Canlılar Göstergebilimi Üzerine Kalevi Kull ile… Kaan Tanyeri |Türkiye Göstergebilim Çevresi

Canlılar Göstergebilimi Üzerine Kalevi Kull ile… Kaan Tanyeri |Türkiye Göstergebilim Çevresi Ana Sayfa Hakkımızda 24/01/2021, 15)53 ! Göstergebilim Göstergebilim Çalışmaları Yayınlar Haberler İletişim Canlılar Göstergebilimi Üzerine Kalevi Kull ile… Kaan Tanyeri Türk Göstergebilimi Yazarları Alev Fatoş Parsa Doğan Günay Halime Yücel Hande Akata Kaan Tanyeri Murat Kalelioğlu Songül Aslan Karakul TGÇ / Editör Genevre Gölü’nde beş göstergebilimci, 2017 Twitter’da Takip Et Soldan sağa: Luis Bruni, Kalevi Kull, Donald Favareau, Timo Maran, Paul Cobley. Kaan Tan​ye​ri: Gös​ter​ge​bi​lim üze​ri​ne çok kap​sam​lı bir ça​lış​ma yap​tı​nız: Bir Mil​yon Öğ​ren​ci için Gös​ter​ge​bi​li​me Yüz Giriş. Peki, bu ça​lış​ma bize ne gös​te​ri​yor? Geç​ti​ği​miz elli yıla göz atar​sak gös​ter​ge​bi​lim hak​kın​da ne söy​le​ye​bi​li​riz? https://turkgostergebilimi.com/canlilar-gostergebilimi-uzerine-kalevi-kull-ile-soylesi-kaan-tanyeri/ Page 1 of 7 Canlılar Göstergebilimi Üzerine Kalevi Kull ile… Kaan Tanyeri |Türkiye Göstergebilim Çevresi 24/01/2021, 15)53 Ka​le​vi Kull: Öğ​ren​ci​ler için bir gös​ter​ge​bi​lim ders ki​ta​bı yaz​- ​@kaantanyeri91 kullanıcısının dık. Tartu’daki Gös​ter​ge​bi​lim Bö​lü​mü’müzün ta​ma​mı ka​tıl​dı. Tweetleri 2018’de1 ya​yım​lan​dı. Bu ça​lış​ma​yı ha​zır​lar​ken dün​ya​da daha ön​ce​le​ri ya​yım​lan​mış olan gös​ter​ge​bi​li​me giriş ders ki​tap​la​rı​na Kaan Tanyeri @kaantanyeri91 genel ola​rak bak​mak is​te​dik. Bu, bir ki​şi​nin kav​ra​ya​bil​me​sin​- "Canlılar Göstergebilimi Üzerine den daha öte​siy​di. Bu yüz​den dok​to​ra öğ​ren​ci​le​ri​miz​le bir se​- Kalevi Kull ile…" mi​ner dü​zen​le​dim ve yarım yıl bo​yun​ca her bi​ri​mi​zin oku​ma​sı ve çö​züm​le​me​si ge​re​ken bazı ki​tap​lar vardı: Yirmi dilde yüz kitap. Sonuç ise sö​zü​nü et​ti​ği​niz Jo​ur​nal Sign Sys​tems Stu​di​es’te2 ya​yım​la​nan toplu ma​ka​ley​di. Bu ça​lış​ma, pek çok şey öğ​ret​ti. Gös​ter​ge​bi​li​me stan​dart bir yak​la​şı​mın henüz mev​cut ol​ma​dı​ğı​nı öğ​ren​dik. Yeni yak​la​şım​lar, sık​lık​la İngi​liz​ce dı​şın​da​ki çe​şit​li dil​ler​de or​ta​ya çı​kı​yor. Şu anda gös​ter​ge​bi​lim, yavaş Tartu Göstergebilim Okulu'ndan Kalevi Kull ile söyleşimizi okumak için bağlantıya tıklayabilirsiniz. #Canlılargöstergebilimi #TartuOkulu #Göstergebilim #TürkiyeGöstergebilimÇevresi #KaleviKull turkgostergebilimi.com/canlilargoste… yavaş bü​yü​yor. KT: El​bet​te, bugün sa​yı​sız gös​ter​ge​bi​lim​den bah​se​di​li​yor. Başka bir de​yiş​le gös​ter​ge​bi​lim, çok fazla alt-da​la sahip. Can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi (İng. bi​ose​mi​otics) ise bun​lar​dan biri ve Tartu Okulu’nun can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi​ne yo​ğun​laş​tı​ğı​nı bi​li​yo​ruz. Bunun öy​kü​sü nedir? Can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi​ni nasıl tanımlarız? Canlılar Göstergebilimi Üze… Tartu Okulu'ndan Kalevi Kull i… turkgostergebilimi.com KK: Gös​ter​ge​bi​li​min tüm dal​la​rı​nın ba​ğın​tı​lı ol​du​ğu bir genel gös​ter​ge​bi​lim var. Tartu’da bu dal​lar​dan bir​ka​çı mev​cut: kül​tür Yerleştir 2 sa Twitter'da görüntüle gös​ter​ge​bi​li​mi, top​lum gös​ter​ge​bi​li​mi, eko​lo​ji gös​ter​ge​bi​li​mi. Bu, can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi için iyi fakat aynı za​man​da zorlu bir ortam oldu. Can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi, dil ön​ce​si gös​ter​ge sü​reç​le​ri​ne ve anlam üre​ti​mi​nin temel bi​çim​le​ri​ne iliş​kin in​ce​le​me​dir. Can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi, canlı sis​tem​ler ku​ra​mı​nın ge​rek​li bir par​ça​sı​dır. KT: Can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi, sos​yal bi​lim​le​rin CERN’üdür di​ye​bi​lir miyiz? KK: Bu, il​ginç bir dü​şün​ce! Ger​çek​ten de gös​ter​ge​leş​tir​me​nin temel an​lam​la​ma​sı, sa​nı​rım can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi​ni içe​ren ça​lış​ma​lar​dan ge​le​cek​tir. Hak​kın​da​lık, ne​den​siz​lik, seçim, amaç​- https://turkgostergebilimi.com/canlilar-gostergebilimi-uzerine-kalevi-kull-ile-soylesi-kaan-tanyeri/ Page 2 of 7 Canlılar Göstergebilimi Üzerine Kalevi Kull ile… Kaan Tanyeri |Türkiye Göstergebilim Çevresi 24/01/2021, 15)53 lı​lık, gü​dü​len​me, duygu, değer ve an​la​mın ken​di​si​ni mo​del​le​mek; can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi​nin bir gö​re​vi​dir çünkü bun​la​rın ta​ma​mı dil ön​ce​si gö​rün​gü​ler​dir. KT: Dili ya da dil​ye​ti​si​ni kav​ra​mak is​ti​yor​sak baş​lan​gıç du​ru​mu​nu ele al​ma​mız ge​rek​ti​ği​ni dü​şü​nü​yo​rum. Bana göre ilk durum, ya​şa​mın baş​lan​gı​cı​dır ve orada bak​te​ri​le​ri veya tek hüc​re​li or​ga​niz​ma​la​rı gö​re​bi​li​riz. Öy​ley​se acaba her şeyi can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi açı​sın​dan mı dü​şün​me​li​yiz? Can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi, dili ve dil​ye​ti​si​ni an​la​ma​mı​zı sağ​la​ya​bi​lir mi? KK: İnsan dili, keyfî ku​ral​la​rı kul​la​na​rak gös​ter​ge​le​ri öz​gür​ce ye​ni​den dü​zen​le​me ye​ti​si​ne da​ya​nır. Bu, çoğu omur​ga​lı için mev​cut olan tak​lit​ten faz​la​sı​dır. İnsan ço​cuk​la​rı ta​ra​fın​dan edi​ni​len ek bir​le​şim iş​lem​le​ri, insan kül​tür​le​rin​de kul​la​nı​lan son de​re​ce var​sıl olan anlam üre​ti​mi​ni ha​zır​la​ma​yı sağ​lar. İnsan​lar, ne​re​dey​se her şeyi di​le​di​ği gibi ye​ni​den bir​leş​ti​re​bi​lir. Bunun im​le​dik​le​rin​den biri ise kro​nes​te​zi​dir (İng. ch​ro​nes​te​sia): geç​miş ve ge​lecek hak​kın​da dü​şün​me gücü. Ancak tüm bun​lar, te​mel​de dil​ye​ti​si, diğer pek çok canlı var​lık​la pay​laş​tı​ğı​mız daha yalın anlam üre​tim bi​çim​le​ri üze​ri​ne inşa edil​miş​tir. Dil ön​ce​si be​lir​ti​ler ve gör​sel gös​ter​ge​ler ol​mak​sı​zın hiç​bir dil, sim​ge​ler​le iş​le​mez. Can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi sa​ha​sın​dan dile geçiş, Ter​ren​ce De​acon ta​ra​fın​dan sim​ge​sel eşik böl​ge​si ola​rak ta​nım​lan​dı. Yani evet, dilde an​lam​la​rın ne​re​den kay​nak​lan​dı​ğı​nı ger​çek​ten an​la​mak için bir parça can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi de bil​me​li​si​niz. Ancak dil -sim​ge​ler içe​ren gös​ter​ge diz​ge​si- aynı za​man​da dil ön​ce​si diz​ge​ler​den ol​duk​ça fark​lı​dır. KT: Tartu Okulu dı​şın​da, can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi​ne ça​lı​şan başka bir okul ya da çevre var mı? KK: 1990’lı yıl​la​rın ba​şın​da Jes​per Hoff​me​yer’in ön​cü​lük et​ti​ği Ko​pen​hag Grubu’yla bir​lik​te baş​la​dık. Son​ra​la​rı Anton Markoš’un ba​şı​nı çek​ti​ği Prag Grubu ku​rul​du. Ber​ke​ley’de, Ter​ren​ce De​acon’un çev​re​sin​de pek çok bilim in​sa​nı bu​lu​nu​yor. Şim​di​ler​de Olo​mo​uc’ta bir grup var. Latin Ame​ri​ka’da, Rusya’da, Sin​ga​pur’da vb. yer​ler​de bilim in​san​la​rı var. Tür​ki​https://turkgostergebilimi.com/canlilar-gostergebilimi-uzerine-kalevi-kull-ile-soylesi-kaan-tanyeri/ Page 3 of 7 Canlılar Göstergebilimi Üzerine Kalevi Kull ile… Kaan Tanyeri |Türkiye Göstergebilim Çevresi 24/01/2021, 15)53 ye’de Yağ​mur De​niz​han ve mes​lek​taş​la​rı var. Hatta da​ha​sı var. KT: Bi​li​yor​su​nuz; can​lı​lar gös​ter​ge​bi​li​mi, genel gös​ter​ge​bi​lim dal​la​rın​dan fark​lı gö​rü​nü​yor. Bu bağ​lam​da dil​bi​li​me nasıl ba​kı​yor​su​nuz? Dili ve bil​di​ri​şi​mi, dil​bi​li​min öte​sin​de mi çö​züm​le​me​li​yiz? KK: Ke​sin​lik​le! Bu, dil​bi​lim​ci Tho​mas Se​be​ok’un dil ve bil​di​ri​şi​mi​ni çö​züm​le​di​ğin​de an​la​dı​ğı şey​dir. Biz, bunu Do​nald Fa​va​re​au ile bir​lik​te Bi​ose​mi​otic Pers​pec​ti​ves on Lan​gu​age and Lin​gu​is​tics (2015) adlı ki​ta​bı​mız​da yaz​dık fakat bu, yal​nız​ca bir baş​lan​gıç​tı. Sa​us​su​re​cü, Pe​ir​ce​cü ve can​lı​lar gös​ter​ge​bi​lim​ci yak​la​şım​la​rı uz​laş​tır​ma​mız ge​re​ki​yor. KT: Peki, gös​ter​ge​bi​lim ne​re​ye gi​di​yor? Gös​ter​ge​bi​li​min ge​le​ce​ği​ni nasıl ön​gö​rü​yor​su​nuz? KK: Gös​ter​ge​bi​lim, fizik kadar büyük ancak ondan epey​ce fark​lı. Fizik, do​ğa​nın ya​sa​la​rıy​la ba​ğın​tı​lı olan her şeyi in​ce​li​yor. Gös​ter​ge​bi​lim ise yaşam ta​ra​fın​dan ya​ra​tı​lan ku​ral​la​rı, bun​la​rın nasıl or​ta​ya çık​tı​ğı​nı, nasıl ça​lış​tı​ğı​nı ve nasıl de​ğiş​ti​ği​ni in​ce​li​yor. Fizik, ya​sa​ya uy​gun​luk dün​ya​sı​nı ele alır​ken gös​ter​ge​bi​lim, öz​gür​lük dün​ya​sı​nı ele alır ki bu; kendi uygun ala​nı​na, son​su​za kadar büyük yere sahip ol​du​ğu an​la​mı​na gelir. Gös​ter​ge​bi​li​min uzun bir ta​ri​hi var​dır ancak ku​rum​sal​laş​mış bir saha ola​rak gös​ter​ge​bi​lim; çok genç​tir, yal​nız​ca yarım yüz​yıl… Bu, gös​ter​ge​bi​li​min hayli var​sıl bir ge​le​ce​ği ola​ca​ğı​nı gös​te​ri​yor. Yeni yö​ne​lim​ler ara​sın​da de​ney​sel gös​ter​ge​bi​lim ve öte yan​dan bazı nicel gös​ter​ge​bi​lim​ler var fakat son tah​lil​de gös​ter​ge​bi​lim, dün​ya​nın nitel ça​lış​ma​sı​dır ve bu ba​kım​dan tüm nitel araş​tır​ma sa​ha​la​rı için me​to​do​lo​ji​yi, temel il​ke​le​ri ve araç ku​tu​su​nu sağ​la​ya​bi​lir. Emi​nim ki her üni​ver​si​te​de gös​ter​ge​bi​lim için bir yer var​dır. KT: Son ola​rak bize neler öne​re​bi​lir​si​niz? Size söz et​ti​ğim gibi, Tür​ki​ye’nin ilk gös​ter​ge​bi​lim si​te​si​ olan turkgostergebilimi.com‘u ve Tür​ki​ye Gös​ter​ge​bi​lim Çev​re​si adıy​la ilk gös​ter​ge​bi​lim çev​re​si​ni kur​duk. Kı​sa​ca bir şey​ler söy​https://turkgostergebilimi.com/canlilar-gostergebilimi-uzerine-kalevi-kull-ile-soylesi-kaan-tanyeri/ Page 4 of 7 Canlılar Göstergebilimi Üzerine Kalevi Kull ile… Kaan Tanyeri |Türkiye Göstergebilim Çevresi 24/01/2021, 15)53 le​mek ister mi​si​niz? KK: An​la​ma​nın key​fi​ne varın. Bi​ri​nin kendi kül​tü​rün​de gös​ter​ge​bi​lim inşa et​me​si ha​ri​ka bir şey! Her bilim in​sa​nı için önem​li gör​dü​ğüm şeyi yi​ne​le​ye​bi​li​rim: Aynı anda de​ney​sel, ku​ram​sal ve sı​nır​lı ol​ma​lı​sı​nız. Bu, be​lir​li bir ma​ter​yal hak​kın​da​ki bil​gi​de en iyisi olmak, ku​ra​mı de​rin​le​me​si​ne ve iyi bil​mek ve araş​tır​ma​yı kendi kül​tü​rüy​le iliş​ki​len​dir​mek an​la​mı​na gelir. Bu üçü bir​lik​te en​te​lek​tü​el denge için ge​rek​li​dir. KT: Söy​le​şi için çok te​şek​kür​ler, say​gı​la​rım​la… Kaynakça 1. Sa​lu​pe​re, Silvi; Kull, Ka​le​vi (eds.). (2018). Se​mi​o​oti​ka. Tartu: Uni​ver​sity of Tartu Press. 2. Kull, Ka​le​vi; Bog​da​no​va, Olga; Gra​mig​na, Remo; He​ina​puu, Ott; Lepik, Eva; Lindström, Kati; Magnus, Riin; Moss, Rauno Thomas; Ojamaa, Maarja; Pern, Tanel; Põhjala, Priit; Pärn, Katre; Raudmäe, Kristi; Remm, Tiit; Salupere, Silvi; Soovik, Ene-Reet; Sõukand, Renata; Tønnessen, Morten; Väli, Katre. (2015). A hund​red int​ro​duc​ti​ons to se​mi​otics, for a mil​li​on stu​dents: Sur​vey of se​mi​otics te​xt​bo​oks and pri​mers in the world. Sign Sys​tems Stu​di​es 43 (2/3): 281-346. 3. Vel​me​zo​va, Eka​te​ri​na; Kull, Ka​le​vi; Co​w​ley, Step​hen (eds.). (2015). Bi​ose​mi​otic Pers​pec​ti​ves on Lan​gu​age and Lin​gu​is​tics. (Se​ri​es: Bi​ose​mi​otics vol. 13.) Cham: Sp​rin​ger. Bu çalışmaya atıf yapmak için e-kaynakça Tanyeri, Kaan. (2021). Canlılar Göstergebilimi Üzerine Kalevi Kull ile… (K. Tanyeri, çev.) Türkiye Göstergebilim Çevresi. <https://turkgostergebilimi.com/canlilar-gostergebilimi-uzerine-kalevi-kullile-soylesi-kaan-tanyeri/> … / … / … (erişim tarihi). https://turkgostergebilimi.com/canlilar-gostergebilimi-uzerine-kalevi-kull-ile-soylesi-kaan-tanyeri/ Page 5 of 7 Canlılar Göstergebilimi Üzerine Kalevi Kull ile… Kaan Tanyeri |Türkiye Göstergebilim Çevresi 24/01/2021, 15)53 Kaan Tanyeri Paylaş % & " Ana Sayfa,Göstergebilim Röportajları # Kaan Tanyeri + ( $ 1 yorum Etiketler: Canlılar göstergebilimi, Gösterge, Göstergebilim, Jesper Ho\meyer, Kaan Tanyeri, Kalevi Kull, Tartu Okulu, Terrence Deacon, Thomas Sebeok, Türkiye Göstergebilim Çevresi « Kısa Öykünün Uzun Göstergebilimi – Giriş Kaan Tanyeri Canlılar Göstergebilimi Üzerine Kalevi Kull ile… Kaan Tanyeri (1 Yorum) Yorum Yaz SONGÜL ASLAN KARAKUL 24/01/2021, 15:15 Sevgili Kaan hocam, Göstergebilimi bilim dünyasında konumlandırmak adına çok ışık tutucu bir söyleşi yapmışsınız. Çevremiz adına sizi kutluyorum. İçinde dağıldığımız zaman çizgimize geri dönmemimizi sağlayacak kilit sırlar barındıran bir yazı bu. Arşivimize bu yazıyı kazandırdığınız için tekrar teşekkür ederim. Cevapla YORUM YAZIN ) * + https://turkgostergebilimi.com/canlilar-gostergebilimi-uzerine-kalevi-kull-ile-soylesi-kaan-tanyeri/ Page 6 of 7 Canlılar Göstergebilimi Üzerine Kalevi Kull ile… Kaan Tanyeri |Türkiye Göstergebilim Çevresi 24/01/2021, 15)53 Gönder Sitemiz hakkında E-Bülten Takvim Bu site, Türk E-Posta adresinizi aşağıdaki göstergebilimcilerinin bölümden bültenimize hakkımızda bölümünde ekleyerek yeni yazılarımızdan belirtilen misyon ve vizyon haberdar olabilirsiniz! çerçevesindeki çalışmalarından oluşmaktadır. Sitedeki yazılar, kaynak göstermeksizin kullanılamaz. Kaynak Ocak 2021 P S Ç P C C P 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 E-mail adresiniz 18 19 20 21 22 23 24 Ekle gösterilmeden doğrudan ya da 25 26 27 28 29 30 31 « Ara dolaylı olarak kullanılan bilgiler intihaldir ve intihal ağır bir suçtur. Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect. https://turkgostergebilimi.com/canlilar-gostergebilimi-uzerine-kalevi-kull-ile-soylesi-kaan-tanyeri/ Page 7 of 7