Kontent qismiga oʻtish

Boʻyin ogʻrigʻi

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Boʻyin ogʻrigʻi illyustratsiyasi

Boʻyin ogʻrigʻi, ya'ni, servikalgiya nomi bilan tanilgan, keng tarqalgan muammo boʻlib, aholining uchdan ikki qismi umrining bir qismida boʻyin ogʻrigʻini his qiladi[1].

Boʻyin ogʻrigʻiga orqa miya muammolari sabab boʻlishi mumkin. Bu ogʻriq boʻyin mushaklarining zoʻriqishi yoki boʻyin umurtqalaridan chiqadigan nervlarning chimchilanishi tufayli yuzaga keladi. Boʻyin boʻgʻimlarining buzilishi ham ogʻriqni keltirib chiqarishi mumkin.

Bosh qismi boʻyin pastki qismi va yuqori orqa tomondan qoʻllab-quvvatlanadi va shu joylarda boʻyin ogʻrigʻi hosil boʻladi. Yuqori umurtqa boʻgʻinlari boʻyin va boshning harakatchanligini taʼminlaydi. Boʻyinning pastki boʻgʻimlari va yuqori orqa boʻgʻinlar boshning joylashishi uchun mos tuzilmani yaratadi. Ushbu tizimga salbiy taʼsir yetkazilganda, mintaqadagi mushaklarda zoʻriqish paydo boʻladi.

2010-yilga kelib, boʻyin ogʻrigʻi dunyo aholisining taxminan 5% iga taʼsir qilgan[2].

Davolash

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boʻyin ogʻrigʻini davolash uni keltirib chiqarga sababga bogʻliq. Baʼzi odamlarda boʻyin ogʻrigʻini konservativ tarzda davolash mumkin. Simptomlarni yengillashtirish uchun issiq yoki sovuq suvdan foydalanish keraki[3]. Boshqa keng tarqalgan muolajalar orasida dori-darmonlar, jismoniy mashgʻulotlar, ergonomik mashqlar va fizioterapiya qoʻllash mumkin[4].

Dori-darmonlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ogʻriq uchun odatda asetaminofen yoki NSAID kabi analjeziklar tavsiya etiladi. [5] Biroq, 2017-yilgi tekshiruv paratsetamolning samarali emasligini va NSAIDlarning samarasi minimal ekanligini aniqladi[6] .Mushaklarni boʻshashtiruvchi dorilar ham tavsiya etilishi mumkin[7]. Biroq, tadqiqotlar shuni koʻrsatdiki, siklobenzaprinda oʻtkir bachadon boʻyni zoʻriqishini davolash uchun samarali emasligi aniqlandi[8].

Jarrohlik

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boʻyin ogʻrigʻining mexanik sabablariga koʻra jarrohlik odatda qoʻllanilmaydi. Agar boʻyin ogʻrigʻiga saraton yoki boshqa kasallik sabab boʻlsa, jarrohlik tavsiya etiladi. Jarrohlik amaliyotida „chimchilgan nervlar“ va disk churrasi uchun qoʻllanilmaydi.

Epidemiologiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boʻyin ogʻrigʻi 2010-yil holatiga koʻra, taxminan 330 million kishiga (aholining 4,9%) taʼsir qiladi[9]. Ayollarda (5,7%) erkaklarga (3,9%) nisbatan tez-tez uchraydi[9]. Bu bel ogʻrigʻiga qaraganda kamroq tarqalgan[10].


Prognoz

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Epizodlarning taxminan yarmi bir yil ichida oʻtib ketadi va taxminan 10% surunkali holatga aylanadi[11].

Profilaktika

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aholi orasida boʻyin ogʻrigʻi keng tarqalgan[12] [13]. Notoʻgʻri holat bilan bogʻliq boʻlgan servikalgiya uchun davolash odatda tuzatuvchi xususiyatga ega va ergonomik yaxshilanishni taʼminlaydigan mashqlar bilan bogʻliq[14]. Mobil qurilmalar (iHunchga qarang) sabab boʻlgan boʻyin ogʻrigʻini oʻrnatilgan ogohlantirish tizimlari yordamida oldini olish mumkinligi boʻyicha tadqiqotlar olib borilmoqda[15] [16].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ "Cervical spondylosis and neck pain". BMJ 334 (7592): 527–31. March 2007. doi:10.1136/bmj.39127.608299.80. PMID 17347239. PMC 1819511. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=1819511. 
  2. ↑ "Burden of disability due to musculoskeletal (MSK) disorders". Best Practice & Research. Clinical Rheumatology 28 (3): 353–66. June 2014. doi:10.1016/j.berh.2014.08.002. PMID 25481420. 
  3. ↑ "Heat or cold packs for neck and back strain: a randomized controlled trial of efficacy". Academic Emergency Medicine 17 (5): 484–9. May 2010. doi:10.1111/j.1553-2712.2010.00735.x. PMID 20536800. 
  4. ↑ "Patient education for neck pain". The Cochrane Database of Systematic Reviews (3): CD005106. March 2012. doi:10.1002/14651858.cd005106.pub4. PMID 22419306. 
  5. ↑ "Review article: Best practice management of neck pain in the emergency department (part 6 of the musculoskeletal injuries rapid review series)". Emergency Medicine Australasia 30 (6): 754–772. December 2018. doi:10.1111/1742-6723.13131. PMID 30168261. 
  6. ↑ "Non-steroidal anti-inflammatory drugs for spinal pain: a systematic review and meta-analysis". Annals of the Rheumatic Diseases 76 (7): 1269–1278. July 2017. doi:10.1136/annrheumdis-2016-210597. PMID 28153830. 
  7. ↑ "Review article: Best practice management of neck pain in the emergency department (part 6 of the musculoskeletal injuries rapid review series)". Emergency Medicine Australasia 30 (6): 754–772. December 2018. doi:10.1111/1742-6723.13131. PMID 30168261. 
  8. ↑ "Comparison of ibuprofen, cyclobenzaprine or both in patients with acute cervical strain: a randomized controlled trial". Canadian Journal of Emergency Medicine 12 (1): 39–44. January 2010. doi:10.1017/S1481803500012008. PMID 20078917. 
  9. ↑ 9,0 9,1 "Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet 380 (9859): 2163–96. December 2012. doi:10.1016/S0140-6736(12)61729-2. PMID 23245607. PMC 6350784. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=6350784. 
  10. ↑ Deen, Hanifa. Spine disorders medical and surgical management. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 2009 — 3-bet. ISBN 978-0-521-88941-4. 
  11. ↑ "Cervical spondylosis and neck pain". BMJ 334 (7592): 527–31. March 2007. doi:10.1136/bmj.39127.608299.80. PMID 17347239. PMC 1819511. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=1819511. 
  12. ↑ "Cervical spondylosis and neck pain". BMJ 334 (7592): 527–31. March 2007. doi:10.1136/bmj.39127.608299.80. PMID 17347239. PMC 1819511. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=1819511. 
  13. ↑ "Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet 380 (9859): 2163–96. December 2012. doi:10.1016/S0140-6736(12)61729-2. PMID 23245607. PMC 6350784. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=6350784. 
  14. ↑ Driessen, Maurice T.; Proper, Karin I.; Anema, Johannes R.; Bongers, Paulien M.; van der Beek, Allard J. (2010-08-24). "Process evaluation of a participatory ergonomics programme to prevent low back pain and neck pain among workers" (en). Implementation Science 5 (1): 65. doi:10.1186/1748-5908-5-65. ISSN 1748-5908. PMID 20735823. PMC 2936444. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2936444. 
  15. ↑ Giansanti, D. „The Text Neck: Can Smartphone Apps with Biofeedback Aid in the Prevention of This Syndrome“, . Converging Clinical and Engineering Research on Neurorehabilitation III, Biosystems & Biorobotics (en) Masia: . Cham: Springer International Publishing, 2019 — 754–758-bet. DOI:10.1007/978-3-030-01845-0_150. ISBN 978-3-030-01845-0. 
  16. ↑ Toda, Takeshi „A close face-distance warning system for straightend neck prevention“, . IECON 2015 - 41st Annual Conference of the IEEE Industrial Electronics Society, 2015 — 003347–003352-bet. DOI:10.1109/IECON.2015.7392616. ISBN 978-1-4799-1762-4. 

Tashqi havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Boʻyin_ogʻrigʻi&oldid=5302890" dan olindi