Seçim Sistemleri

Demokratik rejimlerde siyasi iktidarı elde etmenin yolu, serbestçe seçimlerden geçmektedir. Seçim, meşru siyasi otoritenin temel kıstası ve siyasi temsili gerçekleştirmenin en geçeli yöntemi olarak kabul görmüştür. Seçim sistemleri parlamentodaki sandalyeleri, aldıkları oy miktarlarına göre siyasi partiler arasında dağıtmaktır. Temsilde adalet ve yönetimde istikrar ilkelerini gerçekleştirmeyi amaçlar. Seçim sisteminin ülkeyi istikrar içinde yönetecek bir hükümeti ortaya çıkarmasına yönetimde istikrar, ülkedeki farklı siyasi akım ve fikirlerin adil bir şekilde parlamentoya yansımasına ise temsilde adalet denir. Mutlak olarak temsil adaletini sağlayan sistem, oy oranları ile sandalye oranlarını her parti için eşitleyen sistemdir. Bir seçim sisteminin uygun ya da iyi olup olmadığı, baştan tanımlanan amaçları gerçekleştirip gerçekleştirmemesiyle ilgilidir. Yani, demokrasi için ideal bir seçim sisteminden söz edilemez. Seçim sistemleri dinamik bir karaktere sahiptir. Çoğunluğun temsiline yönelik geleneksel 'çoğunluk sistemleri' ve toplumdaki siyasi eğilimlerin parlamentoya oranlı şekilde yansıtılmasını amaçlayan 'nisbi temsil sistemleri' olarak iki başlıkta incelenmektedir. 'Karma sistemler' de mevcuttur. Çoğunluk Sistemleri Bir seçim çevresinden bir milletvekili seçiliyorsa 'tek adlı' ya da 'dar bölge' çoğunluk sistemi, bir seçim çevresinden birden çok milletvekili seçildiği durumda ise 'çok adlı' ya da 'geniş bölge' çoğunluk sistemi denir. Geniş bölgeli çoğunluk sisteminde seçmenlere bir liste sunulduğunda, bu sisteme 'liste usulü çoğunluk sistemi' denir. Seçim tek aşamada tamamlanıyor ve basit çoğunlukla kazanılıyorsa 'tek turlu' çoğunluk sistemi, nitelikli bir çoğunluk aranır ve birinci turda çoğunluk sağlanamazsa seçimin sonucu ikinci turda belli olursa 'iki turlu' çoğunluk sistemi denir. Dar Bölge (Tek Adlı) Tek Turlu Seçim Sistemi Ortaya çıkış yeri İngiltere'dir. Parlamento kaç milletvekilinden oluşuyorsa ülke o kadar seçim çevresine bölünmüştür. Her seçim çevresinden bir milletvekili çıkar. Seçim çevrelerindeki seçmen sayıları mümkün olduğunca birbirine yakındır. Seçim çevresi içinde en çok oyu alan seçimi kazanmaktadır. Basit çoğunluk sağlamak yeterlidir. Seçimler tek turda tamamlanmaktadır. Duverger'e göre dar bölge tek turlu çoğunluk sistemi iki kanatlı bir demokrasiye yol açar. Ona göre dar bölge çoğunluk sisteminin mekanik etkisi, en kuvvetli iki parti dışındaki diğer partilerin seçim çevresinde kaybetme eğilimi içersine girmesidir. Sistem iki partiden fazlasının yaşamasına izin vermemektedir.

This article first introduces balanced scorecard as an overall methodology for KM measurement through reviewing
common approaches of knowledge management performance measurement. Then a knowledge management metric model
will be developed based on balanced scorecard method to measure performance of knowledge management strategies. In
this model, the required context will be prepared for deploying and measuring performance of knowledge creating strategies
based on four balanced perspective of knowledge. The descriptive and analytical approach determined four issues as balanced
dimensions in the knowledge management metric model. These balanced dimensions are sympathized knowledge, conceptual
knowledge, systemic knowledge and operational knowledge. Also a methodology for creating a knowledge strategy
map was developed based on these four balanced perspectives and a list was made that includes various measures in each
of the four perspectives. The identified measures and critical success factors into the four balanced dimension knowledge
can act as a guideline for KM metrics in the organizations. This helps to ensure that the essential issues are covered during
design and implementation phase of knowledge strategies. The paper may present high value to researchers in the knowledge
management field and to practitioners involved with KM program in the organizations. This study further provides an integrated
perspective of KM metrics. It gives valuable information and guidelines that hopefully will help the leaders to consider
the important issues during performance measurement of knowledge management strategies in the organization.

Türkiye’de demokrasi kararsız bir nehir gibi bazen kuruyarak, bazen yatağından şaşarak ağır aksak yoluna devam ediyor. Türkiye’de demokrasinin ve seçimlerin kökleri Osmanlı İmparatorluğu’nun modernleşme çabasına kadar uzanıyor. Birinci ve İkinci Meşrutiyet dönemleri Türk demokrasi tarihi kadar darbeler bakımından da bir müze niteliği taşıyor; bu dönemler olumlu, olumsuz nice olayları içinde barındırıyor. İktidar-muhalefet ilişkilerinin şekillenmesi ve seçimlere dair demokratik veya antidemokratik zihniyet ve tutumların pratiğe dökülmesi bakımından İttihat Terakki dönemi, Birinci Meclis ve bilahare tek parti dönemi çok derin izler bırakmıştır. İkinci Meşrutiyet’ten itibaren zaman zaman kesintiye uğramakla birlikte, tek parti döneminde dahi seçimlerin yapıldığı gözlemlenmektedir. Haliyle, seçimlerin yapılıyor olması demokrasinin zorunlu veya yeterli bir göstergesi olmuyor; Türk demokrasi tarihi bizlere bu gerçeği yalın şekilde gösteriyor.
Bu yazıda, 1946’dan günümüze Türkiye’de demokrasinin ve seçimlerin seyri ana hatlarıyla ele alınıyor; siyasi partilerin yapısına ve işleyişine yer verilerek iktidar-muhalefet ilişkilerinin niteliği ve seçimleri algılayış biçimleri değerlendiriliyor. Bu bakımdan, Türkiye’de seçimlerin tarihi takip ediliyor ve uygulanan farklı seçim sistemlerinin milletvekili dağılımı ve siyaset üzerindeki etkilerine yakından bakılıyor.
Demokrasi ve seçimlerin seyrine dair bu inceleme sırasında, demokrasiyi kötürüm bırakan faktörlerin, zihniyet ve uygulamaların açığa çıkarılmasına önem verilmekte; sonuç kısmında siyaset, demokrasi ve seçimlere dair sorunlar kısaca değerlendirilmektedir.

Cumhuriyet'in ilanı ile birlikte Türkiye Cumhuriyeti'nde çok partili siyasal sisteme geçiş denemesi yapılmış ancak bu denemeler başarısızlıkla sonuçlanmıştır. II. Dünya Savaşı sonrasında tüm dünyada zihinsel ve toplumsal açıdan yaşanan değişimler Türkiye'yi de etkilemiş ve çok partili siyasal sistem nihayetinde başarılı olmuştur. Milli Kalkınma Partisi 1945 yılında, Demokrat Parti ise 1946'da kurulmuştur. Çok partili siyasi sistem büyük bir dönüşümün başlangıcı olmuştur. Küresel çapta yaşanan ekonomik krizler ve toplumsal yapıdaki sorunlar iktidar değişimine zemin hazırlamıştır. Türkiye'de çok partili siyasi sistemin başlaması ile birlikte sosyoekonomik yapısındaki değişimler, 1950 yılında Demokrat Parti ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin seçim kampanyalarını etkilemiştir.

1 Temmuz günü yapılan Meksika Cumhurbaşkanlığı seçimleri neticesinde, seçimleri solcu aday Andres Manuel Lopez Obrador ilk sayımlara göre ilk turda kazandı. Obrador'un %52,97 oyla kazandığı bu seçim için Meksika siyasal tarihinin en büyük zaferi diyorlar. Ve bakıldığı zaman-2006'da girmiş olduğu seçimleri saymazsak-Obrador'un bu zaferinin temelinin geçmişi çok da öncelere dayanmıyor, sadece 4 sene evvelinde yapılmış olan iş birlikleri ile bu zaferin elde edildiği gözleniyor. Peki, "Meksika'yı ve Meksika seçimlerini bu kadar önemli kılan sebepler nelerdir?" diye sorsak. Bu sorunun cevabını öğrenebilmek için evvela Meksika'yı tanımak gerekir. Kısaca Meksika Meksika, yüzölçümü olarak Türkiye'nin 3 katı kadar olan bir ülke. Nüfusu ise 120 milyon civarında. Ama daha önemli olan noktalardan birisi, Meksika ekonomisi dünyanın en büyük 15 ekonomisi arasında. Ve 2050 öngörülerine göre, dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girmesi beklenmekte. Aynı zamanda, Latin Amerika'nın en büyük ikinci büyük ülkesi (120 milyon nüfus), ikinci büyük ekonomisi (1,2 trilyon dolarlık gayrisafi yurtiçi hasılası ile dünyanın en büyük 15. ekonomisi), ABD'nin güneydeki tek komşusu ve Kuzey Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (NAFTA) ortağı. Meksika için yazılan onlarca felaket senaryosuna rağmen, Meksika ekonomisinin yıllar geçtikçe daha başarılı olacağı tahminlerinin dayandığı temel ise iki noktaya dayanmakta: Yabancı yatırımcılar için gözde bir ülke olması ve Petrol. Obrador seçimleri kazanmadan önce Meksika'nın genel yapısına bakılacak olursa, Neoliberalizmin at koşturduğu, sağcıların devletin her kademesini ele geçirmiş olmaları ve bu rahatlıktan ötürü kamusal kaynakları aşırı yolsuzluklarla yağmalamaları, yargının neredeyse bitme noktasına geldiği, "uyuşturucu kartelleriyle mücadele" adı altında muhalefetin sesinin kısılması (özellikle kırsal bölgelerde), sokaklarda her gün onlarca kişinin öldürüldüğü, şiddetin nereden nasıl karşınıza çıkacağının belli olmadığı, zengin sayısının Türkiye'nin 100 katı olmasına rağmen asgari ücretin sadece 130 dolar olduğu ve yoksulluğun kitlesel biçimde yaşandığı bir ülkeydi Meksika. Tüm bunlardan mütevellit, Meksika'da halk, yüzünü-reformist de olsa-sola döndü ve merkezinden radikaline sağcı alternatiflerin tamamını sandığa gömdü. Meksika'da Seçim Süreci nasıl geçti? Aslına bakılırsa kıl payı kaybedilen 2006 ve 2012 seçimlerinden sonra, Obrador'un bu seçimlere nasıl hazırlanacağı büyük bir merak konusuydu. Bu minvalde atılan ilk adım ise, 4 yıl yapmış olduğu ve bu seçimlerin hazırlık startı olarak da nitelendirebileceğimiz, ulusalcı reformist olarak tarif edebileceğimiz Obrador'un seçime üç partinin ortak adayı olarak girmesi oldu:

Yazar ilk olarak girişte, bireylerin eylemleri ve fikirlerinin örgütlenme yoluyla ifade edilmediği sürece bir öneme sahip olmadığını belirtir. Bu örgütlenmeler milyonlarca insanın sesini bir araya getirir ve müthiş bir güç kazandırır. Ve bunu da yapacak gruplar, siyasi partilerdir. Peki “Siyasi Partiler”in bir tanımı var mıdır? Siyasi partiler ilke olarak amaçları doğrultusunda tanımlanabilir. Siyasi partiler tek başına veyahut koalisyon dediğimiz diğer partiler ile iş birliği doğrultusunda iktidar arayışındadırlar. Schumpeter’in de belirttiği gibi; “Her siyasi partinin ilk ve nihai hedefi iktidara gelmek ya da iktidarda kalabilmek için diğer partilere karşı üstünlük elde etmektir”. Yazar bir de özellikle “Parti” kelimesini kullanan oluşumların çoğunlukla demokratik ya da az demokratik yollardan iktidara girmek isteyen partilerin kullandığını belirtir

Öz Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte gerçekleştirilen siyasal reform hareketleri de-mokrasi adına çok partili hayata geçilmesini gerekli kılmış ancak sosyal ve siyasal ortamın mevcut yenileşme hareketlerine hazır olmaması bu durumun ertelenmesine neden olmuştur. II. Dünya Savaşı'nın etkisiyle otoriter rejimlerin önemini yitirmesi ve demokrasi söyleminin kuvvetlenmesi çok partili hayatı iki kez deneyimleyen Türk siyasetinin bu aşama da yeni adımlar atma eğilimi içine girmesini sağlamıştır. Üçüncü çok partili siyasal hayat denemesi Milli Kalkınma Partisi'nin 1945 yılında kurulmasıyla gerçekleşmiştir. Ancak tam anlamıyla örgütlenemeyen ve arka planda kalan bu parti muhalif olma özelliği gösterememiştir. O yıllarda Türk siyasetinde var olan muhalif parti eksikliği 1946 yılında Demokrat Parti'nin kurulmasıyla son bulmuştur. Bu bağlamda çalışma da çok partili siyasetin ve demokrasinin güçlen-mesi adına önemli muhalif partilerden biri olan Demokrat Parti'nin kuruluş evresi ve 1950 seçimleri ile iktidara yükselmesi dönemin siyasal alt yapısı göz önünde bulundurularak anlatılmıştır. Döneme ait belge ve gazete ile konuyla ilgili yazılmış kitap ve makaleler çalışmanın araçlarını oluşturmuştur. Anahtar Kelimeler: Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, Çok Partili Siyaset, 1950 Seçimleri, Seçim Sistemi. THE TURNING POINT OF MULTI-PARTY POLITICAL LIFE: 1950 ELECTIONS Abstract The political reform movements materialized with the promulgation of the Republic were required to be passed on to a multi-party life on behalf of democracy, 1 YL. Öğrencisi, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Anabilim Dalı, [email protected], ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8323-6232.

ÖZ
Seçimlerde kullanılan oyların parlamentoda sandalyelere dönüştürülmesinde uygulanan teknik usullere seçim sistemleri denilmektedir. Seçim sistemleri “temsilde adalet” ve “yönetimde istikrar” ilkelerinden birine ağırlık verir. Temsilde adalet ilkesine ağırlık veren sistemlere nispi temsil; yönetimde istikrar ilkesine ağırlık verenlere çoğunluk sistemleri denilmektedir. Her bir seçim sisteminin siyasal iktidarlar üzerinde farklı etkileri vardır. Başka bir anlatımla, ülkelerin tercih ettiği seçim sistemleri onların siyasi iktidar yapılarının da en belirleyici unsuru olacaktır. Güçlü bir siyasal iktidara ihtiyacı olan ülkeler çoğunluk sistemlerine yönelirken; siyasi iktidarın farklı görüşler arasında paylaştırılmasını isteyen ülkeler nispi temsil sistemlerine yönelmektedir. Bu bakımdan her ülke kendisine en uygun seçim sistemini tercih etmek zorundadır.
Anahtar Kelimeler: Seçim, oy, seçim sistemleri, çoğunluk sistemleri,
nispi temsil sistemleri, parlamento, temsilci, siyasal iktidar, temsilde adalet,
yönetimde istikrar.
ABSTRACT
Electoral systems are said that technical procedures which are applied
in the conversion of valid votes into seats in parliament. Electoral systems concantrate on one of the principles of “justice in representation” and “stability in governmet”. The systems concantrate on principle of justice in representation are called “proportional representation”, the systems concantrate on principle of stability in government are called “majority system”. Each electoral system has different effects on the political powers.
In other words, the preferred electoral system of countries will be the most distinctive element of their political power structures. Countries which need of a strong political power gravitate to the majority systems; countries which do not want to be shared between different views of political power gravitate to the proportional representation systems. In this respect, each contry has to choose the most appropriate electoral system.
Keywords: Election, vote, electoral systems, majority systems,
proportional representation systems, parliament, representative, political
power, justice in representation, stability in governmet.

Abstract:
Turkish political life has been assessed as having gained considerable experience in a short period of time, although it is constantly referred to by instability and economic fluctuations. Having tried many party and electoral systems, having a political life enriched by single-party governments and multiple instances of coalition government periods, is in fact very valuable for the country's interests. At this point, the various interventions of the pressure groups have also been witnessed. Almost every decade, military coups or interventions have prevented democracy from developing on the political horizon and have caused the failure of the abovementioned wealth to be fully taken.
It would not be wrong to say that the multiparty life in Turkey started from 1950. In this context, it has been determined that an expert of almost seventy years does not have enough scientific articles to be written in theses. In this study, the elections between 1950 and 2015 were considered and the political and economic stability of the single party and coalition governments established was investigated. From the results obtained, a definition of sustainable politics has been tried to be made. In this sense, Based economy definitions such as growth, inflation, and unemployment have sought to demonstrate the importance of sustainability through democracy, participation culture, pluralism and political morality.

Özet:
Türk siyasal hayatı her ne kadar sürekli istikrarsızlıklar ve ekonomik dalgalanmalar ile anılsa da kısa sayılabilecek bir süre içerisinde oldukça fazla tecrübe kazanmış olduğu değerlendirilmiştir. Birçok parti ve seçim sistemlerini denenmiş, tek parti hükümeti ve koalisyon hükümeti dönemlerinin birden fazla örneği ile zenginleşmiş bir siyasal hayata sahip olmak aslında ülke menfaatleri açısından oldukça değerlidir. Bu noktada baskı gruplarının da çeşitli müdahalelerine şahit olunmuştur. Neredeyse her onyılda bir gerçekleşen askeri darbe veya müdahaleler demokrasinin siyasal zeminde gelişmesine engel olmuş ve yukarıda bahsedilen zenginliğin karşılığının tam olarak alınamamasına sebebiyet vermiştir. Türkiye " de çok partili hayatın 1950 " den itibaren başladığını ifade etmek yanlış olmaz. Bu kapsamda yaklaşık yetmiş yıllık bir tecrübenin gerek yazılan tezlerde gerekse bilimsel makalelerde hakettiği kadar yer almadığı tespit edilmiştir. Bu maksatla kaleme alınan bu çalışmada 1950-2015 yılları arasındaki seçimler ele alınmış olup kurulan tek parti ve koalisyon hükümetlerinin siyasi ve ekonomik istikrarı incelenmiştir. Elde edilen sonuçlardan sürdürülebilir siyaset konusunda bir tanım yapılmaya çalışılmıştır. Bu anlamda çalışmada; büyüme, enflasyon, işsizlik gibi istikrar temelli ekonomi tanımlamalarının yanında demokrasi, katılım kültürü, çoğulculuk ve siyaset ahlâkı üzerinden sürdürülebilirliğin önemi ortaya koymaya çalışılmıştır.

Özet Bir ülkede uygulanan seçim sistemi, o ülkenin siyasal partileri arasında kurulabilecek ittifaklar üzerinde doğrudan belirleyicidir. Türk siyasî tarihinde gerçekleştirilen seçimlere bakıldığında, hem çoğunluk sisteminin hem de ülke ya da seçim çevresi barajlı orantılı temsil sistemlerinin uygulandığı dönemlerde, bu sistemlerin siyasî partiler arasındaki ittifak tercihlerine etkisi ile karşılaşmak mümkündür. Bununla birlikte Türkiye'de 2017 yılında hükûmet sisteminde yaşanan değişiklik ve 2018 yılında seçim ittifaklarının yasal bir zemine kavuşturulması, seçim ittifaklarına sistem içerisindeki belirleyici rolleri açısından farklı bir gözle bakılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Çalışmada öncelikle, Türk siyasî tarihindeki seçim ittifakları ve seçim sistemlerinin bu ittifaklar üzerindeki etkisi arşiv araştırması yoluyla incelenecektir. Ardından ittifak sisteminin uygulanmadığı son yerel ve genel seçimler ile ittifak sisteminin uygulandığı yerel ve genel seçimler karşılaştırılarak, cari Türkiye siyasetinde seçim ittifaklarının belirleyici rolü değerlendirilecektir. Bu noktada seçim ittifaklarının genel seçimler açısından bir zorunluluk, yerel seçimler açısından ise bir tercih olduğunu söylemek mümkündür. Abstract The electoral system implemented in a country is a direct determinant of the alliances that can be established between the political parties of that country. Considering the elections held in Turkish political history, when both plurality voting and proportional representation with an electoral threshold of the country or the electoral district were implemented, it is possible to see such electoral systems had an impact on the alliance preferences between political parties. However, the change in the political system in 2017 and establishing a legal basis for the electoral alliances in 2018 in Turkey have urged to consider electoral alliances from a different perspective in terms of their decisive roles within the system. This study will first examine the electoral alliances in Turkish political history and the effect of the electoral systems on these alliances through archival research. Then, the decisive role of electoral alliances will be evaluated in the prevailing politics of Turkey by comparing the latest local and general elections where the alliance system was not implemented and the ones with the alliance system. Herein, it is possible to assert that election alliances are an obligation for general elections but a choice for local elections.

Belediyelerin karar (belediye meclisi) ve yürütme (belediye başkanı) organları arasındaki görüş ayrılıkları, kentsel direnci azaltan bir etmen olarak dikkat çekmektedir. Hele de Türkiye gibi siyasi parti disiplininin yoğun olduğu ülkelerde, belediye başkanının ve meclis çoğunluğunun farklı siyasi partilerde olması; plan, bütçe ve kaynak tahsisi gibi konularda uyumsuzluklar yaşanmasına ve böylelikle karar alma ve uygulama süreçlerinin kilitlenmesine sebebiyet verebilmektedir. Buradan hareketle çalışmada belediye meclis üyesi seçim sisteminde yer alan ve politik ve yönetsel kilitlenmelere yol açma potansiyeli taşıyan “kontenjan aday” uygulamasına odaklanılmıştır. Bilindiği üzere, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun’un 23. maddesinin (a) bendinde “Kontenjan adayı gösterilen bu seçim çevrelerinde geçerli oyların en çoğunu almış olan siyasi partinin kontenjan adayları belediye meclis üyeliğini kazanmış olurlar” hükmü yer almaktadır. Çalışmanın amacı, söz konusu hükmün politik ve yönetsel kilitlenmelere zemin hazırlama potansiyelinin değerlendirilmesidir. Bu çerçevede ilk olarak dünyada kontenjan aday uygulamasının ortaya çıkışı ve temel amaçlarına, ardından Türk siyasi hayatındaki tarihsel gelişimine değinilmektedir. Son olarak ise 2019’daki mahalli idareler seçimi sonucunda belediye meclisi çoğunluğu ile belediye başkanının farklı siyasi partilerden oluştuğu Yomra Belediyesi örneği üzerinden mevcut sisteme yönelik eleştirilere ve önerilere yer verilmektedir. Bu bağlamda öne çıkan temel öneriler, kontenjan aday uygulamasının sona erdirilmesi veya belediye başkanı kontenjanı hâline dönüştürülmesidir.

Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) muhalefetin de görüşlerini alarak
hazırladığı yeni seçim kanunu tasarısı 16 Şubat 1950 tarihinde kanunlaşmıştır.
İlk defa 14 Mayıs 1950 Genel Seçimleri’nde uygulanacak olan yeni seçim
kanunu, getirdiği gizli oy, açık sayım ve adli denetim gibi özellikleri nedeniyle
genel anlamda demokratikti. Hileli ve baskıcı 1946 Genel Seçimlerini
unutmayan Demokrat Parti (DP), demokratik olarak gördüğü yeni seçim
kanuna rağmen seçimlerin dürüst, serbest, baskısız ve en önemlisi de hilesiz
yapılıp yapılmayacağı konusunda büyük endişe ve korkulara sahiptir. DP’ye
göre, ne kadar mükemmel bir kanun yapılırsa yapılsın o kanunu uygulayacak
olan hükûmetin zihniyeti değişmediği sürece değişen hiçbir şey olmayacaktır.
Bu anlamda da CHP’ye güvenmemektedir. DP, seçimlerin güven içerisinde
dürüstçe yapılmasını sağlamak ve seçim döneminde ortaya çıkacak seçim mücadelesini yumuşatmak adına CHP’ye, birlikte koalisyon hükûmeti kurma
teklifinde bulunmuştur. Sadece DP’li iki bakanın yer alacağı bu hükûmetin
görevi, 1950 Genel Seçimlerini birlikte gerçekleştirmektir. Gerekirse
seçimlerden sonra da rejim meselelerini halletmek adına koalisyon hükûmeti
devam ettirilecektir. Öte yandan yeni seçim kanununda DP, hükûmete daha
demokratik olan nispi temsil seçim usulünü kabul ettirememişti. Bu da
muhalefetin, Meclis’te daha az bir sayıyla temsil edilmesi ya da hiç temsil
edilememesi endişesine neden olmuştur. DP, bu türdeki endişeleri de ortadan
kaldırmak için iktidar partisine bazı tekliflerde bulunmuştur. Buna göre,
partiler, milletvekilliği aday listeleri belirlenirken bazı illerde karşılıklı olarak bir
birlerine kontenjan bırakmalıdırlar. En önemlisi de liderlerinin seçilmesini
garantilemek adına karşılıklı olarak aday listelerinde liderlerine yer
vermelidirler. Bu çalışmanın amacı, Türk Demokrasi Tarihi’nde ilk defa
kurulmaya çalışılan; fakat başarısızlıkla sonuçlanan koalisyon hükûmeti
girişimini incelemektir. Bunun yanı sıra koalisyon fikri karşısında; parti
yetkililerinin ve basının tutumlarını ve üstlendiği rolleri de ortaya koymaktır.
Anahtar Kelimeler: Koalisyon, Demokrat Parti, Cumhuriyet Halk Partisi,
1950 Genel Seçimleri, 16 Şubat 1950 tarih ve 5545 sayılı Milletvekili Seçim
Kanunu

KELÂM EKOLLERİNE GÖRE HALÎFE’NİN ÖZELLİKLERİ VE SEÇİMİ

Özet: Şiâ’nın imâmeti inanca dönüştürmesinden sonra Hilâfet meselesi, Kelâm’ın konuları arasına girmiş, mütekellimler de bu konuda fikir beyan etmişlerdir. İslâm Tarihi’nde siyâset düşüncesiyle ortaya çıkan Haricilere göre seçilmiş Müslüman köle bile Halife olabilir. Şii gelenek, Hz.Ali ve soyunu tartışmasız İmam kabul eder, İmâmetin de Nübüvvetin devamı ve ma’sum imamların nass ile ta’yin edildiği fikrindedir. Mu’tezile’nin genel kanaati her âdil ve bilgili kişinin Kureyşlî olmasa da Halife olabileceğidir. Sünnî âlimler, halkın başına geçecek ehil ve yetkin bir Halife’nin istişâre yani insanların özgür iradeleri ile seçilmesinin gerektiğini söyler, ona itaat edilmesi ile Allah’ın rahmeti ve inayetinin üzerinde olması için kamuoyu desteğinin sağlanmasının da önemine işaret ederler. İlk dört Halife’nin seçilme tarz ve şekilleri de seçim usûlü teorisi kabul edilir. Toplum yani millet, devletin başına kimi, nasıl geçirecektir? Halife’nin özellikleri ne olmalıdır? Bu makalede itikâdî bir mesele haline getirilen ve bir çok problemlere konu teşkil eden Halife’nin özellikleri ve seçimi konusunda kelâmî ekollerin görüşleri incelenip değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler: Halife, Hilâfet, İmâmet, Başkan, Seçim

FEATURES AND SELECTION OF CALIPH ACCORDING TO THE SCHOOLS OF ISLAMIC THEOLOGY
Abstract: Aftermath of Shia’s transformation of the issue of imam into a theological subject, the issue of caliphate became a subject of Kalam, and the mutakallim scholars expressed their views about it. According to the Khawarij even a Muslim slave has capacity to become a caliph. The Shia tradition considers the place of Ali and his lineage indisputable. Shia also believes that the issue of imam and prophet is still continuing, and sinless imams are appointed according to the law. Yet the Sunni scholars declare that caliph would be elected with public consultation of the qualified and competent people according to their free will. The election procedure of the first four caliphs is considered to be the theory of election. Whom the society will select as the head of the state? What are the characteristics of a caliph? This article explores the features and selection of caliph according to the schools of Islamic theology.
Keywords: Caliph, Caliphate, Imam, President, Election

Öz: Seçim olgusu kendine özgü şartları içinde, ilk kez yüzyıllar önce Antik Yunan site devletlerinde ortaya çıkmış ve bu olgu günümüze kadar birçok değişikliğe uğramıştır. Antik Çağ'dan günümüze kadar olan süreçte bu olgunun temelde iki yönünü teşkil eden "siyasal istikrar" ve "temsilde adalet" ilkelerinin farklı bileşimleri "seçim sistemi/s"eçim sistemleri" kavramını ortaya çıkarmıştır. Dünyada birçok seçim sisteminin uygulanmasına karşın, bütün seçim sistemlerinin hedefi, bu iki amaçtan birini diğerine öncelemek, ya da ikisi arasında belirli bir denge sağlamaktır. Bu çerçevede çalışmanın amacı da, dünyada farklı uygulamaları olan seçim sistemlerini incelemek ve bu bilgiler ışığında Türkiye için mevcut uygulamanın dışında yeni seçim sistemi alternatifleri sunmaktır. Çalışma konusunun belirlenmesinde, Türkiye'de her an değişme ihtimali olan seçim sistemi için siyasal istikrar ve temsilde adalet optimizasyonuna dair öneriler sunabilme isteği etkili olmuştur.
Abstract: The notion of election emerged in the Ancient Greek polis was subjected to various transformations. Different combinations of "Political stability" and "representative justice", which have been the two foundational components of the notion since antiquity, gave rise to the concept of electoral systems. A varity of electoral systems have been practiced throughout the world, but the purpose of all of these systems is to prioritize one of these compoents over the other or to find a balance between them. The purpose of this study, in this regard, is to investigate the various electoral systems which are applied around the world and to explore alternative electoral systems which can be developed in Turkey. The departure point for this endevour is to offer suggestions towards finding a balance between "political stability" and "representative justice" in the Turkish electoral system which is prone to change at all times.

Öz Bu çalışmanın ana amacı, OECD ve AB ülkelerinin; seçim sistemleri, kültür boyutları ve bu ülkelerde milletvekili başına düşen kişi sayıları arasında bir ilişki olup olmadığının incelenmesidir. Bu üç değişkene ilişkin olarak evrendeki tüm ülkelerin verilerine ulaşılmış ve verilerin normal dağılmadığı tespit edildiğinden değişkenler arasındaki ilişki Spearman Korelasyon yöntemiyle test edilmiştir. Bu değişkenlerden Seçim sistemleri; çoğunlukçu seçim sistemi, nispi temsil sistemi ve karma seçim sistemi olarak sınıflandırılmaktadır. Kültür boyutları ise güç mesafesi, bireyci ve kolektivist yapı, belirsizlikten kaçınma, maskülen ve feminen toplum, uzun ve kısa vadeli oryantasyon, serbestliğe karşı sınırlama olarak gruplandırılmaktadır. Örneklemde yer alan ülkelerin milletvekili başına düşen kişi sayılarına; nüfuslarının milletvekili sayılarına bölünmesi sonucu ulaşılmıştır. Yapılan analizler neticesinde, milletvekili başına düşen kişi sayısı ile çoğunlukçu ve karma seçim sistemleri arasında pozitif; nispi temsil sistemi ile negatif; çoğunlukçu seçim sistemi ile bireycilik-kolektivizm ve serbestliğe karşı sınırlama kültür boyutu arasında pozitif; nispi temsil sistemi ile bireycilik-kolektivizm ve maskülen-feminen boyutlar arasında negatif; karma seçim sistemi ile maskülen-feminen boyut arasında pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Çalışmanın sonuçlarının Siyaset Bilimi ve Sosyoloji alanlarındaki akademik literatüre katkı sağlayacağı ve bir ülkede uygulanan seçim sisteminin başarı düzeyinin artması açısından ülke kültürüne uygun olabilecek tip konusunda alanda çalışanlara veri oluşturacağı değerlendirilmektedir. Abstract The main objective of this study is to investigate if there is a correlation between the election systems, culture dimensions, and number of capita per congressman in OECD and EU countries. We collected the data related to these three variables from all the countries of the research universe and since the data does not reflect a normal distribution tested the correlation by applying Spearman Correlation. The election system variable has three different types as: majoritarian election system, relative representation system and mixed system. The dimensions of culture variable are as: power distance, individualism versus collectivism, uncertainty avoidance, masculinity versus femininity, long term versus short term orientation, indulgence versus restraint. Number of capita per congressman for the countries within the sample group is calculated by dividing the population of each country to her congressman number. After the analysis we found that there is a positive correlation between the number of capita per congressman and pluralistic and mixed election systems, while the correlation is negative for relative representation system. There is a positive correlation between majoritarian election system and individualism versus collectivism indulgence versus restraint. The correlations between relative representative system and individualism versus collectivism and also masculinity versus femininity are negative, while it is positive between mixed election system and masculinity versus femininity. It is evaluated that the results of the study may contribute to the academic literature in political science and sociology fields and may provide data to improve the success level of a country's election system in assessing the most convenient election system to the national culture.

Türkiye’de 24 Haziran 2018 Milletvekili Genel Seçiminde siyasi partiler arasında seçim ittifaklarının mümkün hale gelmesi ile
birlikte, bu seçimde ilk defa “ittifak esaslı % 10 ülke barajlı d’Hont hesap yöntemi” uygulanmıştır. Yeni hesap yöntemi partilerin
milletvekili sayısının hesaplanmasında bazı yöntemsel değişiklikleri beraberinde getirmiştir. Bu çalışma ile “ittifak esaslı % 10
ülke barajlı d’Hondt hesap yöntemi”nin uygulama şeklinin ortaya konulması, önceki yönteme kıyasla TBMM’deki milletvekili
dağılımı üzerindeki etkisinin tespit edilmesi, seçim sonuçlarının “temsilde adalet” bağlamında değerlendirerek içeriğinde
geleceğe yönelik barındırdığı risk ve belirsizliklerin irdelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma yöntemi olarak resmi seçim sonuçları
üzerinden istatistiki analizler ve karşılaştırmalar yapılmış, elde edilen veriler yorumlanarak sonuca ulaşılmıştır. Bu çalışma ile
yeni yöntemin bir yandan milletvekili dağılımında iktidar partisi aleyhine işlediği, muhalefet partilerine avantaj sağladığı,
bundan sonrası için partileri istemsizce ittifaklara zorlayacağı/mecbur bırakacağı; diğer yandan temsilde adalet açısından
“olumlu/kabul edilebilir” olduğu, partiler arasında uzlaşma kültürünün gelişimine katkı sağladığı sonucuna varılmıştır.

Seçim ittifakı meselesi Türk siyasi tarihinde tartışılagelmiş bir meseledir. Önceleri siyasi partiler ittifak uygulamasına gitmiş olsalar da bu kurum bir hukuki zemine sahip değildi. Yazımızın konusu oluşturan düzenleme ile birlikte seçim ittifakları hukuki zemine oturtulmakta ve sınırları hukuk çerçevesinde belirlenmektedir. Bu yazıda düzenlemeye ilişkin önemli görülen maddeler değerlendirilmiştir.

In May and July 1946, multi-party election was literally done by entering more than one party in Turkey. Nonetheless, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) (The Republican People's Party) participate the election in Mardin alone. That is because Demokrat Parti(DP) (Democratic Party) could not nominate a candidate duo to the fact that the party could not legalise the Mardin branch on time. In 1950 election, CHP, DP and independent candidates were competed with each other. Although the support of people house and people room CHP got fewer votes than DP. In this election, CHP obtained three seats in parliament by 46.1% of the total votes and DP three seats as well by 46.3% of the total votes. An independent candidate also made through the parliament by obtaining 7.6% of votes.
The purpose of this study is to determine socio-political factors of success of CHP in 1950 election. Although CHP entered 1946 election alone, the party work hard in all towns and villages of Mardin, including the central town so that, even they loosed many regions in Turkey, CHP von nearly the same votes with DP in there. In this study we scanned archives, national and local newspapers and collections.

Bu çalışmada Türk siyasal hayatında şaibeli ve hileli olarak kabul edilen biri imparatorluk dönemi diğeri cumhuriyet dönemi gerçekleştirilen 1912 ve 1946 seçimlerinin siyasi aktörleri temel alınarak benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmuş ve nitelikleri noktasında değerlendirmelerde bulunulmuştur.