NG gemeente Pinetown

Die NG kerk Pinetown se hoeksteen is gelê deur ds. J.G. Odendaal met die kerk se inwyding op 29 November 1958. Dit is ontwerp deur die firma Geers (oorlede 16 Januarie 1957), Koelewyn & Moors en die bouaannemer was Dirker Brs. (Edms.) Bpk. Dieselfde argiteksfirma was in 1956 verantwoordelik vir die ontwerp van die NG kerk Hobhouse.

Ds. N.J.S. van der Merwe het in 1947 van Simonstad-Kalkbaai na Pinetown gekom as die gemeente se eerste leraar en hier gebly tot in 1949 na Oudtshoorn vertrek het.

Die NG gemeente Pinetown is 'n gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in die provinsie en Sinode van KwaZulu-Natal met sy middelpunt op Pinetown by Durban.

Stigting

Met die snelle uitbreiding van die NG Kerk in die destydse Natal – veral deur die vinnige aanwas van Afrikaners in Durban – is die behoefte aan kleiner gemeentes al gou gevoel. So het ook die westelike gedeelte van die stad sy eie gemeente afgestig, naamlik Durban-Wes. Dit het 'n baie groot uitgestrekte gebied beslaan, maar was nie te dig bevolk nie. Met die groei van die voorstede van Durban het die gemeentes mettertyd groter en groter geword. Gevolglik is daar op 20 September 1946 deur die Ringskommissie van Pietermaritzburg 'n stigtingsvergadering gehou in die kerksaal in Marianhillweg, Pinetown. Die destydse Ringskommissie het uit di. C.W.I. Pistorius, H.C.J. Flemming en C. Nel (scriba) bestaan. Daardie aand is die gemeente Pinetown met 380 lidmate gestig.

Eerste leraars

Aanvanklik het die gemeente gesukkel om te bestaan, aangesien dit tien maande vakant was. In Augustus 1947 ontvang die jong gemeente plegtig sy eerste herder en leraar in die persoon van ds. N.J.S. van der Merwe van Simonstad. Volgens argiefstukke het hy nie ‘n maklike taak in die gemeente gehad nie, want hy moes op ‘n Sondag vyf eredienste waarneem. Hy het soggens begin by Malvern om 09:00, en daarna Pinetown om 10:15, Escombe om 11:15, Hillcrest 15:00 en weer saans om 19:30 by Pinetown. Nadat hy byna twee jaar gearbei het, aanvaar hy 'n beroep na die gemeente Oudtshoorn. Nadat die gemeente ses maande vakant was, ontvang hulle hul tweede leraar in die persoon van prop. J.G. Odendaal en wel op 18 Maart 1950. Die gemeente het toe nog die saal in Marianhillweg as plek van aanbidding gebruik. In 1952 kon Ons gemeentelike feesalbum berig: "Die gemeente is stadig maar geleidelik besig om sy plek as selfstandige gemeente in Natal vol te staan."

Die huidige kerkgebou se hoeksteen is gelê deur ds. J.G. Odendaal met die kerk se inwyding op 29 November 1958. Dit is ontwerp deur die firma Geers, Koelewyn & Moors en die bouaannemer was Dirker Brs. (Edms.) Bpk.

Latere ontwikkelinge

Escombe is een van Pinetown se drie dogtergemeentes. Die gemeente het op 31 Januarie 1981 hul nuwe kerkkompleks ingewy.

Pinetown is die moeder van drie dogtergemeentes, wat almal tans (2015) nog bestaan. Escombe het eerste aan die beurt gekom toe hulle op 27 September 1974 van Pinetown afstig met 'n ledetal van 368. In 2015 het dié dogtergemeente 220 belydende lidmate gehad. Ds. Tiaan Jordaan, Pinetown se leraar van 1973 af, het in 1974 die beroep na Escombe aanvaar en dié gemeente se eerste predikant geword. Hy het sy emeritaat in 2010 aanvaar, maar die gemeente aanhou bly bedien.

Net sewe maande ná Escombe se afstigting, op 30 April 1975, stig Westville af met as eerste predikant ds. N.F. Wilson, voorheen van die moedergemeente. Hy is op 14 Desember 1980 skielik in die amp oorlede.

Die derde en laaste afstigting was Krantzkloof op 29 Januarie 1984. Ds. Bernard Mostert, voorheen van die moedergemeente, is op 11 Maart 1984 as dié gemeente se eerste leraar bevestig.

In 1973, voor enige afstigtings, het Pinetown 1 644 belydende lidmate gehad. In 2015 was Pinetown en haar drie dogtergemeentes se gesamentlike getal belydende lidmate 106 minder, naamlik 1 538, vergeleke met 'n totaal van 2 454 in 1985.

Begin 2013 het die gemeente deeglike herstelwerk aan die kerkgebou laat doen en het hulle tydelik kerk gehou in die saal. In die naweek van 7 tot 9 Junie 2013 is die kerk opnuut in gebruik geneem. Die Vrydagaand het die lidmate na tuisgemaakte rolprente gekyk oor die spit van die eerste sooi en die vordering van die destydse bouwerk.

Predikante

1. Nicolaas Johannes Stephanus van der Merwe, Augustus 1947 - 1949
2. Johannes Gerhardus Odendaal, 18 Maart 1950 - 1960
3. Dirk Petrus Myburgh, 1960 - 1962
4. Christoffel Colyn, 1962 - 1969
5. Abraham Marthinus van Wyk, 1967 - 1972
6. Albertus Driescher, 1969 - 1974
7. Christiaan Johannes (Tiaan) Jordaan, 1973 - 1974 (waarna eerste leraar van dogtergemeente Escombe tot hy sy emeritaat aanvaar in 2010; daarna as emeritus-leraar)
8. Nathan Frans Wilson, 1973 - 1975 (waarna van 25 Mei 1975 eerste leraar van dogtergemeente Westville; sterf in amp op 14 Desember 1980)
9. Abraham van Zyl, 1975 - 1979
10. Marthinus le Roux, 1976 - 1981
11. Leon Dennis le Roux, 1979 - 31 Desember 2002 (aanvaar sy emeritaat; oorlede op 11 Desember 2004)
12. John Bernard Mostert, 1982 - 1984 (waarna van 11 Maart 1984 dogtergemeente Krantzkloof se eerste leraar)
13. Mattheus Lourens (Theo) Human, 1982 - hede (sy enigste gemeente)

NG gemeentes in Durban

In 1960 het die Ring van Durban bestaan uit 13 gemeentes met 8 322 belydende lidmate, maar die gemeente Weza-Port Shepstone het later 'n afsonderlike ring geword sodat die 12 oorblywende gemeentes 7 698 belydende lidmate gehad het. In 1985 was daar twee Durbanse ringe, te wete Durban en Durban-Suid. In die gesamentlike getal van 20 gemeentes was daar toe 12 464 belydende lidmate. In 2000 het daar 19 gemeentes oorgebly met 10 241 belydende lidmate, maar die getal gemeentes het teen 2015 afgeneem tot 14 en die belydende lidmate tot 6 600.

Naam	Stigtingsdatum	Status	Bel. lidm. 1960	Bel. lidm. 1972	Bel. lidm. 1985	Bel. lidm. 2000	Bel. lidm. 2015	Bel. lidm. 2016
Durban	1913	Bestaan nog	632	1 117	667	208	35	30
Noordkus	1940	Bestaan nog	500	709	500	480	342	352
Port Natal	1945	Bestaan nog	1 100	1 126	434	326	125	146
Berea	1945	Bestaan nog	790	1 038	470	287	68	73
Pinetown	1946	Bestaan nog	651	1 422	971	823	327	407
Durban-Noord	1958	Ingelyf by Umhlanga 2006	415	648	501	410	–	–
Glenwood	1961	Ingelyf by Port Natal 1992	–	489	415	–	–	–
Escombe	1974	Bestaan nog	–	–	670	507	220	200
Westville	1975	Bestaan nog	–	–	498	537	331	352
Durban Reformed	1977	Ontbind 2004	–	–	76	46	–	–
Krantzkloof	1984	Bestaan nog	–	–	315	258	660	679
Umhlanga	1978	Bestaan nog	–	–	332	565	735	561
Durban-Suid	1941	Saamgesmelt met Montclair as Durban-Oos 2005	600	1 132	884	643	–	–
Durban-Wes	1941	Bestaan nog	767	797	648	458	1 069	999
Fynnland	1955	Bestaan nog	793	1 284	1 033	680	372	331
Hillary	1956	Saamgesmelt met Malvern, Durban-Wes 2011	660	530	566	405	–	–
Malvern	1970	Saamgesmelt met Hillary, Durban-Wes 2011	–	460	1 003	827	–	–
Montclair	1951	Saamgesmelt met Durban-Suid as Durban-Oos 2005	450	1 050	820	503	–	–
Scottburgh	1978	Bestaan nog	–	–	325	653	584	409
Suidkus	1958	Bestaan nog	340	776	1 336	1 625	1 400	1 532
Durban-Oos	2005	Bestaan nog	–	–	–	–	332	334
Totaal			7 698	12 578	12 464	10 241	6 600	6 405

Bronne

• Olivier, ds. P.L. (samesteller), 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.
• Gemeentebesonderhede op die webtuiste van die NG Kerk in KwaZulu-Natal Geargiveer 28 November 2015 op Wayback Machine. URL besoek op 21 Julie 2015.

Eksterne skakels

• Die gemeente se webtuiste Geargiveer 1 Augustus 2015 op Wayback Machine. URL besoek op 21 Julie 2015.
• Die kerkgebou soos te sien op die webtuiste van die NG Kerk in KwaZulu-Natal Geargiveer 5 Maart 2016 op Wayback Machine. URl besoek op 21 Julie 2015.
• Die kerkgebou op die hoek van Bamboo- en St. Johnlaan, Pinetown, soos te sien op Google Maps. URL besoek op 21 Julie 2015.
• Besonderhede van die gemeente op die webtuiste van die NG Kerk in KwaZulu-Natal Geargiveer 28 November 2015 op Wayback Machine. URL besoek op 21 Julie 2015.