterfassig allmee uf di automatisiert Datenuuswärtig un d 3D-Visualisierig vu Mässdate.

• Gas- un Prozässtächnology

Fir d Gas- un Prozässtächnology entwicklet un fertigt s Fraunhofer IPM Mäss- un Regelsischtem fir dr Yysatz unter extreme Umgebigsbedingige. Forschigsschwärpinkt sin laserschpäktroskopischi Verfahre fir d Gasanalytik, energyeffiziänti Gassänsore, Partikelmässtächnik un thermischi Sänsore un Sischtem. D Bandbraiti vu d Aawändige goht vu dr Abgasanalys iber d Transportiberwachig vu Lääbesmittel bis zue Sänsore un Sischtem fir d Mässig vu chlaischte Tämperaturunterschid. En ander Forschigsbiet sin neiartigi laserbasierti Mässverfahre un nitlinear-optischi Mässwärchzyyg fir d Schpäktroskopy. Derzue zelle zum Byschpel Duurstrich-Laserliechtquälle mit maßgschnyyderete Wällelengene, Wällenlengene-Konwerter fir d Infrarot-Detekzion oder Frequänzchämm. In dr Quantesänsorik forscht s Fraunhofer IPM an dr Grundlage fir Quante-Fourier-Transform-IR-Schpäktrometer un an Magnetfäld-Sänsore uf Basis vu Quantetächnology, wu hochempfindligi Mässige megli mache.

• Thermischi Energywandler

Im Forschigsberaich thermischi Energywandler nutzt s Inschtitut funkzionälli Materialie mit bsundere fisikalische Aigeschaften fir dr Ufböu vu kalorische un thermoeläktrische Sischtem. Neiartigi Sischtemkunzäpt wäre entwicklet fir d Chielig, Tämperaturkuntroll un Wermeverstromig. Kalorischi Wermibumpe un thermoeläktrisch Chielsischtem (Peltierchieler) bzw. Generatore gälte wäg dr bruuchte Materialie, ire Funkzionswyys un Aigeschafte as bsundersch umwältfryndli, cheschteginschtig un langläbig.

Kooperazione

S Fraunhofer IPM schafft in vyl Gschäftsfälder mit andere Fraunhofer-Inschtitut zäme. In verschidene Netzwärch kunzäntriere di ainzelne Inschtitut iri Kumpetänze, organisiere dr Know-how-Transfer un drätte as gmainsame Aasprächpartner gegeniber Induschtry un Inschtituzione uf. S Fraunhofer IPM isch zurzyt in däne Netzwärch iber d Inschtitut uuse verdrätte:

• Fraunhofer-Verbund Light & Surfaces
• Fraunhofer-Allianz Food-Chain-Management
• Gschäftsberaich Rainigung
• Fraunhofer-Allianz Vercjehr
• Fraunhofer Gschäftsberaich Vision

Derzue isch s Inschtitut dur verschideni assoziierti Lehrstiel mit dr Uniwersitet Fryburg un dr Hochschuel Furtwange vernetzt.

Infrastruktur

Am Fraunhofer IPM schaffe rund 250 Lyt. Doderzue ghere fascht 50 Master-, Bachelor- un Studänte*ne im Praxissemeschter, derzue Lehrling un wisseschaftligi Hilfschreft.

Anne 2020 het s Fraunhofer IPM en Umsatz vu 21,2 Millione Euro ghaa. D Induschtryerlees hän mit 7,3 Millione Euro ne Aadail vu guet 34 Brozänt vum Bedribshuushalt uusgmacht.

Weblink

• Offiziälli Websyte

Fueßnote

48.017847.83062

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu Physikalische_Messtechnik&oldid=217423173 dere Version vum Artikel „Fraunhofer-Institut_für_ Physikalische_Messtechnik“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch Physikalische_Messtechnik&action=history do z finde.