BBC 100 Kadın listesinde yer alan çevre eylemcisi ve muhtar Nejla Işık: 'Yok etmeye inat, mücadelemize sarıldık'

BBC'nin 2024 yılında dünyada ilham kaynağı ve etkili olan 100 kadın listesinde yer alan çevre eylemcisi ve muhtar Nejla Işık, Akbelen'de verdikleri mücadelenin karşılık bulmasından onur duyduklarını kaydetti.

Nejla Işık, Muğla'nın İkizköy Mahallesi'ne bağlı Akbelen mevkinde ormanların talan edilmesine karşı 5 yıldır mücadele veriyor.

Çiftçi Nejla Işık, 2024 yerel seçimlerinde de Muğla'nın İkizköy mahallesinin de muhtarı seçildi.

İkizköy yakınındaki Akbelen Ormanı, bir maden projesi nedeniyle tehlikeye girince Işık ve mahallenin kadınları davalar ve protestolarla ağaç kesimine karşı harekete geçmişti.

Yürüttükleri çevre kampanyası sırasında polis ile ormanlık alanı savunmak için nöbet tutan protestocular arasında zaman zaman şiddetli çatışmalar yaşandı. Ancak Işık ve diğer köylüler, karşılaştıkları zorluklara ve tehditlere karşı kararlı şekilde mücadele ettiler. Ormana izinsiz girdikleri gerekçesiyle para cezasına da çarptırıldılar (Ceza daha sonra iptal edildi).

BBC Türkçe'ye konuşan Nejla Işık, BBC'nin 100 Kadın listesinde yer almasının ardından, "'Yok etmenin inadına yaşayacağız ve yaşatacağız' dedik ve mücadelemize sıkı sıkıya sarıldık. Bunun karşılık bulması bizleri çok mutlu etti, çok onurlandırdı. Öncelikle de bir kadın olarak" dedi.

BBC'nin tüm dünyadan ilham kaynağı olan kadınları bir araya getirdiği 100 Kadın listesine girmelerinin ardından tebrik telefonları aldığını belirten Işık, mücadelelerinin tüm kadınların eseri olduğunu dile getiriyor.

"Her ne kadar Nejla Işık ismi ön plana çıksa da bu mücadelemizin kazanımıdır. Korkusuzca mücadele eden kadınlarımızın başarısıdır" diyen Nejla Işık, kadın olarak doğa eylemcisi olmanın zorluklarını da anlattı:

"Bizzat yaşayarak deneyimledik. Evin içindeki sorumluluk, çocuğun sorumluluğu, bahçenin bakımı, tarlanın ekimi ve toplanmasından tutun, kadının her alanda emeği çok büyük. Bunun yanında mücadele içerisine girerseniz, hele hele önünde durursanız, hepsi daha zor."

'Köylü kadının neler yapabileceğini gösterdik'

Akbelen'de mücadele veren kadınların tüm dünyaya neler yapabileceklerini gösterdiğini söyleyen Nejla Işık, köydeki işlerinin yanı sıra verdikleri mücadeleyi şu sözlerle anlattı:

"Önce köylü kadınlar, sonra Türkiye'nin her yerindeki yaşam savunucuları bir araya geldik. 90 yaşındaki Gülsüm ninemizden tutun, 7 yaşındaki Damla'ya, mücadeleye koştuk. Birlikte mücadele etmeyi, yaşamayı, yaşatmayı seçtiler.

"Köyde hayat 24 saat devam eder. Dağda tarlada ovada hep bir aradaydık. Oradan koşarak mücadeleye gittik. Köyde iş çok. Biri bitmeden biri başlıyor. Zor oldu ama eğitici oldu. Köylü kadının ne yapabileceğini gösterdik. 'Köylüdür cahildir, ne yapabilir ki' diyen şirket köylüleri küçümsedi. Sularımızı kesti. Ankara'ya gideceğiz dedik, 'gitmeyin' deyip parmak salladı. Mücadelemizi cezalandırdı. Köylü kadınlarla bu yola başımızı koyduk. Aynı kararlıkla devam edeceğiz."

Başka köylere de umut verdiklerini anlatan Nejla Işık, birçok bölgede kadınların "Akbelen yaptı biz de yaparız" diyerek taş ocaklarını durdurduğunu anlattı.

'Kadınları küçük gören bakış açısını bizzat yaşadık'

Nejla Işık, çevre mücadelesi veren kadınların da "küçük gören" bir bakış açısıyla karşı karşıya kaldığını şu sözlerle aktardı:

"Karşınızda bir eril zihniyet var, köyde de sokakta da her yerde de aynı. 'Aklının ermediği işlere karışma', 'Elinin hamuruyla karışma' gibi aşağılayıcı ve küçük gören sözler hep var. Biz de yaşadık. Ama kadın topraktır, yaşamdır dedik. Sıkı sıkıya mücadeleye sarıldık."

"Bir yandan evimizin hayvanlarına bakıp, bir yandan yemeğimizi yapıyorduk. Tekrar nöbete gidiyorduk, aman ormanımız kesilmesin diyorduk. Bunu herkes üstlenemez. Varımızı yoğumuzu ortaya koyduk, bir yandan üretmeye devam ettik, bir yandan Türkiye'nin çeşitli yerlerindeki mücadelelere destek verdik."

"Keşke Akbelen'imiz kesilmeseydi de bizim adlarımız duyulmamış olsaydı."

'Gözü kara kadınlarla mücadeleyi yürüttük'

Yaşadıkları değişimi de anlatan Işık, kendisi dahil birlikte birçok kadının mücadele içerisinde değiştiğini anlattı.

Nejla Işık'a göre kadınların inadı olmasa, Akbelen mücadelesi de bu noktaya gelemezdi:

"Bambaşka bir evreye geçen kadınlar oldu burada. Korkusuzca, 'Bir kere doğdum bir kere öleceğim' dediler. Hapse de girsek, ne olursa olsun biz bu topraklarımızdan vazgeçmeyeceğiz' dediler. Gözü kara kadınlarla mücadeleyi yürüttük."

Işık, orman için verdikleri mücadelenin gelecek kuşakların hakkını korumak anlamına geldiğini de vurguluyor:

"Doğmamış çocukların da hakları var diyoruz. onlara güzel bir dünya güzel bir gelecek bırakmak için bu mücadeleye giriştik. Ben ile başladık ama 'bizim ülkemiz' 'bizim toprağımız' diyerek devam etti."

'Her kesilen ağacın yere yıkılışını unutamıyorum'

Nejla Işık, mücadelesini verdikleri ağaçların kesildiği dönem yaşadıklarını da şu sözlerle anlatıyor:

"Her kesilen ağacın yere yıkılışını, ortaya çıkan reçine kokusunu unutamıyorum. Her defasında, 'orman kesildi iş bitti' dedirtmeye çalıştılar, biz öyle demedik. Mücadeleye her defasında devam ettik. Jandarma evimizi ayrı gözetledi, şirket ayrı gözetledi. Her defasında biz bu kötülüğe, yaşama umudumuz ve inancımızla karşı çıktık."

Bundan sonra ne yapacakları ve mücadelelerinin nasıl devam edeceği sorusuna da Nejla Işık şu yanıtı veriyor:

"Mücadelemiz devam ediyor. Bir tek zeytine dokundurtmayacağız. Köyümüze, toprağımıza, ormanlarımıza dokundurtmayacağız. Beş senedir madene karşı nasıl koruduysak, daha da çoğalarak, diğer köylerimizi de katarak devam edeceğiz. Bir köy olarak başladık, üç köy olarak devam ediyoruz.

"İnsanlar çok umutlandı. Mücadelemiz zaten haklılığımızı gösteriyordu, çok yere umut oldu. Bu yoldan dönmeyeceğiz."

Nejla Işık artık İkizköy'ün muhtarlığını yürütüyor. "Muhtarlıklar başkanlıklar, gelip geçicidir" diyen Işık, seçilmiş kişiler olarak halkın iradesine sahip çıkmak gerektiğini söylüyor: "Köylü 'Yanında biz varız, yola devam' diyor. Korkumuz yok, korksaydık bu işe girmezdik."

Listede başka kimler var?

BBC, her yıl dünyada ilham kaynağı ve etkili olan 100 kadını "BBC 100 Kadın" projesiyle açıklıyor.

2024 listesinde Nobel Barış Ödülü'nü kazanan Nadia Murad, tecavüze uğrayan ve bu konuda kamusal alanda mücadele yürüten Gisèle Pelicot, oyuncu Sharon Stone, Olimpik atletler Rebeca Andrade ve Allyson Felix, şarkıcı Raye, sanatçı Tracey Emin, iklim aktivisti Adenike Oladosu ve yazar Cristina Rivera Garza da var.

Bu yıl Gazze, Lübnan, Ukrayna ve Sudan'da ölümcül çatışmalar ve insani krizlerle karşı karşıya gelen ve dünyanın dört bir yanında yapılan seçimlerde toplumların kutuplaşmasına tanıklık eden kadınlar daha da güçlü ve dayanıklı olmak zorunda kaldı.

BBC bu yılın kadınlar üzerindeki etkisini, dünyaları değişirken toplumsal değişiklik yaratmaya çalışan kadınları kutlayarak vurguluyor. Bu liste iklim acil durumunun etkilerini araştırma hedefini de koruyor ve kendi toplumlarında iklim krizinin etkileri ile mücadele eden öncülere dikkat çekiyor.