This Handbook results from the close co-operation and synergy between the Ministry of Education, Science, Technology and Innovation, teachers from different communities and localities, and consultants from the Nansen Dialogue Centre in Skopje. The publication of this Handbook was made possible by..., 2023
Intercultural education is a
contemporary educational
trend and tendency, but also a
global const... more Intercultural education is a
contemporary educational
trend and tendency, but also a
global constructive response
to intense migration processes
and diversity in social
communities that reflect
cultural, linguistic and ethnic
heterogeneity. Kosovo, as a multi-ethnic and multicultural society, is facing the
challenge, but also the aspiration, to build long-term sustainable and
constructive initiatives for promoting intercultural education.This type of
educational approach and strategy should be a key link for mutual
communication and recognition between different communities. That is
why intercultural education should be observed as a need, but also
recognized as an opportunity to find the optimal relationship between
cultural diversities and social cohesion.
Interculturalism in education should be a tool that will respond to the
challenge of learning to live together by actively promoting inclusive,
comprehensive educational practices, fostering democratic citizenship
and human rights in the public, professional and private life.
Interculturalism in education entails constructive management of
differences, self-esteem, efficient communication, respect for others,
intercultural understanding, etc. (Ministry of Education, Science and
Technology, 2016).
Our basic compass in creating this Handbook will be a broadly defined set
of global goals, which are also closely related to the intercultural
dimension of pre-university education in Kosovo, aimed at:
– building and nurturing personal identity and sense of belonging to
Kosovo and its cultural affiliation;
– promoting of cultural and civic values;
– developing of responsibility towards oneself, towards others, towards
the social community and the environment;
– training for living and working in different social and cultural contexts
(Ministry of Education, Science and Technology, 2016)
An important pillar in creating intercultural recommendations and
solutions will also be a strictly defined set of key competencies, which will
specify the relationship of intercultural values and elements with the six
separate areas of competencies:
• ability / competence to communicate and express;
• ability to think;
• ability to learn;
• ability to live, work and protect the environment;
• personal skills
• civic skills (Ministry of Education, Science and Technology, 2016)
Uploads
Papers by Оsman Еmin
шесто до деветто одделение во деветгодишното основно образование претставува
продолжување на она кое ги имаше за предмет учебниците од одделенска настава и
ја има истата цел: да се направи увид во застапеноста и начинот на претставување на
културните обележја и интеракцијата меѓу различните етнички заедници кои
живеат во Република Македонија, како и во присутноста на мултикултурни
содржини кои се однесуваат на поширок, глобален контекст. Идентификуваните
состојби овозможуваат да се согледа дали и колку учебниците ги сензибилизираат
учениците од постарата училишна возраст за различноста со која се опкружени и ги
поттикнуваат на интеркултурен дијалог и соработка. На тој начин, добиените
сознанија ќе даваат насоки за унапредување на квалитетот на учебниците од аспект
на мултикултурноста и интеркултурноста, а со тоа ќе претставуваат придонес во
градењето на интеркултурен воспитно – образовен амбиент во Република
Македонија.
различноста на луѓето во светот и во средината во која живеат. Истражувањата
покажуваат дека начинот на кој се претставени другите во еден учебник влијае врз
формирањето на ставовите за тие групи кај останатите ученици. Доколку во
учебниците се присутни повеќе позитивни примери, кои се со јасна определба за
градење на мултикултурно општество и кои повеќе ги изразуваат основните
принципи на интеркултурноста, тогаш постојат реални предуслови учениците да
формираат позитивни ставови, мислења и однесувања во однос на другите. Оттука,
неопходно е при пишувањето и изборот на учебници, особено во мултиетничките
училишта и средини, да се води сметка за интеркултурната димензија на текстовите,
задачите и илустрациите во нив, односно да се афирмираат содржини кои ќе
овозможуваат прифаќање, почитување и интеракција на различните.
Овие согледувања, на теориско рамниште, наоѓаат потврда и во официјалните
документи кои се однесуваат на учебниците што се користат во училиштата во
Република Македонија. Така, во Методологијата за вреднување на учебниците1,
изработена од страна на Бирото за развојна образованието на РМ, се укажува дека во
учебникот не треба да секористат термини и изрази со кои се искажуваат
потценувачки ставови кон определени заеднициили личности, туку содржините и
илустрациите треба да ги пренесуваат културните вредности и да поттикнуваат
заемна соработка и чувство на почит кондругите. Со цел да се провери колку овие
препораки се применети во практиката, извршена е опсежна анализа скоро на сите
учебници што се користат во наставата со учениците од прво до петто одделение во
деветгодишното основно образование. Истражувањето претставува збогатување на
постоечките анализи на интеркултурната димензија во учебниците од основно
образование и овозможува согледување на актуелните состојби во наставата во
однос на развивањето на интеркултурни вредности и ставови кај децата од рана
училишна возраст.
Основното образование, покрај следењето на современите тенденции, се темели и на богатството и разновидноста на националното културно наследство, на принципите на транспарентност, конкурентност, компатибилност и препознатливост, и на демократските принципи кои треба да ги засилат неговата атрактивност и ефективност.
Новото основно воспитание и образование не треба да биде само подготовка на децата за средно училиште туку треба да овозможи и:
развој на личност која може да преземе индивидуална, семејна и граѓанска одговорност;
воспитание и образование кое ги почитува и ги развива индивидуалните потреби, интереси и афинитети на личноста;
развој на култура на живеење т.е. стекнување компетенции соодветни за променливиот свет на трудот и за општествениот живот;
воспитание и образование кое ќе овозможи развој на независна, отворена, критичка и демократска личност со вештини и со компетенции за акција;
воспитание и образование кое го зајакнува чувството на припадност на заедницата;
социјализација во духот на општествено прифатените вредности и идеали со негување на духовното, културното и историското наследство;
развој на подготвеност и свест за доживотно образование.
Целите на новото основно воспитание и образование се во согласност со одредбите препорачани од ЕФА-извештајот, кој претставува ориентациска рамка со која се согласија земјите во светот. Светското движење „Образование за сите“, започнато во Џомтиен (Jomtien) во 1990 година, кое се потврди во Дакар во 2000 година, своја вистинска валоризација и редизајн доби на Светската конференција во Инчеон (Incheon) во 2015 година.
Во тој контекст се дефинирани и целите на основното образование во нашата држава. Според легислативата, целите на основното воспитание и образование во Република Македонија се:
стекнување општи и применливи знаења што се потребни во секојдневниот живот или за натамошно образование,
хармоничен, интелектуален, емоционален и социјален развој на учениците соодветен со нивните способности,
развивање на писменоста и на способностите на учениците за разбирање, информирање и изразување на македонски јазик и на неговото кирилско писмо,
развивање на писменоста и на способностите на учениците за разбирање, информирање и изразување, покрај на македонски јазик и на неговото кирилско писмо, и на јазик и писмо на припадниците на заедниците кои зборуваат јазик различен од македонскиот јазик,
развивање самодоверба и свест кај ученикот за сопствената индивидуалност и одговорност за своите постапки,
воспитување за меѓусебна толеранција, соработка, почитување на различноста, основните човекови слободи и права,
развивање свест кај учениците за припадност на Република Македонија и за негување на сопствениот национален и културен идентитет,
воспитување за општи културни и цивилизациски вредности кои произлегуваат од светските традиции,
усвојување општи и применливи знаења кои овозможуваат самостојно креативно дејствување во општествената и во природната околина и развивање способности за расудување и за изразување во уметноста и во културните традиции,
развивање способности за истражување, експериментирање и решавање проблеми,
вклучување и водење грижа за развојот на учениците со посебни образовни потреби,
развивање на надареноста на учениците во различни области,
унапредување на здравиот начин на живеење и воспитување за преземање одговорност за сопственото здравје и за заштита на животната средина.
education in all its forms (formal, non-formal and informal) in children, youth and adults should develop the awareness for acceptance and respect for differences and capabilities for intercultural dialogue. Thus, they will be able to actively participate in building a common life and contribute to its improvement. The values the concept of Intercultural Education is based upon is embedded in the International documents since the mid of last century, as well in most of subsequent declarations, reports and recommendations which provide guidance on the development of education in Europe and beyond. Some of these documents include Recommendations of the OSCE Office of the High Commissioner of National Minorities, in which is emphasized the role and importance of education in promoting the idea of equal rights and opportunities for every involved educational entity, and in the strengthening of trust between the different communities.
tarafından 2003 yılında yazılmıştır. Çalışmamızda eser içerik ve biçim yönlerinden
incelenecektir. Kullanılan kuramlar postdrama, tragedya ve öğeleri, Jung’un dört arketipi, Foucault’nun hapishane teorisi, dışavurumcu tiyatro, Martin McDonagh’ın biyografisine göre ele alınacaktır. Çalışmamızın amacı, günümüz tiyatrosunun hangi akımlardan etkilendiğini keşfetmek, eski tiyatro akımlarının kullanabilirli olup olmadığını tespit etmek, eskiye nazaran tiyatronun nasıl bir gelişim sağladığının yüzevurumcu akımını dile getirmek olacaktır. Ayrıyeten bütün bu çalışmalar dâhilinde oyunların akımlardan, modern ahlaktan nasıl etkilendiği Yastık Adam oyunu açısından incelenecek ve çalışma amacına ulaşamak hedeflenmiştir.
The subject of this research is Pillow Man, a 2003 play written by Martin
McDonagh. The work will be analyzed in terms of both, content and form during the
study. Postdrama, tragedy and its parts, Jung’s four archetypes, Foucault’s prison theory, in-yer-face theatre, and Martin McDonagh’s biography will be discussed. The study’s goal will be to discover which currents affect today’s theater, to determine whether old theater movements are still useful, and to bring to light how the theater has evolved in comparison to the past. Furthermore, how currents and modern morality affect theater plays will be examined in terms of Pillow Man, and the study will achieve its goal.
Dil, bütün canlı varlıkların iletişim için kullandıkları çok önemli bir unsurdur. Diğer varlıklardan farklı
olarak insanların kullandıkları dil, karmaşık bir sisteme sahiptir. Geçmişten günümüze kadar dilin oluşumu
ve gelişimine yönelik olarak çok çeşitli kuramlar ortaya konulmuş ve bu kuramlar neticesinde oluşturulan
programlarla çocukların dil gelişimi açısından eğitilmesi sağlanmıştır.
bulmuştur. Türkçe eğitiminin yasaklandığı iki Dünya Savaşı arasındaki dönemde Türkçe eğitim durdurulmuştur. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra yeni okullar, nitelikli öğretmenler, programlar, değerli eğitimcilerin eliyle en iyiye doğru yönelmiş uygulamaya başlanmıştır. Başka bir deyişle, 1912’de yasaklanan Türkçe eğitime, ancak kırk yıllık bir aradan sonra izin verilebilmiştir. Makedonya Cumhuriyeti’nin Federal Yugoslavya Devleti ile süren bağlılığı 8 Eylül 1991’de bağımsızlığını ilan etmesiyle biter. Bu tarihten itibaren meydana gelen değişiklikler ve getirilen bir takım anayasal değişikliklerden sonra Makedonya Cumhuriyeti eğitim sisteminde 1991 yılında çıkarılan Eğitim Sistemi Yeniden Düzenleme Yasası ile bazı değişiklikler yapılmıştır. Makedonya Cumhuriyeti 1945’ten günümüze kadar Türkçe eğitimin ve Türkçe dersinin gelişimi için yapılan çalışmalar, ders programlarındaki değişim ve gelişmeleri belirlemek amacıyla çok sayıda yazılar, makaleler yazılmıştır. 1965-2001 yılları arasında yayınlanan Sesler dergisinde Makedonya Cumhuriyeti, Yugoslavya Sosyalist Federasyonu’na bağlı iken ve 1991’den bu yana da uluslararası sistemde bağımsız bir devlet olarak yerini alan Makedonya Cumhuriyeti’ndeki Türk toplumunun eğitim ve öğretiminde ne gibi, ne yönde değişikliklerin ve gelişmelerin meydana geldiğini ortaya çıkarmaktadır. Dergide, Sosyalist Yugoslavya dönemindeki edebiyat, siyasi, toplumsal gelişmeleri ele alan yazıların yanı sıra eğitim alanındaki sorunları ve sorunları çözebilecek öneriler yazılarına da yer verilmiştir. Bu açıdan bakıldığında “Sesler” dergisi genel olarak Makedonya Türklüğü’nün eğitim alanındaki sesi olup Türk toplumunun vazgeçilmez bir parçası olmuştu.
Ahlak gelişimi bireyin, toplumun değer yargılarını benimseyerek yaşadığı çevreye uyum sağlaması doğru veya yanlışı ayırt edebilmesi ve toplum içinde belli bir yer edinebilmesi için benimsediği davranış biçimleri ve kurallardır. Bu çalışmanın amacı, bireyin gelişim evrelerini incelerken, Ahlak gelişiminin de bireyin yaşadığı çevreye uyum sağlaması açısından ne kadar önemli bir rol oynadığını vurgulamaktır.
Toplumlardaki eğitim-öğretim sistemleri bireylerin daima en üst düzeyde bilgi ve kültür seviyesine ulaşmasını, bireyin ilgilendiği alanın ya da mesleğin bütün gerekli donanımına sahip olabilmesini amaçlamaktadır. Ancak bununla birlikte eğitim-öğretim, toplumdaki bireylerin davranışlarını kontrol etmeyi; bireyi bazı toplumsal ve bireysel değerlerle donatabilmeyi de hedefler. Toplumlar kendilerine ait millî, kültürel, tarihî, ahlaki, manevi vb. bazı değerlere sahiptir. Bireyin aileden aldığı eğitim ve değerlerin
ardından eğitim öğretim programları ile bu değerleri edinmesi de toplumun genel yapısı ve geleceği açısından oldukça önemlidir. Eğitim kurumları da bireylerin bilgi ve eğitimin yanında yaşadıkları toplumun birer üyesi olarak topluma ait değerleri öğrenip bu değerleri toplum içerisinde davranışa dökebilmelerini sağlamak için gayret sarf etmekte, bu değerleri eğitim-öğretim programlarına ekleyerek bunu sağlamaya çalışmaktadırlar.
Anahtar Kelimeler: Kültür , değer, edebiyat, eğitim.
Morality concerns an individual’s growing sense of what is right and wrong, in order to obtain a certain place in society and to adapt the society and its rules. The purpose of this study is, while examining the individual developmental stages also to emphasize the importance of moral development in terms of adaptation to the environment in which individuals live. Education systems in societies aim to carry individuals to the upmost knowledge and culture level, and to endow them with all necessary requirements of the fields or occupations in which they are interested. Moreover, education systems also aim to control the behaviors of the individuals in a society, and to provide them with some social and individual values. Each society has national, cultural, historical, moral and spiritual etc. values. It is also important for an individual to acquire these values through education curriculum, after he got them from his family, in terms of general structure and future of the society. Educational institutions, together with individuals’ knowledge and education, try hard in order to ensure them as being a member of the society in which they live, to learn these values and turn them into behaviors. These institutions also include these values into curriculum to achieve this goal.
insana kolay bir şekilde hızlıca yayılıyor olması önem teşkil edecek ölçütler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla pandeminin, toplum düzeyindeki etkisi virüsün enfekte durumuna, virüs yapısına, toplumdaki bireylerin bağışıklık durumuna, bireyler arası temas ve toplumlar arası ulaşım özelliklerine, risk faktörlerinin varlığına, sunulan sağlık hizmetlerine ve iklime bağlı olarak kabiliyet açısından değişim göstermektedir. Koronavirüsün yayılma hızına ve insan sağlığı üzerindeki etkisine bakıldığında genel çapta koruyucu önlemlerin alınması büyük önem teşkil etmektedir. Salgının yayılmasını engellemek için, dünyadaki çoğu hükümet geçici olarak tüm eğitim kurumlarını kapattı. Öğretimin zorla kesintiye uğramasının büyük
sonuçları oldu, alınan önlemler dünya nüfusunun daha doğrusu eğitim süreci kapsamındaki nüfusun %60’ını doğrudan etkiledi.
zihinsel yönden geleceğe hazırlamalıdır. İçinde yaşadığı toplumun ortak değerlerine
saygılı ve onları gözeten; inançlı ama bilimsel düşünce sistemlerine açık; kendine
mensubu bulunduğu topluma yabancılaşmadan tüm insanlığın hizmetine hazır; sevgiyi,
saygıyı ve adaleti baş tacı eden, özgüveni tam bir kimlikte yetiştirilmesine hizmet
etmelidir. Çocuk edebiyatı kavramından, çocuklara yönelik olarak ortaya konulan
edebiyatı anlıyoruz. Aslında bu konunun temel taşı çocuktur. Bugün ne çocuk edebiyatı
kavramı ne de çocuk tanımı hala tam olarak netleşmiş değildir. Çocuk tanımlarını
açıklamaya başlarken hemen akla birinci soru olarak, çocuk kimdir? Sorusu
gelmektedir. Çocuk edebiyatı kavramının iki temel belirleyeni vardır. Birisi “çocuk”,
diğeri ise “edebiyat”tır. Ayrıca çocuk psikolojisi; çocuğun gelişimine ve davranışlarına,
doğumdan ergenliğe kadar odaklanan psikolojinin bir alt alanı olarak çocuk psikolojisi
sadece çocuğun fiziksel gelişimini değil, sosyal-duygusal gelişimini, bilişsel gelişimini
ele almaktadır. Çocuk psikolojisi bu sebeple çocuğun gelişimini birçok farklı açıdan ele
alır. Bu alanlara örnek olarak, öncelikle aile ile kurulan bağlar, daha sonra akranları ve
diğer yetişkinler ile kurduğu ilişki çocuğun gelişimini, öğrenimi ve düşünce yapısını
uzun dönemde etkilemektedir. Kültürel bağlamda ise çocuğun içinde yetiştiği kültür,
çocuğa birçok değer, gelenekler, görenekler ve yaşam yapısı aşılamaktadır. Kültür,
çocuğun ebeveynleri ile nasıl bir ilişki içerisinde olduğunun, nasıl bir bakımı
olacağından, nasıl bir eğitim alacağına kadar birçok alanı etkilemektedir. Halk
kahramanı, çocuk edebiyatın öncüsü, halk kültürünün temsilcisi olan Orhan, Necati
Zekeriya’nın yarattığı karakter ile çocuklara hitap eden yazar çocukların kaygılarını,
kıvançlarını onun kişiliğinde kümeleştirmeye çalıştığı görülmüştür. Hikayelerde genel
olarak insanın insanla, toplumla ve doğayla olan ilişkileri üzerine olan bu hikayelerde,
toplum ve insan yaşamıyla ilgili çeşitli temalar ve olaylar (sevgi, hoşgörü, sorumluluk,
dürüstlük, yalılık, yoksulluk gibi) işlenmektedir. Bunlar işlenirken temelde her zaman
insana, topluma ve diğer varlıklara karşı saygı ve sevgi bulunurken hiçbir zaman
karşıdakini küçük düşüren ya da aşağılayan bir davranış bulunmamaktadır.
entegre edilmiş eğitim sisteminin geliştirilmesi önemli bir alan olduğu ve ihtiyaç duyulduğu
bir sisteme gidildiği görülmektedir. Kuzey Makedonya’da bir toplumun var olması için
entegre eğitimi ve entegrasyon en önemli çalışmalardan biri olup, son yıllarda bu tür eğitim
sorunları ile ilgilenerek entegrasyon alanın geliştirilmesine gidilmektedir. Entegre Eğitimi
alanında modeller geliştirmeye başlandı ve özel eğitim modeli olarak karşımıza çıkmakta
olan modeller, çoketnikli toplumlarda bütün etnik toplumların da katıldığı örnek alınabilecek
bir modeller olduğu görülmektedir. Bu eğitim modeleri ile öğrenciler, öğretmenler ve
ebeveynler çok etnikli değerlerin inşa edilmesine, entegre edilmelerini kapsamaktadır.
Entegre eğitimi ile her öğrenciye yönelik hazırlanmış bireysel yaklaşım, iki dili yaklaşım,
ekip ve ikili çalışma şekli ile gerçekleştirilen etkinlikler, oyun ile eğitim, eğitim-öğretim
sürecinin daha anlamlı ve etkin olmasını sağlamaktadır. Bu yaklaşımlar ile toplumlardaki
çoketnikli özellikler kullanılarak birlikte yaşama, daha sağlıklı yaşam için hem öğrenciler,
ebeveynler hem de öğretmenler hayat yetenekleri ve becerilerini zenginleştirileceğinin
düşüncesinin içinde olduğu görülmektedir.
шесто до деветто одделение во деветгодишното основно образование претставува
продолжување на она кое ги имаше за предмет учебниците од одделенска настава и
ја има истата цел: да се направи увид во застапеноста и начинот на претставување на
културните обележја и интеракцијата меѓу различните етнички заедници кои
живеат во Република Македонија, како и во присутноста на мултикултурни
содржини кои се однесуваат на поширок, глобален контекст. Идентификуваните
состојби овозможуваат да се согледа дали и колку учебниците ги сензибилизираат
учениците од постарата училишна возраст за различноста со која се опкружени и ги
поттикнуваат на интеркултурен дијалог и соработка. На тој начин, добиените
сознанија ќе даваат насоки за унапредување на квалитетот на учебниците од аспект
на мултикултурноста и интеркултурноста, а со тоа ќе претставуваат придонес во
градењето на интеркултурен воспитно – образовен амбиент во Република
Македонија.
различноста на луѓето во светот и во средината во која живеат. Истражувањата
покажуваат дека начинот на кој се претставени другите во еден учебник влијае врз
формирањето на ставовите за тие групи кај останатите ученици. Доколку во
учебниците се присутни повеќе позитивни примери, кои се со јасна определба за
градење на мултикултурно општество и кои повеќе ги изразуваат основните
принципи на интеркултурноста, тогаш постојат реални предуслови учениците да
формираат позитивни ставови, мислења и однесувања во однос на другите. Оттука,
неопходно е при пишувањето и изборот на учебници, особено во мултиетничките
училишта и средини, да се води сметка за интеркултурната димензија на текстовите,
задачите и илустрациите во нив, односно да се афирмираат содржини кои ќе
овозможуваат прифаќање, почитување и интеракција на различните.
Овие согледувања, на теориско рамниште, наоѓаат потврда и во официјалните
документи кои се однесуваат на учебниците што се користат во училиштата во
Република Македонија. Така, во Методологијата за вреднување на учебниците1,
изработена од страна на Бирото за развојна образованието на РМ, се укажува дека во
учебникот не треба да секористат термини и изрази со кои се искажуваат
потценувачки ставови кон определени заеднициили личности, туку содржините и
илустрациите треба да ги пренесуваат културните вредности и да поттикнуваат
заемна соработка и чувство на почит кондругите. Со цел да се провери колку овие
препораки се применети во практиката, извршена е опсежна анализа скоро на сите
учебници што се користат во наставата со учениците од прво до петто одделение во
деветгодишното основно образование. Истражувањето претставува збогатување на
постоечките анализи на интеркултурната димензија во учебниците од основно
образование и овозможува согледување на актуелните состојби во наставата во
однос на развивањето на интеркултурни вредности и ставови кај децата од рана
училишна возраст.
Основното образование, покрај следењето на современите тенденции, се темели и на богатството и разновидноста на националното културно наследство, на принципите на транспарентност, конкурентност, компатибилност и препознатливост, и на демократските принципи кои треба да ги засилат неговата атрактивност и ефективност.
Новото основно воспитание и образование не треба да биде само подготовка на децата за средно училиште туку треба да овозможи и:
развој на личност која може да преземе индивидуална, семејна и граѓанска одговорност;
воспитание и образование кое ги почитува и ги развива индивидуалните потреби, интереси и афинитети на личноста;
развој на култура на живеење т.е. стекнување компетенции соодветни за променливиот свет на трудот и за општествениот живот;
воспитание и образование кое ќе овозможи развој на независна, отворена, критичка и демократска личност со вештини и со компетенции за акција;
воспитание и образование кое го зајакнува чувството на припадност на заедницата;
социјализација во духот на општествено прифатените вредности и идеали со негување на духовното, културното и историското наследство;
развој на подготвеност и свест за доживотно образование.
Целите на новото основно воспитание и образование се во согласност со одредбите препорачани од ЕФА-извештајот, кој претставува ориентациска рамка со која се согласија земјите во светот. Светското движење „Образование за сите“, започнато во Џомтиен (Jomtien) во 1990 година, кое се потврди во Дакар во 2000 година, своја вистинска валоризација и редизајн доби на Светската конференција во Инчеон (Incheon) во 2015 година.
Во тој контекст се дефинирани и целите на основното образование во нашата држава. Според легислативата, целите на основното воспитание и образование во Република Македонија се:
стекнување општи и применливи знаења што се потребни во секојдневниот живот или за натамошно образование,
хармоничен, интелектуален, емоционален и социјален развој на учениците соодветен со нивните способности,
развивање на писменоста и на способностите на учениците за разбирање, информирање и изразување на македонски јазик и на неговото кирилско писмо,
развивање на писменоста и на способностите на учениците за разбирање, информирање и изразување, покрај на македонски јазик и на неговото кирилско писмо, и на јазик и писмо на припадниците на заедниците кои зборуваат јазик различен од македонскиот јазик,
развивање самодоверба и свест кај ученикот за сопствената индивидуалност и одговорност за своите постапки,
воспитување за меѓусебна толеранција, соработка, почитување на различноста, основните човекови слободи и права,
развивање свест кај учениците за припадност на Република Македонија и за негување на сопствениот национален и културен идентитет,
воспитување за општи културни и цивилизациски вредности кои произлегуваат од светските традиции,
усвојување општи и применливи знаења кои овозможуваат самостојно креативно дејствување во општествената и во природната околина и развивање способности за расудување и за изразување во уметноста и во културните традиции,
развивање способности за истражување, експериментирање и решавање проблеми,
вклучување и водење грижа за развојот на учениците со посебни образовни потреби,
развивање на надареноста на учениците во различни области,
унапредување на здравиот начин на живеење и воспитување за преземање одговорност за сопственото здравје и за заштита на животната средина.
education in all its forms (formal, non-formal and informal) in children, youth and adults should develop the awareness for acceptance and respect for differences and capabilities for intercultural dialogue. Thus, they will be able to actively participate in building a common life and contribute to its improvement. The values the concept of Intercultural Education is based upon is embedded in the International documents since the mid of last century, as well in most of subsequent declarations, reports and recommendations which provide guidance on the development of education in Europe and beyond. Some of these documents include Recommendations of the OSCE Office of the High Commissioner of National Minorities, in which is emphasized the role and importance of education in promoting the idea of equal rights and opportunities for every involved educational entity, and in the strengthening of trust between the different communities.
tarafından 2003 yılında yazılmıştır. Çalışmamızda eser içerik ve biçim yönlerinden
incelenecektir. Kullanılan kuramlar postdrama, tragedya ve öğeleri, Jung’un dört arketipi, Foucault’nun hapishane teorisi, dışavurumcu tiyatro, Martin McDonagh’ın biyografisine göre ele alınacaktır. Çalışmamızın amacı, günümüz tiyatrosunun hangi akımlardan etkilendiğini keşfetmek, eski tiyatro akımlarının kullanabilirli olup olmadığını tespit etmek, eskiye nazaran tiyatronun nasıl bir gelişim sağladığının yüzevurumcu akımını dile getirmek olacaktır. Ayrıyeten bütün bu çalışmalar dâhilinde oyunların akımlardan, modern ahlaktan nasıl etkilendiği Yastık Adam oyunu açısından incelenecek ve çalışma amacına ulaşamak hedeflenmiştir.
The subject of this research is Pillow Man, a 2003 play written by Martin
McDonagh. The work will be analyzed in terms of both, content and form during the
study. Postdrama, tragedy and its parts, Jung’s four archetypes, Foucault’s prison theory, in-yer-face theatre, and Martin McDonagh’s biography will be discussed. The study’s goal will be to discover which currents affect today’s theater, to determine whether old theater movements are still useful, and to bring to light how the theater has evolved in comparison to the past. Furthermore, how currents and modern morality affect theater plays will be examined in terms of Pillow Man, and the study will achieve its goal.
Dil, bütün canlı varlıkların iletişim için kullandıkları çok önemli bir unsurdur. Diğer varlıklardan farklı
olarak insanların kullandıkları dil, karmaşık bir sisteme sahiptir. Geçmişten günümüze kadar dilin oluşumu
ve gelişimine yönelik olarak çok çeşitli kuramlar ortaya konulmuş ve bu kuramlar neticesinde oluşturulan
programlarla çocukların dil gelişimi açısından eğitilmesi sağlanmıştır.
bulmuştur. Türkçe eğitiminin yasaklandığı iki Dünya Savaşı arasındaki dönemde Türkçe eğitim durdurulmuştur. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra yeni okullar, nitelikli öğretmenler, programlar, değerli eğitimcilerin eliyle en iyiye doğru yönelmiş uygulamaya başlanmıştır. Başka bir deyişle, 1912’de yasaklanan Türkçe eğitime, ancak kırk yıllık bir aradan sonra izin verilebilmiştir. Makedonya Cumhuriyeti’nin Federal Yugoslavya Devleti ile süren bağlılığı 8 Eylül 1991’de bağımsızlığını ilan etmesiyle biter. Bu tarihten itibaren meydana gelen değişiklikler ve getirilen bir takım anayasal değişikliklerden sonra Makedonya Cumhuriyeti eğitim sisteminde 1991 yılında çıkarılan Eğitim Sistemi Yeniden Düzenleme Yasası ile bazı değişiklikler yapılmıştır. Makedonya Cumhuriyeti 1945’ten günümüze kadar Türkçe eğitimin ve Türkçe dersinin gelişimi için yapılan çalışmalar, ders programlarındaki değişim ve gelişmeleri belirlemek amacıyla çok sayıda yazılar, makaleler yazılmıştır. 1965-2001 yılları arasında yayınlanan Sesler dergisinde Makedonya Cumhuriyeti, Yugoslavya Sosyalist Federasyonu’na bağlı iken ve 1991’den bu yana da uluslararası sistemde bağımsız bir devlet olarak yerini alan Makedonya Cumhuriyeti’ndeki Türk toplumunun eğitim ve öğretiminde ne gibi, ne yönde değişikliklerin ve gelişmelerin meydana geldiğini ortaya çıkarmaktadır. Dergide, Sosyalist Yugoslavya dönemindeki edebiyat, siyasi, toplumsal gelişmeleri ele alan yazıların yanı sıra eğitim alanındaki sorunları ve sorunları çözebilecek öneriler yazılarına da yer verilmiştir. Bu açıdan bakıldığında “Sesler” dergisi genel olarak Makedonya Türklüğü’nün eğitim alanındaki sesi olup Türk toplumunun vazgeçilmez bir parçası olmuştu.
Ahlak gelişimi bireyin, toplumun değer yargılarını benimseyerek yaşadığı çevreye uyum sağlaması doğru veya yanlışı ayırt edebilmesi ve toplum içinde belli bir yer edinebilmesi için benimsediği davranış biçimleri ve kurallardır. Bu çalışmanın amacı, bireyin gelişim evrelerini incelerken, Ahlak gelişiminin de bireyin yaşadığı çevreye uyum sağlaması açısından ne kadar önemli bir rol oynadığını vurgulamaktır.
Toplumlardaki eğitim-öğretim sistemleri bireylerin daima en üst düzeyde bilgi ve kültür seviyesine ulaşmasını, bireyin ilgilendiği alanın ya da mesleğin bütün gerekli donanımına sahip olabilmesini amaçlamaktadır. Ancak bununla birlikte eğitim-öğretim, toplumdaki bireylerin davranışlarını kontrol etmeyi; bireyi bazı toplumsal ve bireysel değerlerle donatabilmeyi de hedefler. Toplumlar kendilerine ait millî, kültürel, tarihî, ahlaki, manevi vb. bazı değerlere sahiptir. Bireyin aileden aldığı eğitim ve değerlerin
ardından eğitim öğretim programları ile bu değerleri edinmesi de toplumun genel yapısı ve geleceği açısından oldukça önemlidir. Eğitim kurumları da bireylerin bilgi ve eğitimin yanında yaşadıkları toplumun birer üyesi olarak topluma ait değerleri öğrenip bu değerleri toplum içerisinde davranışa dökebilmelerini sağlamak için gayret sarf etmekte, bu değerleri eğitim-öğretim programlarına ekleyerek bunu sağlamaya çalışmaktadırlar.
Anahtar Kelimeler: Kültür , değer, edebiyat, eğitim.
Morality concerns an individual’s growing sense of what is right and wrong, in order to obtain a certain place in society and to adapt the society and its rules. The purpose of this study is, while examining the individual developmental stages also to emphasize the importance of moral development in terms of adaptation to the environment in which individuals live. Education systems in societies aim to carry individuals to the upmost knowledge and culture level, and to endow them with all necessary requirements of the fields or occupations in which they are interested. Moreover, education systems also aim to control the behaviors of the individuals in a society, and to provide them with some social and individual values. Each society has national, cultural, historical, moral and spiritual etc. values. It is also important for an individual to acquire these values through education curriculum, after he got them from his family, in terms of general structure and future of the society. Educational institutions, together with individuals’ knowledge and education, try hard in order to ensure them as being a member of the society in which they live, to learn these values and turn them into behaviors. These institutions also include these values into curriculum to achieve this goal.
insana kolay bir şekilde hızlıca yayılıyor olması önem teşkil edecek ölçütler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla pandeminin, toplum düzeyindeki etkisi virüsün enfekte durumuna, virüs yapısına, toplumdaki bireylerin bağışıklık durumuna, bireyler arası temas ve toplumlar arası ulaşım özelliklerine, risk faktörlerinin varlığına, sunulan sağlık hizmetlerine ve iklime bağlı olarak kabiliyet açısından değişim göstermektedir. Koronavirüsün yayılma hızına ve insan sağlığı üzerindeki etkisine bakıldığında genel çapta koruyucu önlemlerin alınması büyük önem teşkil etmektedir. Salgının yayılmasını engellemek için, dünyadaki çoğu hükümet geçici olarak tüm eğitim kurumlarını kapattı. Öğretimin zorla kesintiye uğramasının büyük
sonuçları oldu, alınan önlemler dünya nüfusunun daha doğrusu eğitim süreci kapsamındaki nüfusun %60’ını doğrudan etkiledi.
zihinsel yönden geleceğe hazırlamalıdır. İçinde yaşadığı toplumun ortak değerlerine
saygılı ve onları gözeten; inançlı ama bilimsel düşünce sistemlerine açık; kendine
mensubu bulunduğu topluma yabancılaşmadan tüm insanlığın hizmetine hazır; sevgiyi,
saygıyı ve adaleti baş tacı eden, özgüveni tam bir kimlikte yetiştirilmesine hizmet
etmelidir. Çocuk edebiyatı kavramından, çocuklara yönelik olarak ortaya konulan
edebiyatı anlıyoruz. Aslında bu konunun temel taşı çocuktur. Bugün ne çocuk edebiyatı
kavramı ne de çocuk tanımı hala tam olarak netleşmiş değildir. Çocuk tanımlarını
açıklamaya başlarken hemen akla birinci soru olarak, çocuk kimdir? Sorusu
gelmektedir. Çocuk edebiyatı kavramının iki temel belirleyeni vardır. Birisi “çocuk”,
diğeri ise “edebiyat”tır. Ayrıca çocuk psikolojisi; çocuğun gelişimine ve davranışlarına,
doğumdan ergenliğe kadar odaklanan psikolojinin bir alt alanı olarak çocuk psikolojisi
sadece çocuğun fiziksel gelişimini değil, sosyal-duygusal gelişimini, bilişsel gelişimini
ele almaktadır. Çocuk psikolojisi bu sebeple çocuğun gelişimini birçok farklı açıdan ele
alır. Bu alanlara örnek olarak, öncelikle aile ile kurulan bağlar, daha sonra akranları ve
diğer yetişkinler ile kurduğu ilişki çocuğun gelişimini, öğrenimi ve düşünce yapısını
uzun dönemde etkilemektedir. Kültürel bağlamda ise çocuğun içinde yetiştiği kültür,
çocuğa birçok değer, gelenekler, görenekler ve yaşam yapısı aşılamaktadır. Kültür,
çocuğun ebeveynleri ile nasıl bir ilişki içerisinde olduğunun, nasıl bir bakımı
olacağından, nasıl bir eğitim alacağına kadar birçok alanı etkilemektedir. Halk
kahramanı, çocuk edebiyatın öncüsü, halk kültürünün temsilcisi olan Orhan, Necati
Zekeriya’nın yarattığı karakter ile çocuklara hitap eden yazar çocukların kaygılarını,
kıvançlarını onun kişiliğinde kümeleştirmeye çalıştığı görülmüştür. Hikayelerde genel
olarak insanın insanla, toplumla ve doğayla olan ilişkileri üzerine olan bu hikayelerde,
toplum ve insan yaşamıyla ilgili çeşitli temalar ve olaylar (sevgi, hoşgörü, sorumluluk,
dürüstlük, yalılık, yoksulluk gibi) işlenmektedir. Bunlar işlenirken temelde her zaman
insana, topluma ve diğer varlıklara karşı saygı ve sevgi bulunurken hiçbir zaman
karşıdakini küçük düşüren ya da aşağılayan bir davranış bulunmamaktadır.
entegre edilmiş eğitim sisteminin geliştirilmesi önemli bir alan olduğu ve ihtiyaç duyulduğu
bir sisteme gidildiği görülmektedir. Kuzey Makedonya’da bir toplumun var olması için
entegre eğitimi ve entegrasyon en önemli çalışmalardan biri olup, son yıllarda bu tür eğitim
sorunları ile ilgilenerek entegrasyon alanın geliştirilmesine gidilmektedir. Entegre Eğitimi
alanında modeller geliştirmeye başlandı ve özel eğitim modeli olarak karşımıza çıkmakta
olan modeller, çoketnikli toplumlarda bütün etnik toplumların da katıldığı örnek alınabilecek
bir modeller olduğu görülmektedir. Bu eğitim modeleri ile öğrenciler, öğretmenler ve
ebeveynler çok etnikli değerlerin inşa edilmesine, entegre edilmelerini kapsamaktadır.
Entegre eğitimi ile her öğrenciye yönelik hazırlanmış bireysel yaklaşım, iki dili yaklaşım,
ekip ve ikili çalışma şekli ile gerçekleştirilen etkinlikler, oyun ile eğitim, eğitim-öğretim
sürecinin daha anlamlı ve etkin olmasını sağlamaktadır. Bu yaklaşımlar ile toplumlardaki
çoketnikli özellikler kullanılarak birlikte yaşama, daha sağlıklı yaşam için hem öğrenciler,
ebeveynler hem de öğretmenler hayat yetenekleri ve becerilerini zenginleştirileceğinin
düşüncesinin içinde olduğu görülmektedir.
ve davranışlar, çevreye uyum, geniş anlamda eğitim, sosyal etkileşim ürünü, düşünüş, sembol sistemin yansıması olarak tanımlanmaktadır. Ancak kavram, kullanımı itibariyle, içinde yaşanılan bölgenin değerleriyle bezenmiş ve toplumlara özgü olma özelliğini de taşımaktadır. Kültür, İnsanların bilişsel yapılanmasıyla ilgili fikir verir; değerleri, inançları, algısı ve tutumları gibi yapılabilecek en yaygın tanımlamalardan biri “kültür, tarihsel olarak değişen ve gelişen ve sonraki nesle aktarılan bir yaşama biçimidir”. Kuzey Makedonya, aynı toprak parçası üzerinde farklı veya benzer kültürel değerlere mensup bireylerin karşılıklı olarak kültürlerle gerçekleştirdikleri etkileşim ve iletişime bağlı olarak belli bir kültürel yapıya uymaları veya onu özümsemeleri şeklinde tanımlayabileceğimiz kültürler arası öğrenmede; birbirini kabullenme, dilsel ve dinî çoğulculuk, saygı ve hoşgörü esas olup çeşitli kültüre ait ulusal değerlerin yanında dış etkenlere bağlı olarak evrensel değerlerin de benimsenmesi söz konusudur. Bu doğrultuda farklı kültürlere açık olan ve farklı kültürel değerlere
saygı duyan bireylerin yetiştirilmesi ve çeşitli yollarla bu özelliklerin
kazandırılması önem taşımaktadır. Teknolojinin durmadan geliştiği bir dünyada insanlar, birbirleriyle rahat ve hızlı bir şekilde iletişim sağlayabilmelerini, eğitime borçludurlar. Bunun için toplumlar, bireylerine daha iyi bir hayat tarzı sağlamak için, eğitim sistemlerini diğer ülkelerin eğitim sistemleriyle karşılaştırarak sürekli geliştirmek istenmektedir. Bunun içinde diğer ülkelerin eğitim sistemleri ile karşılaştırma yapılmadan önce ülkemizde Türkçe eğitim sisteminin gelişimini irdelemek
amaçlanmaktadır. Makedonya Cumhuriyeti’nde Türkçe Eğitimin
gelişimi açısından 1945 yılından günümüze nasıl bir gelişim
gösterdiği Türkçe eğitimin gelişimi ve ilerlemesi için çok önemlidir.
Makedonya Cumhuriyeti 1945’ten günümüze kadar Türkçe eğitimin
ve Türkçe dersinin gelişimi için yapılan çalışmalar, ders
programlarındaki değişim ve gelişmeleri belirlemek amacıyla çok
sayıda yazılar, makaleler yazılmıştır. 1965-2001 yılları arasında
Yayınlanan Sesler dergisinde Makedonya Cumhuriyeti, Yugoslavya
Sosyalist Federasyonu’na bağlı iken ve 1991’den bu yana da
uluslararası sistemde bağımsız bir devlet olarak yerini alan
Makedonya Cumhuriyeti’ndeki Türk toplumunun eğitim ve
öğretiminde ne gibi, ne yönde değişikliklerin ve gelişmelerin
meydana geldiğini ortaya çıkarmaktadır. Dergide, Sosyalist
Yugoslavya dönemindeki edebiyat, siyasi, toplumsal gelişmeleri ele
alan yazıların yanı sıra eğitim alanındaki sorunları ve sorunları
çözebilecek öneriler yazılarına da yer verilmiştir. Bu açıdan
bakıldığında “Sesler” dergisi genel olarak Makedonya Türklüğünün
eğitim alanındaki sesi olup Türk toplumunun vazgeçilmez bir parçası
olmuştur.
uymayı, stresle baş etmeyi, problem çözmeyi ve liderlik özelliklerini pekiştirmeyi öğrenir. Çocuğun gelişmesi ve kişilik kazanması için sevgiden sonra gelen ikinci en önemli ruhsal besindir. Oyun, fiziksel, sosyal, zihinsel, psikolojik ve duygusal yönden çocuğu etkiler ve gelişmesine katkıda bulunur. Oyunun çocuğun psikolojisine katkılarına baktığımızda da geleneksel oyun aktivitelerinde motor tepkilerin denenmesi süratli, akıcı ve doğru motor becerilerin kazanılmasına yol açtığı görülmektedir.
certain place in society and to adapt the society and its rules. The purpose of this study is, while examining
the individual developmental stages also to emphasize the importance of moral development in terms of
adaptation to the environment in which individuals live. Education systems in societies aim to carry
individuals to the upmost knowledge and culture level, and to endow them with all necessary requirements
of the fields or occupations in which they are interested. Moreover, education systems also aim to control
the behaviors of the individuals in a society, and to provide them with some social and individual values.
Each society has national, cultural, historical, moral and spiritual etc. values. It is also important for an
individual to acquire these values through education curriculum, after he got them from his family, in terms
of general structure and future of the society. Educational institutions, together with individuals’
knowledge and education, try hard in order to ensure them as being a member of the society in which they
live, to learn these values and turn them into behaviors. These institutions also include these values into
curriculum to achieve this goal.
contemporary educational
trend and tendency, but also a
global constructive response
to intense migration processes
and diversity in social
communities that reflect
cultural, linguistic and ethnic
heterogeneity. Kosovo, as a multi-ethnic and multicultural society, is facing the
challenge, but also the aspiration, to build long-term sustainable and
constructive initiatives for promoting intercultural education.This type of
educational approach and strategy should be a key link for mutual
communication and recognition between different communities. That is
why intercultural education should be observed as a need, but also
recognized as an opportunity to find the optimal relationship between
cultural diversities and social cohesion.
Interculturalism in education should be a tool that will respond to the
challenge of learning to live together by actively promoting inclusive,
comprehensive educational practices, fostering democratic citizenship
and human rights in the public, professional and private life.
Interculturalism in education entails constructive management of
differences, self-esteem, efficient communication, respect for others,
intercultural understanding, etc. (Ministry of Education, Science and
Technology, 2016).
Our basic compass in creating this Handbook will be a broadly defined set
of global goals, which are also closely related to the intercultural
dimension of pre-university education in Kosovo, aimed at:
– building and nurturing personal identity and sense of belonging to
Kosovo and its cultural affiliation;
– promoting of cultural and civic values;
– developing of responsibility towards oneself, towards others, towards
the social community and the environment;
– training for living and working in different social and cultural contexts
(Ministry of Education, Science and Technology, 2016)
An important pillar in creating intercultural recommendations and
solutions will also be a strictly defined set of key competencies, which will
specify the relationship of intercultural values and elements with the six
separate areas of competencies:
• ability / competence to communicate and express;
• ability to think;
• ability to learn;
• ability to live, work and protect the environment;
• personal skills
• civic skills (Ministry of Education, Science and Technology, 2016)
беше поттикнато и произлезе како резултат на желбата да се
надминат многубројни дилеми, а понекогаш и погрешни перцепции
за интеркултурните аспекти на воспитно-образовниот процес.
Би сакале овој прирачник да биде лесен, јасен и едноставен компас
во училиштата и училниците при соочување со секојдневни, чести
прашања со интеркултурен предзнак.
Интеркултурното образование се стреми кон континуирана
поддршка на богатството на разновидности во речиси сите сфери
на човековото живеење. Тоа е образование фокусирано врз
промоцијата на еднакви можности, човекови права,
недискриминација, емпатија, прифаќање и почитување.
Токму затоа интеркултурното образование им е потребно на сите
деца и ученици, независно од возраста.
Освен тоа, интеркултурното образование треба да биде природно
вградена компонента во секојдневниот воспитно-образовен процес,
независно од етничката и јазичната структура на учениците и на
наставниците во едно училиште.
Интеркултурното образование не се занимава само со етнички,
расни и јазични различности, туку треба да влијае и врз градењето
на свесноста кај учениците за различностите присутни во повеќе
сфери на секојдневното живеење (како на пример, социјален статус,
пол, возраст, професија, семејно потекло, стил на учење, начин на
исхрана, физички изглед и сл.).
Оттука јасно произлегува дека овој вид на образование не може да
подразбира воведување на посебен наставен предмет, туку треба
да биде одраз на кроскурикуларен пристап, исто како што треба да
биде елемент и на формален, но и на „скриен” курикулум.
Искрено се надеваме дека овој материјал ќе послужи како
поддршка на наставниците, стручните соработници, родителите, но
и заинтересираните поединци во развивањето на инклузивна и
топла атмосфера во училниците, со цел секој да се чувствува
добредојдено, препознаено и прифатено!
Од авторите
Çocuk dergileri ve eğitim içerikli yayınlanan yayınlar geleceğin yetişkinleri olarak görülen çocuklara davranış kalıplarını aşılamada büyük önem taşımaktadır. Okumanın çocuklarda bir alışkanlık hâli almasını etkileyen unsurlar vardır. Okulun en temel göevlerinden biri okumayı bir beceri hâline dönüştürmektir.
Böylece öğrencilerin okuyan, eleştiren, düşünen ve okudukları arasında ilişki kurabilen bireyler olması sağlanmaktadır. Çocuk dergilerinin, bununla birlikte çocuk edebiyatının önemini ele aldığımızda çocuğun bilişsel, duyuşsal yönden geleceğe doğru hazırlanmasında bu unsurların önemi büyüktür. Çocuk dergiciliği; gerek amaç gerek konu olarak genel dergicilikten farklı bir alandır. Çocuk dergileri hem eğitim hem de edebiyatla doğrudan ilişki içerisindedir. Aslında her iki alanın temel taşı çocuktur. Eğitimin en önemli amaçlarından biri, çocuklara ana dil eğitimini en doğru biçimde vermek, onlara okuma sevgisi ve alışkanlığı kazandırmaktır. Hiç şüphesiz bu amaçlara ulaşmada çocuk dergilerinin büyük bir önemi vardır. Çocuk dergilerinin gelişme süreci toplumun çocuğa bakış açısını gösterir. Çocuğun toplumdaki yerini ortaya koyar. Bu dergiler çocuğa bilgi vermek, ahlaki değer kazandırmakla kalmaz, onu hayata da hazırlar. Çocuğa olaylar karşısında nasıl durması gerektiğini, gelişmeleri nasıl takip etmesi gerektiğini öğretir (Erdoğan, 2009: iii).
Edebiyat pek çok kişi tarafından çok farklı anlamlar yüklenerek değer görmektedir. Bize sanatçının duygularından, duyarlılığından yola çıkarak, onun kurguladığı bir yaşamı sunar. Yaşayan bir hafıza olarak da tanımlanabilen bir kavramdır.
Charles Dickens edebiyatı, çocukluğunda yaşadığı çaresizlik, küçük düşürülme ve üzüntüden kurtulmak için ona umut veren bir kavram olarak tanımlar. Edebiyat aslında kendimizden farklı insanlara bürünerek hayal kurmamızı sağlar, konumlanmış olduğumuz yerlerin dışına çıkıp, bize öncülük ederek farklı yerlerde yaşamayı, hayatta kalmayı öğretir. Peki bu nasıl gerçekleşiyor? Okuduğumuz edebî eserler anlık bile olsa hayal gücümüzle birleşir. Edebiyat sayesinde biz kendimizi daha cesur veya olduğumuzdan zengin ya da fakir, daha ılımlı veya kaba olarak
hayal edip kurgulayabiliyoruz.
ahlaki, siyasi veya dini bakımdan değil, aynı zamanda eğitim, ilmi
gerçek açısından değerlendirmek gerektiğini düşünüyorum. Bireyin
ve topluluğun bütün ifade şekillerinde insanların daima toplum
meselesini göz önüne alarak nasıl hareket ettiklerini görürüz. Hiç
kimse bu çerçevenin dışına çıkamaz, insanın hareket tarzı, onun
gerçek aynasıdır. Hayatta karşılaşılan problemlerin doğru çözümleri,
toplum göz önüne almadığı için gerçekleşemezse, bundan dolayı
yanlış bir şekilde davranışta bulunacak bir kimse insanlar arasındaki
ilişkilerde çatışmalarla karşılaşacaktır. Toplumun faydası diye
adlandırdığımız şey başkaları ile olan sıkı bağlılığından başka bir şey
değildir. Değer hissi, "bütün" ile olan sıkı bağlılıktan ve zamanın
çalışmalarına katılmaktan ileri gelir. İnsan olmak demek yalnız sözün
gelişi kullanılmış bir ifade değildir; insan olmak aynı zamanda
"bütün"ün bir parçası olmaktır. Kendisini "bütün"ün bir parçası olarak
hissetmektir.
Son yıllarda dünyada çok hızlı bir değişimin olduğu, gerçekleştirilen
yeniliklerin toplumsal, siyasal ve ekonomik alanda etkisini gösterdiği
gözlemlenmektedir. Örneğin bilginin toplanması, işlenmesi, aktarılması,
kullanılması ve yeni bilgi üretimine yönelik her alanda bilgi ve
iletişim (bilişim) teknolojisinde değişimlerin yaşandığı yeni bir
dönemin içerisinde yaşıyoruz. Her geçen gün bilgi dağarcığının arttığı
günümüzde, eğitim sisteminin sorunlarını çözmeye yönelik yeni
anlayışlar kazanabilmek amacıyla kullanılan yöntem ve tekniklerin
incelenmesinin yararlı olduğu düşünülmektedir. Okulda, öğretim
hizmetinin gerçekleştirilmesi sürecinde, öğrencilerin bilgiyi nasıl
elde edecekleri konusunda öğretmen ve öğrencilerin izleyecekleri
yöntem ve tekniklerin önemi kuşkusuz tartışılmaz.
Çocukların en iyi biçimde gelişmeleri, yetişmeleri öğretmenlerin
en önemli amacıdır. Bu kitapta amaçların gerçekleşmesi için ne
yapmamız, nasıl bir yol izlememiz, var olan bilgi ve deneyimlerimiz
dışında daha neler bilmemiz, nasıl davranmamız gerektiği konusunda
bir yol göstermektedir. “Daha Etkili Öğretim İçin” kitabı hangi eğitim
4
kademesinde görev alırsa alsın, öğrencilerin kişisel, eğitsel gelişimine
yardımcı olacak öğretmenlerin rolleri, kullanılan yöntem ve teknikler
konusunda gerekli bilgi ve beceriler kazandırabilmek amacıyla
hazırlanmıştır. Kitapta, öğrenme ve öğretme süreçleriyle ilgili kuram,
ilke ve yöntemler çağdaş gelişmeler ışığında incelenmekte ve bunları
okul eğitiminde uygulanışı üzerinde genel olarak durulmaktadır.
İnsanı değiştiren, geliştiren, toplumlaştıran en önemli faktör şüphesiz
ki eğitimdir.
Günümüzdeki eğitim-öğretim konusundaki araştırmalar, öğrenme
olgusunun bireyin etkin katılımıyla en üst düzeye ulaştığını göstermektedir. Çünkü bireyin öğrenmeye etkin olarak katılması, onun tüm
duyuların öğrenme sürecine katılması anlamına gelmektedir. Birey
yaşayarak öğrendiklerini unutmamakta ve bu öğrendiklerini diğer
öğrenilen bilgilere aktarabilmelidir. Bu yüzden şimdiye kadarki
ezberci eğitim anlayışımızdan biran önce vazgeçip bilgiyi sadece
ezberlemek için değil, hayatta kullanan, analiz ve sentez yapan
bireyler yetiştirmemiz gerekmektedir.
Bu kitap, genel hatları ile eğitim alanındaki yeni gelişmeler ve
eğitimin geleceği hakkında okuyucularda bütüncül bir bakış açısı
oluşturma amacıyla yapılmıştır. Başta eğitimciler, eğitim alanında
çalışanlar ve çalışmaya aday olanlar olmak üzere, okullar, eğitimdeki
yenileşmeleri anlamak isteyenlere yönelik hazırlanmıştır. Bu kaynağın
tüm üniversite öğrencilerine, öğretmenlere ve öğretmen yetiştirme
sistemimize faydalı olmasını ve ilgilenenlere katkı sağlamasını dilerim.
Osman EMİN
ORCİD No: 0000-0001-6975-8221
school period, it is not possible to think of the child alone, the child is a whole with its family. As an educator, if we aim for successful school education, we have to create goals that involve parents, include family education and give it importance. To participate in preschool education, parents should be informed about the program by the school which should be provided in written form. To provide a beneficial education, first, it is necessary to establish positive communication with the families. Positive communication with families does not happen all at once but can take place at different times in each family. Informing
parents through family support programs, providing new skills and counseling for their problems improves the relationship dynamics within the family, and accelerates the development of the child. Pre-school education, is an educational process which is planned and programmed. If the education is aimed to continue at home, while preparing the preschool education program, not only the child but the family should be considered within the program as well. For this reason, it was stated that ensuring school-family cooperation is important in terms of developing desired behaviors of the child. To ensure the continued active participation of families in planning and practice, it was also emphasized that families should be constantly informed about what is being done at school.