Aller au contenu

pate

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : påte, pâte.

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje vî francike * « patta » (dizo do pî).

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
pate pates

pate femrin

  1. mimbe d' ene biesse (såf li ci d' on tchvå po s' mwaisse).
    • Li vea s' cassé ene pate Motî Haust (fråze rifondowe).
    • On-z oendeut les pates do tchet avou do boure po l' mete a l' ouxh li prumî côp; i letche ça et i rvént — JJGbi (fråze rifondowe).
    • Pocwè k' les lives ont les pate di drî pus longues ki les cenes di dvant ? Po n' nén spotchî leus rostons.
    • I côpe les cwate pîs do coshet, nén les pate, et l' cushet si boute a cori so les burtons d' ses pates Modele:JOsl
  2. (rabaxhanmint) dibout do mimbe d' ene djin.
    1. mwin.
      • Rissaetche tes mannetès pates di m' coir.
      • Dji lyi råye si filet foû di s’ pate Jean Rathmès (fråze rifondowe).
    2. djambe.
      • bodje d' ene pate, dji t' casse l' ôte|bodje d' ene pate, dji t' casse l' ôte.
  3. côp.
    • Cwand dj' va rariver, dj' årè troes sôres di tchås: del grogne, del gueuye et del pate. Gaston Lucy (fråze rifondowe).
  4. (mot d’ boskiyon) dizo d' èn åbe.
    • Dins les hestreles, cwand t' abates et k' i gn a ene pitite divant et k' ele ridjiblèt, gn a des côps kel pate monte hôt, hin Lucyin Mahin (fråze rifondowe).

Ratourneures

[candjî]
  1. pate a pate
    • Dj' oya nd aler les ôtes sol betchete di leus pîs
      Tot nd alant pate a pate, onk ki n' si poléve taire
      Djha, s' ele si dispiertéve, nos åréns noste afwaire — Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, «w:Li savtî», 77-143 (fråze rifondowe).
    • Drî l’ bisteu ki monte pate a pate li vî tidje do viyaedje, li hierdî aconcoistêye li hiedresse Henri Simon, "Mès cwate moumints" (1907) (fråze rifondowe).
  2. a cwate pates
    • Adon Clodimir ès petéve a cwate pates et fé do tchvå godet po distraire si fiyoû. Félicien Barry (fråze rifondowe).
  3. so pates
    1. si rmete so pates, resse so pates
      • I s' a abudé å lét po s' poleur rimete so pates.
    2. hôt so pates
      • Elle esteut hôte dissu pate come on coucou d' Malene. Arthur Masson (fråze rifondowe).
  4. bodjî d' ene pate
    1. bodje d' ene pate, dji t’ casse l’ ôte
  5. pate di makêye : dijhêye a po onk ki leye schiper ene sacwè foû d' ses mwins.
  6. fé l’ pate ås grawes (so ene sacwè) : el haper.
    • End a k' ont fwait l' pate ås grawes so li spågne di leus camaerådes.
  7. pate å talon

Parintaedje

[candjî]

(minme sourdant etimolodjike)

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]
  • (sincieuzmint) : mimbe
  • (ås tchivå, respectiveuzmint) : djambe,

Pwaire minimom

[candjî]

påte (dizeu d' ene dinrêye, avou les grins)

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
mimbe d' ene biesse
mwin d' ene djin, rabaxhanmint