Richard Attenborough

Richard Attenborough
Attenborough by die filmfees in Toronto, 2007
Geboorte	29 Augustus 1923 Cambridge
Sterfte	24 Augustus 2014 Londen
Nasionaliteit	Verenigde Koninkryk
Beroep(e)	Akteur, regisseur, vervaardiger
Internet-rolprentdatabasis-profiel

Richard Samuel Attenborough (29 Augustus 1923 – 24 Augustus 2014), Baron Attenborough, was 'n Britse akteur, entrepreneur en rolprentmaker. Attenborough is in Cambridge gebore. Hy word beskou as een van die steunpilare van die Britse rolprentbedryf oor sestig jaar. Sy gewildste rolprente is onder meer Jurassic Park, Miracle on 34th Street, Brighton Rock en die Great Escape. Hy het 'n Oscar gewen as regisseur van die rolprent Gandhi (1982). Sy broer was die natuurnavorser sir David Attenborough.

Hy was die president van die Royal Academy of Dramatic Art (RADA) en die British Academy of Film and Television Arts (BAFTA), sowel as die lewenspresident van die sokkerklub Chelsea FC. Hy het tydens die Tweede Wêreldoorlog by die Britse Lugmag aangesluit en het in die rolprenteenheid gedien. Hy het verskeie bomaanvalle oor Europa onderneem en aksie vanuit die posisie van die agterskieter verfilm. Hy was ook die ouer broer John Attenborough. Hy was van 1945 tot sy dood met die aktrise Sheila Sim getroud.

In 1952 het hy op die West End-verhoog verskyn, met die rol van speurdersersant Trotter in Agatha Christie se The Mousetrap, wat sedertdien die wêreld se langste toneelstuk geword het.

Vir sy regisseurs debuut in 1969 se Oh! What a Lovely War, is Attenborough genomineer vir 'n BAFTA-toekenning vir beste regie. Hy is ook genomineer vir sy films Young Winston, A Bridge Too Far, en Cry Freedom. Hy het in 1983 twee Oscar-toekennings vir Gandhi gewen: Beste prent en Beste Regisseur. Die BFI het Gandhi as die 34ste beste Britse rolprent van die 20ste eeu gerangskik. Attenborough het ook vier BAFTA-toekennings, vier Golden Globe-toekennings en die 1983 BAFTA-genootskap gewen vir lewenslange prestasie.

Vroeë lewe

Attenborough is gebore op 29 Augustus 1923 in Cambridge, die oudste van drie seuns van Mary Attenborough (née Clegg), 'n stigterslid van die Marriage Guidance Council, en Frederick Levi Attenborough, 'n akademikus en administrateur, genoot by Emmanuel College, Cambridge. Hy het 'n standaardteks oor Angelsaksiese reg geskryf. Attenborough is opgelei by Wyggeston Grammar School for Boys in Leicester en het aan RADA gestudeer.

In September 1939, terwyl Frederick Attenborough skoolhoof van die Universiteitskollege, Leicester (1932–1951) was, het die Attenboroughs twee Duitse Joodse vlugtelingmeisies, Helga en Irene Bejach (onderskeidelik 9 en 11 jaar oud), ingeneem wat saam met hulle in College House gegaan het; hulle is ná die oorlog deur die familie aangeneem toe ontdek is dat hul ouers vermoor is. Die susters het in die 1950's na die Verenigde State verhuis en by 'n oom gewoon, waar hulle getrou het en Amerikaanse burgerskap geneem het; Irene is in 1992 oorlede en Helga in 2005.

Tydens die Tweede Wêreldoorlog het Attenborough in die Britse Lugmag gedien. Na aanvanklike vlieënieropleiding is hy gesekondeer na die nuutgestigte Royal Air Force-filmproduksie-eenheid by Pinewood Studios, onder bevel van vlugluitenant John Boulting, waar hy saam met Edward G. Robinson in die film Journey Together(1945) gespeel het. Hy het toe vrywillig aangebied om saam met die Film-eenheid te vlieg en na verdere opleiding, waar hy permanente oorskade opgedoen het, gekwalifiseer as 'n sersant. Hy het in verskeie operasies oor Europa gevlieg waar hy verfilm het om die uitslag van RAF Bomber Command-vlugte op te teken.

Akteursloopbaan

Attenborough se toneelspelloopbaan het op die verhoog begin en hy het in vertonings by Leicester's Little Theatre, Doverstraat, verskyn voordat hy na RADA gegaan het, waar hy die beskermheer daarvan gebly het tot met sy dood.

Sy eerste groot gekrediteerde rol is verskaf in Brian Hurst se The Hundred Pound Window (1944). Hy het daarin die rol van Tommy Draper vertolk wat help om sy rekenmeester-pa te red wat 'n verkeerde wending in die lewe geneem het.

Attenborough se filmloopbaan het egter in 1942 begin, in 'n ongekrediteerde rol as 'n matroos wat sy pos in In which We Serve verlaat het. Die rol het hom gehelp in rolprente soos London Belongs to Me (1948), Morning Departure (1950) en sy deurbraakrol as Pinkie Brown in John Boulting se filmverwerking van Graham Greene se roman Brighton Rock (1947) te vertolk, 'n rol wat hy voorheen in 1943 by die Garrick-teater met groot lof vertolk het.

In 1949 het kritici hom as die sesde gewildste Britse akteur by die loket aangewys.

Vroeg in sy verhoogloopbaan het Attenborough in die West End-produksie van Agatha Christie se The Mousetrap gespeel, wat die wêreld se langste verhoogproduksie geword het. Beide hy en sy vrou was onder die oorspronklike rolverdeling van die produksie, wat in 1952 by die Ambassadors-teater geopen het, en in 1974 na St Martin's-teater geskuif het; die produksie het vir byna sewe dekades aaneenlopend gespeel totdat dit deur die COVID-19-pandemie gesluit is in 2020.

Attenborough het vir die 30 jaar voltyds in Britse rolprente gespeel, insluitend in die 1950's, en het in verskeie suksesvolle komedies van John en Roy Boulting verskyn, soos Private's Progress (1956) en I'm All Right Jack (1959).

In 1963 het hy saam met Steve McQueen en James Garner in The Great Escape verskyn as RAF Squadron Leader Roger Bartlett, die hoof van die ontsnappingskomitee, gebaseer op die werklike wedervaringe van Roger Bushell. Dit was sy eerste verskyning in 'n groot Hollywood-rolprentrolprent en sy suksesvolste rolprent tot dusver.

Gedurende die 1960's het hy sy reeks karakterrolle uitgebrei in rolprente soos Séance on a Wet Afternoon (1964) en Guns at Batasi (1964), waarvoor hy die BAFTA-toekenning vir Beste Akteur gewen het vir sy vertolking van Majoor Lauderdale. In 1965 het hy Lew Moran teenoor James Stewart in The Flight of the Phoenix gespeel. In 1967 en 1968 het hy agtereenvolgens Golden Globe-toekennings in die kategorie van Beste Ondersteunende Akteur gewen, die eerste keer vir The Sand Pebbles, weer saam met Steve McQueen, en die tweede keer vir Doctor Dolittle met Rex Harrison.

Sy vertolking van die reeksmoordenaar John Christie in 10 Rillington Place (1971) het uitstekende resensies gekry. In 1977 het hy die genadelose Generaal Outram vertolk, weer met groot lof, in die Indiese regisseur Satyajit Ray se film The Chess Players.

Hy het geen hoofrolle vertolk ná sy verskyning in Otto Preminger se weergawe van The Human Factor (1979) tot sy verskyning as John Hammond in Steven Spielberg se Jurassic Park (1993) en die film se opvolg, The Lost World: Jurassic Park (1997) nie. Hy het in die opvolg van Miracle on 34th Street (1994) as Kris Kringle gespeel. Later het hy af en toe in byrolle verskyn, onder meer as sir William Cecil in die geskiedkundige drama Elizabeth (1998), Jacob in Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat en as "The Narrator" in die filmverwerking van Spike Milligan se komedieboek Puckoon (2002).

Hy het sy enigste verskyning in 'n filmverwerking van Shakespeare gemaak toe hy die Engelse ambassadeur gespeel het wat aan die einde van Kenneth Branagh se Hamlet (1996) aankondig dat Rosencrantz en Guildenstern dood is.

Vervaardiger en regisseur

In die laat 1950's het Attenborough 'n produksiemaatskappy, Beaver Films, saam met Bryan Forbes gestig en 'n profiel as vervaardiger begin bou op projekte soos The League of Gentlemen (1959), The Angry Silence (1960) en Whistle Down the Wind (1961), wat in die rolverdeling van die eerste twee rolprente verskyn. Sy optrede in The Angry Silence het hom sy eerste nominasie vir 'n BAFTA besorg. Séance on a Wet Afternoon het aan hom sy eerste BAFTA-toekenning besorg.

Sy rolprent-regisseursdebuut was die skermweergawe van die treffermusiekblyspel Oh! What a Lovely War (1969), waarna sy toneelspel sporadies geword het namate hy meer op regie en vervaardiging gekonsentreer het. Hy het later twee epiese periodefilms geregisseer: Young Winston (1972), gebaseer op die vroeë lewe van Winston Churchill, en A Bridge Too Far (1977), 'n verslag van Operasie Market Garden in die Tweede Wêreldoorlog.

Hy het die 1982 Oscar-toekenning vir beste regisseur gewen vir sy histories epiese film Gandhi, en as die film se vervaardiger, die Oscar-toekenning vir beste rolprent ; dieselfde film het in 1983 twee Golden Globes ingepalm, hierdie keer vir beste regisseur en beste buitelandse rolprent.

Hy het die skermweergawe van die musiekblyspel A Chorus Line (1985) en die anti-apartheidsdrama Cry Freedom (1987) geregisseer en is genomineer vir 'n Golden Globe-toekenning vir beste regisseur vir albei rolprente. Die sukses van laasgenoemde rolprent het hom genoop om 'n kontrak met Universal Pictures te teken om rolprente oor die volgende vyf jaar te vervaardig en te regisseur.

Sy latere films as regisseur en vervaardiger sluit in Chaplin (1992) met Robert Downey Jr., as Charlie Chaplin en Shadowlands (1993), gebaseer op die verhouding tussen CS Lewis en Joy Gresham (CS Lewis is uitgebeeld deur Anthony Hopkins, wat verskyn het in vier vorige rolprente van Attenborough: Young Winston, A Bridge Too Far, Magic en Chaplin).

Tussen 2006 en 2007 het hy tyd in Belfast deurgebring, en aan sy laaste film as regisseur en vervaardiger gewerk, Closing the Ring, 'n liefdesverhaal wat tydens die Tweede Wêreldoorlog in Belfast afspeel, met Shirley MacLaine, Christopher Plummer en Pete Postlethwaite.

Ten spyte van die handhawing van 'n toneelspelloopbaan saam met sy regisseursrolle, het Attenborough homself nooit geregisseer nie (behalwe vir 'n ongekrediteerde kamee-verskyning in A Bridge Too Far).

Latere projekte

Na 33 jaar se toegewyde diens as president van die spierdistrofie-veldtog, het Attenborough die liefdadigheidsorganisasie se ere-lewenspresident geword in 2004. In 2012 het die organisasie, wat die stryd teen spierverswakkingtoestande in die VK lei, die Richard Attenborough Fellowship Fund gestig om sy lewenslange verbintenis tot die liefdadigheid te eer, en om die toekoms van kliniese navorsing en opleiding by toonaangewende Britse neuromuskulêre sentrums te verseker.

Attenborough was ook die beskermheer van die United World Colleges-beweging, waardeur hy bygedra het tot die kolleges wat deel van die organisasie is.

Hy was 'n gereelde besoeker aan die Waterford Kamhlaba United World College of Southern Africa (UWCSA). Hulle het saam met sy vrou die Richard en Sheila Attenborough Visuele Kunstesentrum gestig. Hy het die Jane Holland Creative Centre for Learning by Waterford Kamhlaba in Swaziland gestig ter nagedagtenis aan sy dogter wat op 26 Desember 2004 in die tsoenami gesterf het.

Hy was 'n jarelange voorstander van onderwys wat nie op kleur, ras, geloof of godsdiens oordeel nie. Sy gehegtheid aan Waterford was sy passie vir nie-rassige onderwys, wat die dryfveer was vir Waterford Kamhlaba se stigting. Waterford was een van sy inspirasies vir die regie van die film Cry Freedom, gebaseer op die lewe van Steve Biko.

Hy het in 1997 The Richard Attenborough Arts Centre op die Leicester Universiteit-kampus gestig, spesifiek ontwerp om toegang vir gestremdes, veral as praktisyns, te verskaf.

Hy is op 20 Maart 1998 tot die pos van kanselier van die Universiteit van Sussex verkies, wat die hertog van Richmond en Gordon vervang. Hy het afgetree as kanselier van die universiteit na die gradeplegtigheid in Julie 2008.

Attenborough, 'n lewenslange ondersteuner van Chelsea Football Club, het gedien as 'n direkteur van die klub van 1969 tot 1982 en het tussen 1993 en 2008 die ereposisie van Life Vice President beklee. Op 30 November 2008 is hy by die klub se stadion, Stamford Bridge, met die titel van Lewenspresident vereer.

Filmografie

As akteur

• In Which We Serve (1942) – Young Stoker
• A Matter of Life and Death (1946) – Engelse vlieënier
• Brighton Rock (1947) – Pinkie Brown
• London Belongs to Me (1948) – Percy Boon
• Private's Progress (1956) – Pvt. Percival Henry Cox
• The League of Gentlemen (1959) – Lexy
• I'm All Right Jack (1959) – Sidney De Vere Cox
• The Angry Silence (1960) – Tom Curtis
• The Great Escape (1963) – Squadron Leader Roger Bartlett
• Seance on a Wet Afternoon (1964) – Billy Savage
• Guns at Batasi (1964) – Regimental Sgt. Major Lauderdale
• The Flight of the Phoenix (1965) – Lew Moran
• The Sand Pebbles (1966) – Frenchy Burgoyne
• 10 Rillington Place (1971) – John Reginald Christie
• Brannigan (1975) – Cmdr. Charles Swann
• Jurassic Park (1993) – Dr. John Hammond
• Miracle on 34th Street (1994) – Kris Kringle
• The Lost World: Jurassic Park (1997) – Dr. John Hammond
• Elizabeth (1998) – William Cecil

As regisseur

• Oh! What a Lovely War (1969)
• Young Winston (1972)
• A Bridge Too Far (1977)
• Magic (1978)
• Gandhi (1982)
• A Chorus Line (1985)
• Cry Freedom (1987)
• Chaplin (1992)
• Shadowlands (1993)
• In Love and War (1996)
• Grey Owl (1999)
• Closing the Ring (2007)

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Richard Attenborough.
• Richard Attenborough in die Internet-rolprentdatabasis