Bước tới nội dung

Uusimaa


Uusimaa

Flag of Uusimaa
Cờ
Official seal of Uusimaa
Huy hiệu
Vị trí vùng Uusimaa trên bản đồ Phần Lan
Vị trí vùng Uusimaa trên bản đồ Phần Lan
Tọa độ: 60°30′B 027°00′Đ / 60,5°B 27°Đ / 60.500; 27.000
Quốc gia Phần Lan
Tỉnh lịch sử Uusimaa
Thủ phủ Helsinki
Chính quyền
 • KiểuChính quyền liên khu tự quản
 • Quản lýHội đồng điều phối vùng Uusimaa
Diện tích
 (2021)
 • Tổng cộng16.059,32 km2 (6,200,54 mi2)
 • Đất liền9.099,27 km2 (3,513,25 mi2)
 • Mặt nước469,58 km2 (181,31 mi2)
 • Mặt biển6.490,47 km2 (2,505,98 mi2)
 • Tổng diện tích không tính diện tích biển9.568,85 km2 (3,694,55 mi2)
Dân số
 (2023)
 • Tổng cộng1,738,375
lớn nhất trong cả nước (31−3−2.023)
 • Mật độ191/km2 (490/mi2)
Múi giờUTC+2 (EET)
 • Mùa hè (DST)UTC+3 (EEST)
Mã ISO 3166FI-18
Hiệu caUusmaalaisten laulu
Động vật biểu tượngNhím gai châu Âu
Hồ biểu tượngHồ Tuusulanjärvi
Cá biểu tượngSander lucioperca
Hoa biểu tượngPhong quỳ rừng
Đá biểu tượngKhoáng vật Hóc-blen
Chim biểu tượngChim hoét đen
Websiteuudenmaanliitto.fi

Uusimaa (tiếng Phần Lan: [ˈuːsimɑː], n.đ.'vùng đất mới') là một vùng thuộc miền nam Phần Lan, thủ phủ là thành phố Helsinki. Vùng Kymenlaakso có diện tích là 16.059,32 km² (2021) – đứng thứ 10 cả nước, với dân số toàn vùng (2023) là 1.738.375 người và mật độ dân số là 191 người/km². Đây là vùng có dân cư đông nhất và mật độ dân số dày đặc nhất Phần Lan (mật độ dân số lớn gấp 10 lần mức trung bình toàn quốc).

Vùng Uusimaa tiếp giáp với:

Tỷ lệ đóng góp vào GDP toàn quốc của vùng Uusimaa đạt gần 40%. Khu vực dịch vụ tại vùng Uusimaa được chú trọng phát triển.

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

Thời cổ đại, những tộc người Sami bắt đầu định cư tại vùng duyên hải Uusimaa, sau đó lần lượt được người Phần Lan và người Tavastia tới sống lâu dài. Một số địa điểm vẫn còn lưu lại vết tích của tiếng Tavastia cổ, ví dụ như Konhola (nay là Konala). Người Estonia cũng sống tại vùng này nhưng không nhiều, chủ yếu để đánh cá theo mùa.

Vào thế kỷ XIII, người Thụy Điển phát động một cuộc chinh phục Phần Lan và bắt đầu đưa người Thụy Điển vào sinh sống, với mục đích biến những khu vực theo đạo Pagan sang Cơ Đốc giáo. Thực dân Thụy Điển bắt đầu chuyển số dân rất đông vào thị trấn Porvoo, sau đó tới các thị trấn tại các vùng phía tây Uusimaa. Cuộc thực dân hóa này được hậu thuẫn bởi Vương quốc Thụy Điển và người dân di cư sẽ được ban phát hạt giống và gia súc, cũng như được miễn thuế 4 năm. Các địa danh tiếng Thụy Điển tại Uusimaa cũng được đặt tại thời điểm này.

Cái tên Uusimaa hay Nyland trong tiếng Thụy Điển có từ thời kỳ Thụy Điển thuộc, và có thể thấy trong những tài liệu ghi chép từ thế kỉ XIV. Trong quyển kinh Tân Ước do Mikael Agricola dịch sang tiếng Phần Lan vào năm 1548 có nhắc tới cái tên Wsimaa, về sau viết là Uusimaa.

Lãnh thổ của Phần Lan bị sáp nhập vào Đế quốc Nga trong chiến tranh Phần Lan vào năm 1809, và tỉnh Uusimaa được thành lập trên nền tảng thị trấn Uusimaa cũ theo hệ thống đơn vị hành chính Lääni của Thụy Điển. Từ năm 1997 đến năm 2010, Uusimaa là một phần của Tỉnh Nam Phần Lan, theo đó bao gồm cả Uusimaa và Đông Uusimaa đã bị tách. Vào năm 2011, 2 vùng được sáp nhập trở lại.

Ngôn ngữ

[sửa | sửa mã nguồn]
Uusimaa là một vùng song ngữ, với các thành phố dùng cả tiếng Phần Lan và tiếng Thụy Điển hoặc chỉ dùng tiếng Phần Lan. Các vùng ven biển của Uusimaa có xu hướng dùng tiếng Thụy Điển. Các phương ngữ Thụy Điển truyền thống (nyländska) hiện nay chủ yếu được dùng ở Đông Uusimaa, trong khi phần còn lại thì phương ngữ Thụy Điển đã trở nên phổ biến hơn.

Dân số nói tiếng Phần Lan bắt đầu tăng lên khi thủ đô của Đại công quốc Phần Lan được Sa Hoàng Alexander I chuyển từ Turku về Helsinki vào năm 1812 và vùng này đã thu hút dân đến định cư từ các vùng khác của Phần Lan. Tiếng lóng của Helsinki phát triển vào cuối thế kỷ 19. 8,5% dân số trong vùng nói tiếng Thụy Điển như tiếng mẹ đẻ. [cần dẫn nguồn]

Hội đồng điều phối vùng

[sửa | sửa mã nguồn]

Hội đồng điều phối vùng là cơ quan chính quyền của vùng và tập trung chủ yếu vào việc quy hoạch đô thị. Giống như tất cả các hội đồng điều phối vùng, Hội đồng điều phối vùng Uusimaa được ủy quyền bởi pháp luật.

Thành phố

[sửa | sửa mã nguồn]

Vùng Uusimaa gồm 26 thị trấn, trong đó có 13 thành phố (được in đậm).[1]

Truyền thông

[sửa | sửa mã nguồn]
Tòa soạn báo Hufvudstadsbladet, tờ báo tiếng Thuỵ Điển phổ biến nhất ở Phần Lan, nằm trên đường Mannerheimintie, thành phố Helsinki
Trụ sở chính của đài Yle, Pasila, Helsinki

Tờ báo có lượng độc giả lớn trong vùng là Helsingin SanomatHufvudstadsbladetHelsinki, AamupostiHyvinkää, Lansi-UusimaaLohja, Loviisan SanomatÖstra Nyland ở Loviisa, UusimaaBorgåbladet tại Porvoo, Västra Nyland ở Raseborg, và Keski-UusimaaTuusula. Ngoài ra hai tờ báo lá cải phổ biến, IltalehtiIlta-Sanomat, được xuất bản ở đó.

Đài phát thanh

[sửa | sửa mã nguồn]

YLE đài phát thanh địa phương 's ở phía tây của vùng là Phần Lan-ngôn ngữ Ylen läntinen và Thụy Điển-ngôn ngữ YLE Vega Västnyland, trong Vùng Thủ đô Phần Lan-ngôn ngữ YLE Đài phát thanh Suomi Helsinki và Thụy Điển-ngôn ngữ YLE Vega Huvudstadsregionen, và ở phía đông một phần tiếng Yle Đài phát thanh tiếng Ý Itä-Uusimaa và tiếng Thụy Điển Yle Vega stnyland.

Chính trị

[sửa | sửa mã nguồn]

Kết quả của cuộc bầu cử quốc hội Phần Lan năm 2019 tại Uusimaa (bao gồm hai khu vực bầu cử, được đặt tên là Helsinki và Uusimaa):

Huy hiệu

[sửa | sửa mã nguồn]
Cờ đuôi nheo của gia đình nói tiếng Phần Lan
Cờ đuôi nheo của gia đình nói tiếng Thụy Điển

Huy hiệu của vùng cho thấy một chiếc thuyền màu vàng - biểu tượng cho khu vực duyên hải và hai đường sóng bạc tượng trưng cho các dòng sông.

Uusimaa đã tiếp nhận huy hiệu vào cuối thế kỷ 16. Có một hình ảnh của huy hiệu được thiết kế vào năm 1599. Năm 1997, huy hiệu truyền thống trở thành huy hiệu chính thức của vùng.

  • Danh sách các khu vực châu Âu theo GDP

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ “Regional Council – Uudenmaan liitto”. www.uudenmaanliitto.fi (bằng tiếng Anh). ngày 5 tháng 3 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 12 năm 2017. Truy cập ngày 31 tháng 1 năm 2017.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]