Intensiewe grootheid

'n Intensiewe grootheid is in fisiese chemie 'n grootheid wat onafhanklik is van die hoeveelheid materie van die monster. Die teenoorgestelde is 'n ekstensiewe grootheid. 'n Grootheid is 'n veranderlike waarvan die hoeveelheid deur meting bepaal kan word.

'n Goeie voorbeeld is die volume, V, van 'n stuk yster. As ons by dieselfde temperatuur en druk twee maal soveel yster neem, laat ons sê twee gram pleks van een, dan sal die volume ook twee maal groter wees. Dit wil sê dat volume ekstensief is. As ons egter die digtheid van die yster bepaal, maak dit nie saak of dit een of twee gram is nie. Digtheid is dus 'n intensiewe grootheid of intensiewe meetbare hoeveelheid.

In die termodinamika word dikwels intensiewe groothede geskep deur af te spreek dat daar altyd byvoorbeeld een gram of een mol ter sprake is.

So is die warmtekapasiteit 'n ekstensiewe grootheid: die hoeveelheid warmte wat twee gram water kan opneem sodat dit 1 Kelvin in temperatuur styg is twee maal so groot as vir een gram water. In die een geval sal dit 4,2 [J/K] wees, en in die ander 8,4 [J/K].

Spesifieke en molêre waardes

As mens die warmtekapasiteit uitdruk per gram word dit 'n intensiewe grootheid wat spesifieke warmte(kapasiteit) genoem word. Dit het net een waarde: 4,2 [J/K.g].

Natuurlik kan ons ook afspreek om dit per mol te doen. Dit is dan ook 'n intensiewe grootheid, wat molêre warmtekapasiteit genoem word en die waarde 75.6 [J/K.mol] besit omdat die molêre massa vir water 18 [g/mol] bedra. Dikwels word vir die molêre weergawe 'n strepie bo die simbool gesit, maar die notasie verskil baie:

${\bar {C}}_{P}={\frac {C_{P}}{n}}$

Die intensiewe groothede is eienskappe van die stof, water in dié geval. Die ekstensiewe is 'n eienskap van die monster. Daarom word in die teorie van termodinamika dikwels die intensiewe, maar deur ingenieurs juis die ekstensiewe weergawe gebruik.

Of molêre of spesifieke waardes gebruik word hang af van die vraag of die materiaal 'n bekende molêre massa het aldan nie. Vir baie polimere is daar 'n verdeling van molêre massa en is dit handiger om met spesifieke waardes te werk.