Конус

Түгәрәк туры конус.

Нигезләре бертигез һәм биеклекләре бертигез булган туры һәм авыш түгәрәк конуслар. Бу җисемнәрнең күләмләре дә бертигез.

Кисек түгәрәк туры конус (тигезъянлы трапецияне аның симметрия күчәре тирәли әйләндереп ясалган күләмле җисем).

Конус – юнәлдерүчесе йомык булган коник өслек һәм конусның нигезен ясаучы яссылык белән чикләнгән җисем.

Конусның түбәсеннән нигезгә төшерелгән перпендикуляр (H) конусның биеклеге дип атала. Әгәр конусның нигезендә түгәрәк ятса, конусны түгәрәк конус дип атыйлар.

Үзлекләре

• Күләм: $V={1 \over 3}SH,$

биредә S — нигезнең мәйданы; H — биеклек.

• Түгәрәк конусның күләме:

$V={1 \over 3}\pi R^{2}H,$

биредә R — нигезнең радиусы.

• Конусның ян өслеге мәйданы:

$S=\pi Rl,$

биредә R — нигезнең радиусы, l — конусның төзүчесе.

• Конусның тулы өслеге мәйданы:

$S=\pi R(l+R).$

Чыганаклар

• Ибатуллина Л. З., Нуруллин Р. Г. Математикадан кыскача белешмәлек. Геометриянең төп формулалары = Краткий справочник по математике. Основные формулы геометрии. – Казан: Яз, 2011. – 140 б. – Библиогр.: 140 б. (10 исем.). – 2000 д.