Home Army (Armia Krajowa)

The article presents the figure of Franciszek Makuch (1913-1979), who as an officer participated in the fights of 1939, among others in defense of Modlin and later, under the pseudonym “Roman” he fought in the ranks of the Home Army. In the conspiracy he was the head of the department of air-transferring. After the entry of the Red Army he was betrayed, detained by the NKVD and deported to the Soviet Union, where he had to work physically in the mines. After his returning to Poland he was observed by the Public Security Office in the case of “MONOPOL - V”.

Podczas II wojny światowej nieliczni ocalali z zagłady Żydzi znaleźli schronienie w szeregach Armii Krajowej. W artykule przedstawione zostały losy tych Żydów, którzy w latach 1943–1944 służyli w oddziałach partyzanckich zorganizowanych i działających w Okręgu Radomsko-Kieleckim AK. Z powodu skromnej bazy źródłowej w sposób przyczynkarski przedstawione zostały ich motywacje, okoliczności wstąpienia w szeregi Sił Zbrojnych w Kraju, przebieg służby, a czasem i dalsze losy. Sylwetki żołnierzy i ich świadectwa stanowią potwierdzenie faktu, że w strukturach AK Żydzi mogli służyć i rzeczywiście służyli.

Przedmiotem niniejszej analizy jest wielopłaszczyznowa, wielopoziomowa i kompleksowa analiza zagadnień związanych z działalnością zbrojnego ruchu oporu, który miał miejsce w Polsce od 1944 r., kiedy, wraz z ofensywą Armii Czerwonej na terenach okupowanych do tego czasu przez hitlerowskie Niemcy, zaczęły powstawać nielegalne - w świetle obowiązującej wciąż konstytucji 1935 roku, struktury państwowe związane personalnie i funkcjonalnie z administracją cywilno-wojskową Związku Radzieckiego. Polski zbrojny ruch oporu, którego ośrodkiem dyspozycji był Londyn i przedwojenny polski rząd emigracyjny, rozpoczął zbrojną konfrontację z samozwańczymi władzami, które efektywnie zaczynały sprawować władzę na terenach wyzwalanych stopniowo przez Armię Czerwoną. Wraz ze wprowadzanymi przez nowe władze reformami kraju o charakterze ustrojowym i społecznym, dochodziło do eskalacji konfliktu, u którego podłoża leżał bunt przeciwko nielegalnemu przejęciu władzy państwowej. || The article provides a comprehensive, multifaceted and multilevel analysis of the issues related to the activity of the armed resistance movement in Poland from 1944. Following the Red Army offensive in the territory occupied by Nazi Germany, that year saw the emergence of state structures which were functionally and personally connected with the civil and military administration of the Soviet Union; these structures were illegal in the light of the still binding Constitution of 1935. The Polish armed resistance movement, operating under the instructions of the Polish government-in-exile in London started an armed confrontation with the self-appointed authorities, which were effectively beginning to exercise power over the areas gradually liberated by the Red Army. The political and social reform introduced by the new authorities were accompanied by the escalation of the conflict.

Marian Michalczyk (1924-1991) - soldier of the Home Army, “NIE” organisation, Armed Forces Delegation and the leader of Polish Patriots’ Struggle League
The chapter presents the figure of Marian Michalczyk, a man forgotten by history. He was a Home Army soldier who devoted his whole life to his homeland. After several years of struggle in the forest units and the end of World War II, Marian Michalczyk wanted to return to his family home and complete his education. However, in order to avoid arrest, he joined the underground army again. This time it was an anti-communist movement. Eventually, Marian Michalczyk got imprisoned for taking part in an operation in Częstochowa against a former Gestapo agent. After serving his sentence, he was released and started to build the structures of the League for the Struggle against Communism [Liga Walki z Komunizmem]. After losing contact with its leaders, he started to act on his own. He renamed the organisation to the Polish Patriots’ Struggle League [Liga Walki Patriotów Polskich]. The main area of its activities included among others Częstochowa land and Kielecczyzna region. He tried to extend its activity to Kraków, Gliwice and Warsaw. After being arrested again, he was sentenced to death; however, the sentence was later mitigated. When he was released from prison, he was kept under surveillance. Consequently, his and his family’s life was made very difficult. Before his death, he became involved in the activities of the Solidarity of Individual Farmers in Koziegłowy.
Rozdział przedstawia sylwetkę Mariana Michalczyka, człowieka zapomnianego przez historię. Żołnierza Armii Krajowej, który całe swoje życie poświęcił Ojczyźnie. Marian Michalczyk po kilku latach walki w oddziałach leśnych i zakończeniu II wojny światowej chciał powrócić do rodzinnego domu i uzupełnić wykształcenie. Jednak zagrożony aresztowaniem ponownie wstąpił do partyzantki. Tym razem była to konspiracja antykomunistyczna. Za udział w akcji na terenie Częstochowy, przeciwko byłemu agentowi Gestapo, trafił do więzienia. Po odbyciu kary wyszedł na wolność i przystąpił do tworzenia struktur Ligi Walki z Komunizmem. Po utracie kontaktu z jej przywódcami rozpoczął działania na własną rękę. Organizację przemianował a Ligę Walki Patriotów Polskich. Głównym terenem działania była głównie ziemia częstochowska i Kielecczyzna, ale nie tylko. Starał się rozszerzyć działalność na Kraków, Gliwice i Warszawę. Ponownie aresztowany, został skazany na karę śmierci. Wyrok później złagodzono. Po wyjściu z więzienia inwigilowano go. Utrudniano życie jemu i jego rodzinie. Przed śmiercią zaangażował się jeszcze w działalność Solidarności Rolników Indywidualnych w Koziegłowach.

Opublikowano: „Ilcusiana” 2018, nr 18, s. 87-108. Tekst przedstawia historię Felicji Grzywnowicz, która w czasie II wojny światowej organizowała konspirację niepodległościową w ramach Armii Krajowej na pograniczu powiatów olkuskiego i miechowskiego. Była to rola o tyle szczególna, że zwykle kobiety nie pełniły roli dowódców oddziałów złożonych z mężczyzn, a w tym wypadku tak właśnie było. W dowód uznania jej podkomendni nazwali swój oddział partyzancki ,,Litwinka" od jej pseudonimu, pomimo tego, że ona sama nie mogła nim dowodzić ze względu na brak kompetencji (w lutym 2020 r. zmarł ostatni członek tej grupy). Artykuł stanowi również ciekawe studium przypadku konspiracji na poziomie lokalnym, w tym przede wszystkim problemów z jakimi borykali się członkowie podziemia, a także zagadnień związanych ze współpracą z innymi (często różnymi politycznie) organizacjami.

The structure of Headquarters counter−intelligence achieved its final form in 1942. An important factor was the incorporation into the AK of a group of officers from the autonomous conspiratorial organisation Muszkieterowie (Musketeers), whose activities predominately focused on intelligence and counter−intelligence. These officers took important posts in the AK Headquarters counter−intelligence. Equally important was the transfering of some cells charged with similar tasks from other structures, for example the Information and Propaganda Bureau (BIP). The counter−intelligence section, being one of nine departments in the Second (intelligence and information) Division of the Headquarters, was divided into nine smaller sub−sections, which had inner code numbers from 991 to 999. According to the authors of the text, the following Headquarter counter−intelligence cells can be distin− guished:  1. Management, code number “991”, which consisted of the commander of Second Division of KG AK counter−intelligence, Bernard Zakrzewski and his second−in− command Stefan Ryś, along with a few support people; 2. Secretariat and communication, that is section “995”, initially supervised by Maria Herburt, and later by Janina Wolniak; 3. The First Division (Security), which consisted of: 1. Section “992”, the Study Bureau, which provided analysis and reports, led by Stefan Dembiński;
378
2. Section ”998”, central security of the AK, supervised in turn by Józef Garliński, Kazimierz Leski and Stanisław Leszczyński, this section included, among others, a prison unit, which contacted imprisoned members of the conspiracy, and an elaborated evacuation and surveillance group codenamed “998−b”, the task of which included evac− uating endangered safehouses and conducting investigations, for example concerning causes and sources of failures of conspiracy soldiers. 3. The Second Division – Counter−actions, expanded section “993”, supervised by the deputy commander of counter−intelligence, Stefan Ryś. It consisted of five subsections: a. Evidence (“993/E”), which kept files of people in which the AK counter−intel− ligence was interested, managed by Eugenia Ryś (nee Szarek); b. “Little scandals” (“993/G”, also called “993/L”), supervised by Leonard Zbyszyński; c. Central information network (“993/I”), led by Feliks Wiązowski, d. Police („993/P”), controlled the Polish and Criminal Police (Kripo), working within the General Government’s German administration. The subsection was initially led by Stanisław Koczalski, and later by Roman Iwicki; e. Executive (“993/W”), in practice this was a flexible task force used to execute death sentences on Gestapo agents, the head of which was Leszek Kowalewski, and later Stefan Matuszczyk. 4. The Third Division – counter−intelligence proper, composed of the following sections: a. “994”, concerned with the control and counter−intelligence of various smaller conspiratorial organisations active in Warsaw, as well as so−called surveillance and inciting operations. The section was led by Stanisław Turno−Sławiński. b. “996”, which controlled milieus of citizens of foreign countries and members of national minorities (Russians, Belarusans, Ukrainians, Lithuanians, Hungarians), the head of the section was Samuel Ostik−Kostrowicki; the so called “Kondratowicz” (Aleksander Kelus's) group was supervised by this sec− tion as well. c. The aim of “997” was to work out organisational structures, names and meth− ods of German security authorities, both civil (Gestapo) and military (Abwehr), as well as (occasionally) check the infiltration of Polish society by other foreign intelligence services (mainly British and Soviet). This section was led by Kazimierz Leski.  5. The Fourth Division “Korweta” was also known as section “999”, concerned with the activities of political and military communist organisations, as well as Soviet intelligence and Soviet guerrilla forces, it was led by Prof. Stanisław Ostoja−Chrostowski.

Polski  nacjonalizm  to  ruch  obrony  stale  unowocześnianej  spuścizny  kulturowej,  społecznej  i  politycznej  wypracowanej przez pokolenia Polaków. W świetle tej defi nicji Polakami są ci, którzy identyfi kowali się i identyfi kują z polskością, objawiającą się w rozmaitych kształtach i formach (państwowych i pozapaństwowych) na przestrzeni dziejów, choć niezmiennie ufundowaną na wartościach transcendentalnych. W przeciwieństwie do wielu innych nacjonalizmów, przypadek polski charakteryzował się uznaniem prymatu religii chrześcijańskiej nad ideą narodową. Ograniczało to jego radykalizm i zapewniało więzy z polską tradycją.  Najistotniejszym  elementem  polskiego  nacjonalizmu był obecny w nim pierwiastek duchowy, nadający mu charakter chrześcijański. Dominacja charakteru chrześcijańskiego gwarantowała, że nowe prądy ideowe (przede wszystkim rasizm) były eliminowane bądź nie wychodziły poza sferę werbalną w głównym nurcie idei.

Niniejsza praca jest antologią polskiej podziemnej prasy narodowej z lat 1939–1950. Naszym celem jest ukazanie myśli i postaw przedstawicieli nacjonalizmu polskiego podczas sowieckiej i niemieckiej okupacji, to znaczy w warunkach ekstremalnych. Wbrew oczekiwaniom autorzy odkryli, że konspiracyjna myśl narodowa była – w kontekście swoich czasów – paradoksalnie pluralistyczna, wielowątkowa i raczej umiarkowana w porównaniu z otaczającymi ją innymi nacjonalizmami i  konkurencyjnymi  prądami  skrajnymi,  a  szczególnie  z  rasistowskim  socjalizmem i z komunizmem. Cezura czasowa niniejszej pracy to z jednej strony wybuch II wojny światowej, a z drugiej zniszczenie przez komunistów ostatnich większych struktur podziemnych narodowców.

The soldiers of "Barwy Białe" Home Army partisan detachment in Opatów county (Kielce region) participated in at least a few murders of Jews . The last crime was committed on 16 or 17 August 1944 in Siekierno forest. Kazimierz Olchowik "Zawisza", commanding officer, issued an order to execute a big group of Jews (30-58 people) living in forest after their escape from the labor camp in Skarżysko-Kamienna.

Instructions to the Red Army Commanders Assuming Authority on Polish Territory in 1944–1945

The rapidly advancing digitisation of Russian archival collections opens up new possibilities for Polish historians. The Red Army troops entering the Polish territory in 1944 appointed military commanders in towns and villages, who for some time were the chief authority for the Polish population and the Red Army troops staying there. After launching of the January 1945 offensive, the Soviet Army occupied Central Western Poland and entered the territory of the Western and Northern Territories, which had belonged to Germany before the war. Military commanders were also established there, but due to the lack of Polish administration, their rule was more extensive and lasted longer, also in 1946. Under the commanders' rule, which lasted for months, about onethird of the area of the Polish state, where millions of Germans still lived, came under their rule. Thousands of murders of civilians, rapes and the large-scale transfer of looted property to the USSR took place. These events placed a heavy burden on the Soviet
military administration and the commanders. The paper aims to present three regulations concerning the work of Soviet military commanders in Poland. They were found in the resources of the Central Archive of the Ministry of Defence of the Russian Federation. They show the changeability of the concept of activities of military commanders in the Polish lands. The scope of their influence also changed. The first one, from July 1944, concerned only Lublin. The second one, from August 1944, concerned the area of operation and stationing of the troops of the 1st Ukrainian Front (Przemyśl, Rzeszow, Sanok). The last one, issued in October 1944,
came from the highest level, the General Staff of the Red Army, and regarded all troops stationed on Polish territory. The instructions indicated the intention to introduce ‘limited occupation’ in Poland, masked by the ‘sovereignty’ of the Polish Committee of National Liberation (PKWN) (the Polish government subordinated to the Soviets). The commanders were to support PKWN, fight the representatives of the London government, but not to interfere with religious practices, probably in order not to escalate the conflict at all levels and not to alienate the villagers. The commanders had the right to impose compulsory labour on the Poles.
They also had police powers, i.e. to check the Polish population, confiscate weapons and documents. The wide range of control powers also over the Polish Army is noteworthy. For the Polish independence underground, the key regulation was to ‘disarm and arrest individuals, groups and units if they refused to surrender their weapons voluntarily’. The postulated description of the military commander's profile, his character traits and attitude towards the Polish population is also interesting. It was recommended not to interfere with the activities of the authorities depending on PKWN (i.e. the communist ones). It was ordered to respect places of religious cult, assuming that the Red Army soldiers brought up in atheism could by acts of vandalism deepen Poles' dislike of the Communists.

Biography of Jerzy Jan Kurpiński (1918-1955) alias “Azja”, “Cedro” “Jur” “Ponury” “Rafał”, using a secret name Tadeusz Wyrwiński; solider of the Polish Army, Union of Armed Struggle, officer of the Home Army, NIE resistance organisation, Armed Forces Delegation. In 1942, he became a second lieutenant. Later on he was promoted to the rank of lieutenant and in December 1945 or later – captain. He was a commander of forest partisan units in the Częstochowa District of the Home Army, founder and inspector of Zawiercie District in NIE organisation, commanding officer of the district located in Częstochowa County in the Armed Forces Delegation. He was killed in prison in Warsaw.

Biogram Jerzego Jana Kurpińskiego (1918-1955) pseud. „Azja”, „Cedro” „Jur” „Ponury” „Rafał”, używającego nazwiska konspiracyjnego Tadeusz Wyrwiński; żołnierza Wojska Polskiego, Związku Walki Zbrojnej, oficera Armii Krajowej, NIE, Delegatury Sił Zbrojnych. W 1942 r. był podporucznikiem, później otrzymał stopień porucznika, a w grudniu 1945 r. lub później - kapitana. Był dowódcą oddziałów leśnych w Obwodzie Częstochowa AK, twórcą i inspektorem Obwodu Zawiercie w „Nie”, komendantem obwodu na pow. Częstochowa w DSZ. Został zabity w więzieniu w Warszawie.

“Beware of the Union of Modern Humanism!”. The character assassination campaign against Władysław Bruliński.

Władysław Bruliński (1915–1998) was a pre-WW2 Polish nationalist movement activist, philosopher, writer, poet, and one of the organizers of the independent underground publishing movement during the communist-imposed martial law period. He could also be proud of his exploits as a veteran: first, in 1939, he fought in the ranks of the Polish military against the invading Germans; afterwards, he struggled against the Nazi and Soviet occupiers as a soldier of the Home Army (AK). Having been arrested by the Soviet NKVD in 1941, he survived his own execution and spent a total of ten years in communist prisons after the war. During the early 1980s, the founded the underground publishing house, the Union of Modern Humanism, which operated without interruption until 1989 and managed to publish approximately 150 books and brochures. During the mid-1980s the left-liberal wing of the opposition movement accused him publically of alleged collaboration with the communist secret police. The charge turned out to be false, for the archives of the Security Service (SB) contain no evidence to support it. The following article focuses on the life of Władysław Bruliński and the character assassination campaign waged against him.

The article undertakes an analysis of the potential of using blockchain technology to strengthen the security of the state, which is guaranteed by a strong and efficient army. As part of his own studies, the author first characterizes the solutions that were first implemented in 2008 with the creation of Bitcoin. Blockchain technology, described as the most important achievement of humanity since the creation of the internet. It is increasingly used in areas such as payment management, digitization, and contract storage, or in the private sector, where data security plays a key role. Available reports and studies indicate that the United States, the Russian Federation, and the People's Republic of China are intensively working on the implementation of technology in the functioning of their armies. In turn, countries such as South Korea or India began pilot programs in 2019, which will eventually lead to the implementation of blockchain technology in their armies. Hence, the question arises, what military application blockchain technology has or may have in the foreseeable future, and how its use by armies can contribute to improving the security of the state? In the study presented, the following three areas of potential application have been distinguished: security in cyberspace, supply chain management, and more effective and reliable communication.

Adam Giedrys - krawiec, który w trakcie śmierci klinicznej doznał wizji kosmosu postanowił, że jeśli przeżyje, poświęci swoje życie astronomii. Wydana w 100-lecie jego urodzin książka Adriana Dębickiego portretuje Adama Giedrysa zarówno z okresu PRL, kiedy to "krawiec - astronom - amator" budził medialne zainteresowanie, jak i jego działalność niepodległościową w Armii Krajowej.

ENGLISH. 15 PAGES. 6 PICTURES. FIRST EDITION 2018. OVER 3,500 READS.  >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> 
MH GARBARZ GOVER unveils by witness testimonials how the ARMIJA KRAJOWA, at least certain ARMIJA RLAJOWA members in specific geographies across Poland, hunted JEWISH POLES.

The facts are undisputed, or are they? During and following World War II, in the years 1939 to 1947, members of the Polish 'Armija Krajowa' - the Polish National Underground Army, systematically murdered thousands of Jewish Poles on Polish soil... During The Holocaust about 3 Million Polish Jews were exterminated; 2.5 Million of them by the Germans, 0.25 Million (4% of the 6 Million Jewish Holocaust victims) were murdered by Jews who collaborated with the Germans: Capos and Block Elders in Ghettos and Concentration Camps and additional 0.25 Million Jews (4% of the 6 Million Jewish Holocaust victims) who were hiding in Polish towns and the Polish countryside were murdered by Catholic Poles. Some of those Polish murderers were members of the Armija Krajowa, the Polish National Army. In contrast, members of the Polish smaller Communist Armija Ludowa underground had murdered Jews on a much lower scale then Armija Krajowa members.
זכור

During the Second World War, a few of the Jews who survived extermination found refuge in the ranks of the Home Army. The article presents the fate of those Jews who served in partisan units organised and operating in the Radom–Kielce AK District in the years 1943–44. Due to the modest source base, their motivations, the circumstances in which they joined the ranks of the Polish Armed Forces, the course of their service, and sometimes their further fates have been presented from a peripheral perspective. The profiles of the soldiers and their testimonies confirm the fact that the Jews could and did serve in the structures of the Home Army.

The Swiętokrzyska Brigade of the National Armed Forces was one of the largest partisan formations operating on Polish soil. Its soldiers fought simultaneously with the German occupier and the communist underground, which constituted the vanguard of the new, Soviet occupation. Thanks to a fortunate coincidence and the skillful diplomacy of the commanders, the entire unit managed to get to the West, avoiding being broken up by the Wehrmacht or the Waffen SS and the Red Army. It was also the only branch of the Polish independence underground to establish contact with the troops of the Western Allies, became part of them and cooperated tactically in the fight against Germany in the last days of World War II.

Marek Jedynak, Kryptonim "Jedność" - rozpracowanie Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury"-"Nurt" na Dolnym Śląsku (1957-1959) [w:] Druga konspiracja na nowym pograniczu w latach 1945-1956. Szkice do dziejów podziemia antykomunistycznego na Śląsku i terenach ościennych, red. Ksawery Jasiak, Opole 2010, s. 154-173

W świetle przeanalizowanych dokumentów Autor stawia tezę, że procesy z dekretu sierpniowego (31 VIII 1944 r., tzw. sierpniówka) noszą wyraźne piętno czasów w jakich powstały. W przypadku sądzenia żołnierzy Armii Krajowej na różnych etapach postępowania sądowego dochodziło do licznych manipulacji chociażby w postaci wymuszeń zeznań zgodnych z życzeniem oskarżenia czy celowych uchybień proceduralnych. Materiał ten skłania badacza do istotnej ostrożności w ferowaniu wyroków i sądów naukowych. W większości przypadków dowodzi bardziej kształtowania rzeczywistości okupacyjnej na użytek propagandowy niż obiektywnego jej odtwarzania i odpowiedzi na fundamentalne pytanie: Dlaczego?
Niezależnie jednak od krytycznej oceny wiarygodności procesowej „sierpniówek” należy przyznać, że zawierają one liczne przekazy stanowiące wartościowe źródło historyczne dotyczące dziejów Armii Krajowej w Okręgu Radomsko-Kieleckim. Obszar eksploracji dotyczy w pierwszym rzędzie działalności poszczególnych oddziałów i struktur organizacyjnych AK (w tym walk toczonych z oddziałami niemieckimi) na szczeblu placówek, obwodów oraz ich wyposażenia, uzbrojenia i składów personalnych. Równie interesujące są fragmenty poruszające zagadnienia z zakresu funkcjonowania wywiadu i kontrwywiadu AK, podziemnego wymiaru sprawiedliwości, kolportażu prasy konspiracyjnej oraz struktur Polskiego Państwa Podziemnego.

Tadeusz Ignacy Rylski „Ostoja”, „Tytus” (1904–1983) był funkcjonariuszem Policji Państwowej, żołnierzem Wojska Polskiego i Armii Krajowej. Całe życie pracował jako fotograf, dokumentując ważne wydarzenia z II wojny światowej i lat powojennych. Był aktywnym działaczem rzemieślniczym – Okręgowego Związku Cechów Rzemieślniczych w Kielcach i Izby Rzemieślniczej w Kielcach. Od 1947 roku należał do Stronnictwa Demokratycznego, pełniąc różne funkcje na szczeblu lokalnym jak i wojewódzkim.

Tadeusz Ignacy Rylski „Ostoja”, „Tytus” (1904–1983) – National Police officer, soldier of the Home Army, photographer and social activist.
Tadeusz Ignacy Rylski „Ostoja”, „Tytus” (1904–1983) was an officer of the National Police, a soldier of the Polish Army and the Home Army. He worked all his life as a photographer, documenting important events from World War II as well as those taking place in post-war years. He was an active craft activist associated with the Okręgowy Związek Cechów Rzemieślniczych in Kielce and Izba Rzemieślnicza in Kielce. As a member of the Alliance of Democrats since 1947, he was performing various functions at both local and provincial level.

Artykuł prezentuje postać Tadeusza Barczyka z Olkusza. W okresie międzywojennym był aktywnym działaczem harcerskim, drużynowym i zastępcą komendanta Hufca ZHP. Walczył w wojnie obronnej 1939 w załodze pociągu pancernego 53 „Śmiały”.  Podczas okupacji był Komendantem Hufca Olkusz – Rój „Srebro”. Funkcję komendanta pełnił też w latach 1946 – 1949, a następnie po 1956 roku.

Popołudniu 13 czerwca 1940 r. więźniom politycznym więzienia w Tarnowie wydano depozyty i przewieziono do miejscowej łaźni. Było ich 758 mężczyzn, większości młodzi ludzi. Wśród uwięzionych byli żołnierze wojny obronnej 1939 r., którzy usiłowali przedrzeć się na Węgry, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, uczniowie, nauczyciele, adwokaci, sportowcy i księża. Trafili do wielkiego więzienia tarnowskiego ze względu na to, że byli Polakami (obywatelami II RP). Przedruk z "Tygodnika Solidarność" 2000, nr 6.