Brunsli
| Dialäkt: Baseldütsch |
Brunsli si Wienachtsgutzi us dr Region Baasel, wärde aber hüte in dr ganze Schwiz bache und gässe. Dr Naame chunnt vo iirer bruune Farb.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]S eltiste bekannte Brunslirezäpt us em Joor 1750 het dr Eugen A. Meyer in sim «Das süsse Basel» veröffentligt, aber au us em Züribiet wäiss mä, ass Brunsli scho früe gässe worde si, wie 1725 am e Fest z Winterthur, wo für 59 Persone 330 Pfund Fläisch, aber au fümf Pfund Brunsli serviert worde si.[1]
Im Kochbuechklassiker «Basler Kochschule» us em Joor 1908 het d Amalie Schneider-Schlöth s Brunslirezäpt as tüpisch baslerisch bezäichnet. Noch de «Basler Sitten» us em spöötere 19. Joorhundert häi d Baasler Bürger an dr Wienacht Brunsli, Äänisbrötli, Haaselnussläckerli, Zimmedstärn, Hagebutteschüümli, Mailänderli, Kittenepästli und Baasler Läckerli bacht.[1]
Rezäpt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Für zum Brunsli mache brucht mä 200 g Zugger, 250 g gmooleni Mandle, zwäi Ässlöffel Määl, 2 früschi Äiwiss, wo mä stif schloot, Zimmed, e chli Näägelibulver, 100 g dunggli Schoggi (85 % Gaggo), wo mä verbröösmelet, und Wasser. Wemmer als Rezäptvariante helli Brunsli mache will, muessmer d'Mandle dur gschälti Mandle und d'dunkli Schoggi dur wiisi Schoggi ersetzä.
Mä mischt dr Zugger, d Mandle, s Määl, dr Zimmed und s Näägelibulver in ere Schüssle und duet denn dr Äischnee dzue. Denn duet mä d Schoggi in en anderi Schüssle und schüttet Wasser drüber und loots öbbe drei Minute lo stoo. Mä schüttet denn s Wasser uss, bis nume no en Ässlöffel voll übrig isch. Mä rüert d Schoggi ume und vermischt sä denn guet mit em Däig in dr andere Schüssle. Denn walzt mä dr Däig us bis ass er aäi Santimeter dick isch, sticht Forme us und duet sä uf e Blääch, wo mit Bachbabbiir usgläit isch. Mä loot sä säggs Stunde lang lo dröchne und bacht sä denn fümf Minute lang im Oofe bi 250 Graad.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Brunsli, i: Kulinarischs Erbi vo dr Schwiz.
- Brūns(li), i: Schwyzerisches Idiotikon, Bd. 5, Sp. 648.
- Hans-Peter Schifferle, Christoph Landolt: Wienachtsguetsli – die Klassiker, i: Wortgeschichte vom 15. Dezämber 2016, usegee vo dr Redaktion vom Schwizerischen Idiotikon.