dada
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]da-da
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]DADA ’ota’ (norasmiy muomalada). Men Durdona— ning d a d a s i boʻlamon. Qedimgi turkiy tilde ham shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli dädä tarzida talaffuz qilingan (Devon, III, 239), soʻzlashuv nutqida bu soʻz hozir ham shunday talaffuz qilinadi. Qadimgi turkiy tildagi koʻp maʼnoli bu soʻzning ushbu shakli oʻzbek tilida ’ota’ maʼnosini anglatadi (dâdä soʻziga qiyoslang).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Ota, padar. ◆ Gulnor ikki hafta-dan buyon dadasi va onasi bilan birga har kuni bogʻda ishlaydi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Qorakoʻz dadasini juda yaxshi koʻradi. Chunki uning savollariga dadajonisi erinmay ja-vob berardi. "Saodat" .
- Dadasi etn. Xotin kishilar oʻz erining ismini aytmay, uning oʻrnida ishlatadigan soʻz. [Hojar Umurzoqqa.] ◆ Toʻgʻri, dadasi, men aytaman. Hamza, „Paranji sirlari“ . ◆ Nima qilay axir, dadayei? Menga qolsa har yili tugʻay debmanmi? K. Yashin, Hamza. Katta dada Ota yoki onaning otasi; bobo. ◆ Chalishni bil-mayman. Katta dadam: “Chalma, sen naychi boʻlasanmi, yomon koʻraman ”, deydi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
2 Dada (erkaklar ismi).
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ДАДА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.