Jump to content

Vydūnas

From Vikipediya
Vilius Storostas-Vydūnas

Vydūnas 1930-yilda
Tavalludi 22-mart 1868-yil
Jonaten, Prussiya qirolligi
Vafoti 20-fevral 1953-yil(1953-02-20)
(84 yoshda)
Detmold, Gʻarbiy Germaniya[1]
Fuqaroligi Litva
Turmush oʻrtogʻi Klara Füllhase

Wilhelm Storost, taxallusi Vilius Storostas-Vydūnas (1868-yil 22-mart — 1953-yil 20-fevral) — asosan Vydūnas nomi bilan tanilgan, prussiya-litvalik[2] oʻqituvchi, shoir, gumanist, faylasuf va yozuvchi, Kichik Litvadagi Prussiya Litva milliy harakatining yetakchisi, Sharqiy Prussiyadagi teosofik harakat yetakchilaridan biri[3][4][5][6].

Biografiyasi

[edit | edit source]

Storostlar oilasi Sharqiy Prussiyada qadimiy oila boʻlib, Wilhelm Prussiya Qirolligida joylashgan Heydekrug yaqinidagi Jonaten (litvacha:Jonaičiai) qishlogʻida tugʻilgan. Wilhelm Storost uning nemis pasportidagi ism boʻlib, Vilimas yoki Vilius Storostas esa oʻzi, uning oilasi va boshqa litvaliklar tomonidan ishlatiladigan litvacha shakli edi. Taxminan 40 yoshida familiyasiga „Vydūnas“ taxallusi sifatida qoʻshilgan. Storost Klara Füllhase bilan turmush qurgan.

Sovet qoʻshinlari bosib olinganda Sharqiy Prussiyaning deyarli barcha aholisi singari u ham haydalgan va bir muddat qochqinlar lagerida yashagan. Gʻarbiy Germaniyaning Detmold shahrida vafot etgan[7] . Vydūnas taxallusi bilan tanilgan Vilgelm Storost bu nomni oʻzining falsafiy va ruhiy missiyasining bir qismi sifatida ataylab tanlagan. Uning nevarasi Jürgen Storostning soʻzlariga koʻra, Wilhelm doʻsti Viktor Falkenhahnga „Vydūnas“ nomi u uchun muhim ekanligini tushuntirgan. U „pavydūnas“ (hasad qiluvchi odam) emas, balki „vydūnas“ (barchaga yaxshilik tilovchi shaxs) sifatida koʻrinishni xohlardi. Bu tanlov uning antroposofiyaga sodiqligini aks ettirgan.

Vydūnas eski Litva dinida faol boʻlgan. Biroq, u butparastlik dinining tiklanishini na oʻziga shaxsiy, na litvaliklarga maqsad sifatida qoʻymagan. U diniy emas milliy lider boʻlib qolishni xohlagan. Uning axloqiy taʼsiri odatiy siyosiy rahbar yoki yozuvchi boʻlish bilangina chegaralanmagan. Keyingi biograflar uni Hindiston milliy yetakchilari, jumladan, Rabindranat Tagor yoki Mahatma Gandi bilan solishtirgan.

Vydūnas axloqiy vegetarian edi va oʻzining axloqiy tanlovlari haqida bir nechta insholar yozgan[8].

Vydūnas Litva Yozuvchilar uyushmasi tomonidan Nobel mukofotiga nomzod boʻlgan[3][9].

Galereya

[edit | edit source]
  • Vydūnas 200 litlik banknotda tasvirlangan (1997-yil chiqarilgan)
    Vydūnas 200 litlik banknotda tasvirlangan (1997-yil chiqarilgan)
  • Vydūnas uyda arfa chalmoqda
    Vydūnas uyda arfa chalmoqda
  • Vydūnas 1931-yilda dafn marosimida nutq soʻzlamoqda
    Vydūnas 1931-yilda dafn marosimida nutq soʻzlamoqda

Manbalar

[edit | edit source]
  1. ↑ Purvinas, Martynas (24 October 2016). "Vydūnas, Bitėnų kapinės ir Lietuva 1991-aisiais metais" (lt). Vydūnas, Bitėnų kapinės ir Lietuva 1991-aisiais metais. http://www.voruta.lt/martynas-purvinas-vydunas-bitenu-kapines-ir-lietuva-1991-aisiais-metais/. <!--->
  2. ↑ "Lietuvininkas Vydūnas" Dr. Algirdas Matulevičius. „Vydūnas – Mažosios Lietuvos istorikas“ (lt) (1993). 2007-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 15-oktyabr.
  3. ↑ 3,0 3,1 „Chapter VII Vydunas: the essential features of his philosophy by Vaclovas Bagdonavičius“, Lithuanian philosophy: persons and ideas Lithuanian philosophical studies, ii, Cultural heritage and contemporary change series iva, Eastern and Central Europe, volume 17 Jūrate Baranova: . Washington, D.C.: Council for Research in Values and philosophy, 2000. ISBN 1-56518-137-9. Qaraldi: 2007-yil 7-sentyabr.  (Wayback Machine saytida 2007-09-28 sanasida arxivlangan)
  4. ↑ Welters, Linda. Folk Dress in Europe and Anatolia: Beliefs About Protection and Fertility. Berg Publishers, 1999 — 214-bet. ISBN 1-85973-287-9. „Lithuanian philosopher Vydunas“ 
  5. ↑ Prof. Kšanienė, Daiva (9 October 2003). "Vydūnas" (lt). Voruta. Archived from the original on 2007-07-07. https://web.archive.org/web/20070707190625/http://www.mazoji-lietuva.lt/article.php?article=158. Qaraldi: 16 October 2007. Vydūnas]]
  6. ↑ Bradūnas, Kazys (1979). "A conversation with Tomas Venclova". Lituanus 25 (3). Archived from the original on 2008-04-09. https://web.archive.org/web/20080409073038/http://www.lituanus.org/1979/79_3_05.htm. Qaraldi: 16 October 2007. Vydūnas]]
  7. ↑ „Auf den Spuren von Vydunas“ (de). detmold.de (2018-yil 4-aprel).
  8. ↑ „Žymių žmonių pasisakymai apie gyvūnų išnaudojimą“. Animal Rights Lithuania. 2009-yil 12-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 7-dekabr. (in Lithuanian)
  9. ↑ Genys, Arvydas (2000). "Laisvės ir literatūros hipostazės". Mokslo Lietuva (4). Archived from the original on 2007-09-27. https://web.archive.org/web/20070927225452/http://ic.lms.lt/ml/206/laisves.htm. Qaraldi: 7 September 2007. Vydūnas]]
Retrieved from "https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Vydūnas&oldid=4427702"