Thủ phủ 'quần áo gợi tình' Trung Quốc lo lắng chính quyền Trump

Trong một khu công nghiệp do chính phủ Trung Quốc hỗ trợ xây dựng, ông chủ nhà máy Lôi Tùng Thụy chỉnh chiếc chuông nhỏ màu vàng trên chiếc vòng cổ của ma nơ canh đang mang bộ đồ lót màu trắng và hồng.

Phòng trưng bày quần áo gợi tình - theo cách gọi của ông Lôi - là một trong số ít cửa hàng đã đi vào hoạt động trong khu công nghiệp WeMet, nơi có tên tiếng Trung nghĩa là "Phố Victoria's Secret" dù không có mối liên hệ nào với hãng đồ lót Mỹ.

Sự phát triển của ngành đồ lót ở phía đông huyện Quán Vân (tỉnh Giang Tô) đã bùng nổ, phần nào đến từ nỗi lo rằng sự miễn giảm thuế quan của Mỹ cho ngành có thể sớm bị cắt giảm hoặc hủy bỏ.

Theo quy tắc "de minimis" (tỷ lệ không đáng kể nguyên liệu không trải qua quá trình chuyển đổi mã số hàng hóa nhưng vẫn được coi là có xuất xứ) với mục đích giảm thiểu thủ tục hải quan, Mỹ không đánh thuế các gói hàng từ nước ngoài giá trị 800 USD trở xuống miễn là những gói hàng này được chuyển đến cho các cá nhân.

Điều này đã thúc đẩy sự tăng trưởng nhanh chóng của các nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc như Shein và Temu của PDD Holdings, cũng như các nhà sản xuất như của ông Lôi bán hàng thông qua các nền tảng này.

Tuy nhiên, các nền tảng thương mại điện tử này cũng bị lợi dụng cho các mục đích tội phạm, chẳng hạn như buôn bán fentanyl.

Nỗ lực của Tổng thống Mỹ Joe Biden để "bịt lỗ hổng" như vậy trong những ngày cuối nhiệm kỳ cùng với tuyên bố của Tổng thống đắc cử Donald Trump trong việc tăng thuế với hàng Trung Quốc đang đe dọa suất sinh lợi và sinh kế tại huyện nông nghiệp Quán Vân - nơi sinh sống của khoảng một triệu người.

Liên minh châu Âu (EU) và các quốc gia khác hiện cũng cân nhắc các hạn chế tương tự.

Việc giảm đi các quy tắc "de minimis" và tăng thuế quan "sẽ có tác động tương đối lớn đối với chúng tôi," ông Lôi, chủ sở hữu công ty may Midnight Charm, người có mái tóc đuôi ngựa, đeo kính, nói với Reuters.

Công ty của ông phục vụ các khách hàng như Shein và 70% doanh số phụ thuộc vào thị trường Mỹ.

Công ty tài chính Nomura ước tính Trung Quốc sẽ xuất khẩu 240 tỷ đô la Mỹ hàng hóa được hưởng lợi từ sự miễn trừ thuế này trong năm nay, chiếm 7% doanh số bán hàng nước ngoài và đóng góp 1,3% vào tổng sản phẩm quốc nội (GDP).

Nomura dự báo việc Mỹ bãi bỏ quy tắc này sẽ giảm tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc 1,3 điểm phần trăm và giảm tăng trưởng GDP 0,2 điểm phần trăm. Các con số này sẽ xấu đi đáng kể nếu châu Âu và Đông Nam Á cũng thực hiện động thái tương tự.

"Chúng tôi dự đoán lao động phổ thông thuộc các nhà máy nhỏ sản xuất các sản phẩm không thương hiệu, giá trị gia tăng thấp và lao động thủ công sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất," ông Lục Đĩnh, trưởng bộ phận kinh tế Trung Quốc của Nomura, nhận định với Reuters, đồng thời nói thêm rằng may mặc nằm trong số những ngành bị ảnh hưởng.

Chính quyền Quán Vân và Bộ Thương mại Trung Quốc, cũng như Shein và PDD, không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.

Tháng trước, Bộ Thương mại cho rằng thuế quan "tùy tiện" "sẽ không giải quyết được các vấn đề của chính Mỹ" về ma túy hay kinh tế.

Đã có những dấu hiệu cho thấy "Phố Victoria's Secret", bắt đầu mở cửa từng giai đoạn từ năm 2021, có thể không đạt được kỳ vọng của chính quyền địa phương, vốn đã đầu tư khoảng 3 tỷ USD vào đó.

Các chính quyền địa phương có vay nợ như Quán Vân thường rất tích cực trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế. Tuy nhiên, cách tiếp cận này có thể dẫn tới suy thoái mạnh hơn trong tương lai do dư thừa sản xuất và áp lực giảm phát.

Vào một ngày tháng 11 mới đây, phần lớn khu công nghiệp bị bỏ trống. Ngày khai trương các giai đoạn khác của khu công nghiệp - dự kiến khởi công ​​xây dựng các tòa nhà cho hoạt động nghiên cứu, thiết kế và hậu cần thương mại điện tử - vẫn chưa được công bố.

Các khu công nghiệp khác trên khắp Trung Quốc cũng gặp phải các vấn đề về đầu tư quá mức có hệ thống.

Chính quyền địa phương "tầm nhìn đến đâu thì chỉ tư duy đến đó", bỏ qua nền kinh tế quốc gia, Majid Ghorbani, phó giáo sư tại Trường Kinh doanh Quốc tế Trung Âu ở Thượng Hải, nhận định với Reuters.

Mô hình công nghiệp

Ông Lôi khởi sự kinh doanh vào năm 2006 khi còn là học sinh trung học, với sự giúp đỡ của người thân trong một xưởng sản xuất tồi tàn cách đó khoảng 10 phút lái xe.

Năm 2014, ông bắt đầu bán hàng ra nước ngoài để tránh không rơi vào cuộc cạnh tranh về giá ở thị trường nội địa.

Một năm sau, Washington đã tăng gấp bốn lần ngưỡng "de minimis" từ 200 USD lên 800 USD. Xuất khẩu của công ty ông Lôi tăng gần gấp đôi mỗi năm kể từ đó. Ông cho hay tổng doanh thu năm ngoái đạt hơn 1,3 triệu USD.

Ông Lôi cho biết nhiều bạn bè, người thân và hàng xóm đã mở các doanh nghiệp tương tự. Doanh nhân này nói hiện có khoảng 1.400 doanh nghiệp, sử dụng 100.000 lao động, đang sản xuất "quần áo gợi tình" tại Quán Vân.

Các con số mà ông đưa ra tương tự với số liệu mà truyền thông Trung Quốc đưa tin trước đó.

"Nếu bạn bước vào bất kỳ khu dân cư nào xung quanh đây và hét to 'có ai đó đang làm đồ lót gợi tình không?', gần như mỗi tòa nhà sẽ có hai người thò đầu ra," ông Lôi ví von.

Theo các bài phát biểu của các quan chức Đảng ở Quán Vân do truyền thông nhà nước tường thuật lại, ban đầu chính quyền địa phương tỏ ra thận trọng vì các chỉ đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong việc chống lại các sản phẩm "đồi trụy".

Cuối cùng họ đã ủng hộ mạnh mẽ ngành này và sử dụng nhiều nguồn lực nhà nước hỗ trợ, như khu công nghiệp này, nằm cạnh một ga tàu cao tốc khổng lồ nhưng ít hành khách.

"Chính quyền huyện rất ủng hộ ngành đồ lót gợi tình. Họ đã đầu tư vào đất công nghiệp, tổ chức đào tạo khởi nghiệp và hỗ trợ tài chính cho một số công ty," ông Lôi nói.

Các chủ nhà máy đánh giá cao khu công nghiệp vì đây là địa điểm lý tưởng để tiếp đón khách hàng, đặc biệt là đối với các phòng trưng bày, cửa hàng và cũng thuận tiện hơn cho việc lưu trữ nguyên liệu sản xuất.

Theo ông Lôi, việc áp thuế và các rào cản thương mại điện tử sẽ buộc ông phải chấp nhận giảm doanh số và điều này sẽ khiến người tiêu dùng Mỹ phải chi trả nhiều hơn.

Người chủ nhà máy này đang xem xét đầu tư vào các kho hàng tại Mỹ và chuyển sang mô hình vận chuyển sỉ thay vì vận chuyển lẻ trực tiếp đến khách hàng bằng đường hàng không - điều có thể giúp giảm chi phí.

Ông cũng đang tìm kiếm khách hàng mới ở Nam Mỹ, Trung Đông và Trung Á, nơi khách hàng cũng có thể sử dụng các nền tảng như Temu.

Xu Yan, nhà sáng lập công ty sản xuất đồ lót Gummy Park, cho biết chỉ bán được một phần ba sản lượng của họ ra nước ngoài và tin rằng sự tăng trưởng ở các thị trường khác sẽ bù đắp cho bất kỳ sự sụt giảm nào về lượng hàng bán tại Mỹ.

Khi Reuters đến thăm phòng trưng bày của Gummy Park, một người mẫu mặc áo lót và áo choàng đen đang sóng phát trực tiếp để quảng cáo cho những khách hàng tiềm năng ở Trung Quốc.

"Mỹ chỉ là một quốc gia. Thế giới có hơn 8 tỷ người," bà Xu Yan nói.

Cách các công ty đồ lót như vậy đối phó với sự biến động sắp xảy ra là rất quan trọng với cư dân Quán Vân.

Thu nhập bình quân đầu người khả dụng, tức sau khi trừ đi các khoản thuế hiện hành, mỗi năm của họ đã hơn 21.000 nhân dân tệ (hơn 73 triệu động theo tỉ giá hiện tại) vào năm 2022, tăng mạnh so với khoảng 5.000 nhân dân tệ (khoảng 17 triệu đồng theo tỉ giá hiện nay) vào năm 2008, theo số liệu chính thức mới nhất.

Tại nhà máy Midnight Charm gần khu công nghiệp, công nhân may mặc Zhang Lan Lan kiếm được tới 7.000 nhân dân tệ (gần 24,5 triệu đồng) mỗi tháng, ngang bằng với nhiều người làm việc trong lĩnh vực xe điện đang bùng nổ của Trung Quốc.

Tại kho hàng gần đó, bà Zhou 72 tuổi kiếm được 3.000 nhân dân tệ (khoảng 10,4 triệu đồng) mỗi tháng với công việc đóng gói sản phẩm trong kho với những người cao tuổi khác.

Có công ăn việc làm ở nhà máy đồng nghĩa với việc Zhang có thể sống cùng con cái thay vì chuyển đến đô thị để đi làm. Đối với bà Zhou, công việc này giúp cho bà không phải ở nhà một mình cả ngày.

Rốt cuộc thì công việc này vẫn tôt hơn làm nông, theo lời bà Zhou nói với Reuters.

"Cuộc sống bây giờ đã thoải mái hơn rồi."