Бронзино

итал. Agnolo Bronzino
Җенес	ир-ат
Ватандашлык	Италия
Тугандагы исем	итал. Agnolo di Cosimo di Mariano
Исем	Bronzino
Туу датасы	17 ноябрь 1503[…]
Туу урыны	Флоренция, Флоренция җөмһүрияте[d]
Үлем датасы	23 ноябрь 1572[…] (69 яшь)
Үлем урыны	Флоренция, Италия
Һөнәр төре	рәссам, шагыйрь, архитектурный чертёжник
Эшчәнлек өлкәсе	живопись[d]
Эш урыны	Франческо Мария I делла Ровере[d] һәм Козимо I[d]
Башкарган вазыйфа	придворный художник[d]
Шәкертләр	Алессандро Аллори
Укытучылары	Понтормо[d] һәм Дженга, Джироламо[d]
Активлык урыны	Флоренция
Активлык чорнының башы	1525
Активлык чоры тәмамлануы	1572
Спонсор	Козимо I[d]
Сәнгать юнәлеше	маньеризм[d]
Әгъзалык	Академия изящных искусств[d]
Жанр	портретная живопись[d], ню[d], мифологическая живопись[d], дини нәкышь[d] һәм тарихи нәкышь[d]
Нинди веб-биттә тасвирланган	google.com/culturalinstitute/beta/entity/%2Fm%2F0550nt һәм arthistoricum.net/themen/portale/renaissance/lektion-xv-zwischen-republik-und-hofkunst-die-kunst-in-florenz-von-1510-bis-1575/7-bronzino-als-hofmaler-der-medici/
Әсәрләр җыентыгы	Штеделевский художественный институт[d], Прадо[d], Чикаго сәнгать институты[d], Музей искусств Нельсона-Аткинса[d], Музей Тиссена-Борнемисы[d], Музей Гетти[d], АКШ Милли сәнгать галереясе[d], Шевитсә милли тасвирый сәнгать музее[d], Национальная галерея Канады[d], Коллекция Фрика[d], Метрополитен-музей[d], Музей Грунинге[d], Палаццо Веккьо[d], Уффици[d], Амстердамский исторический музей[d], Национальная галерея Ирландии[d], Музей искусств[d], Вустерский музей искусств[d], Пушкин ис. дәүләт тасвирый сәнгать музее[d], Национальный музей[d], Пинакотека Брера[d], Musée des Beaux-Arts et d'Archéologie de Besançon[d], Лондон милли галереясе[d], Берлинская картинная галерея[d], Художественный музей Уолтерса[d], Музей изобразительных искусств Сан-Франциско[d], Художественная галерея Нового Южного Уэльса[d], Государственный музей искусств[d], Прагада милли галерея, Художественный музей Филадельфии[d], Эрмитаж музее[d], Музей истории искусств[d], Национальная галерея старинного искусства[d], Художественный музей Цинциннати[d], Художественная галерея Йельского университета[d], Государственные художественные собрания Дрездена[d], Музей изобразительных искусств[d], Художественный музей Экленда[d], Галерея Боргезе[d], Royal Palace National Museum, Pisa[d], Детройтский институт искусств[d], Художественный музей Кливленда[d], Музей фюрера[d], Серия Джовио[d], Музей Почётного Легиона[d], Palazzo Abatellis[d], Uffizi Gallery[d], Палаццо Питти[d], Палатинская галерея[d], Виндзорский замок[d], Museumslandschaft Hessen Kassel[d], Виктория һәм Альберт Музее, Музей Ашмола[d], Сабауда[d], Como Civic Art Gallery[d], Музей Бойманса-ван Бёнингена[d], Санта-Кроче базиликасы[d], Музей изящных искусств[d], Pinacoteca del Castello Sforzesco[d], Чертоза ди Галуццо[d], Tesoro dei Granduchi[d], Spencer Museum of Art[d] һәм Национальный музей[d]
Автор буларак авторлык хокуклары халәте	автор хокукларына иялек вакыты тәмам[d]
Файлы артиста по адресу	Berenson Library[d] һәм Frick Art Research Library[d]
Каталог-резоне	L'opera completa del Bronzino[d]
Commons Creator бите	Agnolo Bronzino
Бронзино Викиҗыентыкта

Бронзино (итальян телендә: Il Bronzino), чын исеме Аньоло ди Козимо ди Мариано (итальян телендә: Agnolo di Cosimo di Mariano; 1503 елның 17 ноябре, Флоренция, Тоскана, — 1572 елның 23 ноябре (башка мәгълүмат буенча 1563 елның 23 ноябре), Флоренция) — Флоренция живопись мәктәбенең маньеризм чоры итальян живописецы . Тоскананың бөек герцогы Козимо I Медичиның сарай яны рәссамы булып, ул Флоренция маньеризмының иң нәзек живописец-портретистларының берсе булган. Аның «Бронзино» кушаматы, мөгаен, аның чагыштырмача караңгы тире төсе яки җирәнсу чәч төсе белән бәйле .

Тәрҗемәи хәле

Аньоло ди Козимо ди Мариано 1503 елда Флоренциядә бай булмаган итче гаиләсендә туган булган. Башта Рафаэллино дель Гарбодан өйрәнгән, ә 1515 ел тирәсендә Якопо Понтормо остаханәсендә эшли башлаган. Вместе с Понтормо белән 1523 һәм 1525 еллар арасында Бронзино Галуццода фрескалар белән чертозаны (картезиан монастырен) буяган, аннан соң Кареджида Медичи вилласын, Санта-Феличита чиркәвендә капелла бизәве өстендә һәм Флоренция тирәсендә Кастелло вилласын бизәү өстендә эшләгән. 1525 елдан 1535 елга кадәр остасы йогынтысы астында маньеризм стилендә дини һәм мифологик сюжетларга берничә картина ясаган. Кайбер картиналар өстендә Понтормо һәм Бронзино бергәләп эшләгәннәр, шуңа күрә авторлыкларын билгеләү авыр.

1530 елда Бронзино Урбино герцогы Франческо Мария делла Ровереның сарай яны рәссамы булган. Бронзино Пезарода Империале вилласын дини һәм мифологик эчтәлекле росписьлар белән бизәүдә катнашкан. Гвидобальдо II делла Ровере өчен Бронзино “Апполон һәм Марсий ярышы” картинасын һәм 1532 елда герцог портретын ясаган, моннан аның портретист буларак уңышы башланган.

Иң табышлы заказны рәссам 1539 елда бөек герцог Козимо I Медичиның Элеонора Толедолыга өйләнгәннән соң Палаццо Веккьоны янә төзекләндерү һәм оформление белән бәйле алган. Бу вакыйга булып 1540 һәм 1545 еллар арасында Бронзинога Элеонора Толедолының капелласының гөмбәзен һәм стеналарын Дөньяның барлыкка китерелүе күренешләре һәм изгеләр йөзләре белән бизәргә кушылган булган.

Бронзино мәгърифәтле һәм укымышлы кеше булган, ул бөек ватандашлары гуманистлар Данте Алигьери һәм Петрарк хезмәтләрен яхшы белгән. Ул шигырьләр язган һәм 1541 елдан бирле Флоренция академиясе әгъзасы булган. 1548 елда ул Римга юл тоткан, ә 1557 елда Понтормоның үлеменнән соң Флоренциядә Сан-Лоренцо чиркәве хорында фрескаларны тәмамлау өчен җаваплы булган.

1561 елда Бронзино Джорджо Вазари һәм Бартоломео Амманати белән бергә Тоскананың бөек герцогы Козимо I яклавында (Accademia del Disegno) «Рәсем Академиясе»н нигезләүдә катнашкан. Бу Европада Яңа Вакытның беренче художество академиясе булган.

Ул 1572 елның 23 ноябрендә энесе һәм өйрәнчеге Алессандро Аллори йортында үлгән һәм Сан-Кристофоро-дельи-Адимари чиркәвендә күмелгән булган. Мөгаен, у Бронзиноның башта Понтормо, ә аннан соң Бронзино аңа абыйсы булганга күрә үзен “Алессандро Бронзино” дип атаган Алессандро Аллори белән романтик мөнәсәбәтләре булган. Алар үлем аларны аерганчы бергә торганнар. Понтормо һәм Аллорига мәхәббәт Бронзиноның кайбер шигырьләренең темасы булып тора Бронзиноны күмүләре тыйнак булган были скромными. Каберендә эпитафиядә шундый сүзләр бар: «Бронзино кебек торган үлми…».

Медичиның сарай яны рәссамы

Элеонора ди Толедоның улы Джованни де Медичи белән портреты. 1544 һәм 1545 арасында. Агач, май. Уффици, Флоренция

Нептун образында Андреа Дориа портреты. 1550 һәм 1555 арасында. Агач, май. Брера Пинакотекасы, Милан

1533 елда Бронзино Урбинодан Флоренциягә Медичи сарай янына сарай яны рәссамы буларак күчкән. Бронзино Тоскана герцогы Козимо I Медичи үзе тирәли туплаган интеллектуаллар, әдипләр һәм рәссамнарның тыгыз даирәсенә кергән. 1537 елда ул Изге Лука Гильдиясенә һәм Флоренция академиясенә кергән. 1546—1547 елларда Римда булуы дәверендә ул Микеланджело иҗаты белән танышкан һәм аннан күпне өйрәнгән. 1564-1565 елларда кыска вакыт Пизада эшеннән кала Бронзино бөтен гомерен Флоренциядә торган. Аның сарай яны рәссамы буларак биремнәренә, мәсәлән, Элеонора Толедолының 1539 елда Козимо I белән туе вакытында Флоренциягә парадлы керүе өчен бәйрәм декорацияләрен оформлениесе кергән, шулай да, алар аның тарафыннан Медичи һәм Флоренциянең башка аристократик гаиләләр өчен барлыкка китерелгән башка театраль һәм бәйрәм декорацияләре кебек үк сакланып калмаган.

Бронзиноның иң мәшһүр эшләренә герцог һәм герцогиня портретлары сериясен, һәм Бартоломео Панчатики һәм хатыны Лукреция кебек сарай янының затлы шәхесләр портретлары керә. Бу картиналар, бигрәк тә Лукреция Панчатики портреты үз үзгәлегенә ия булган костюмның детальләренә җентекле игътибар белән мәшһүр. Парлы портретта герцогиня 1562 елда әнисе белән маляриядән үлгән икенче улы Джованни белән сурәтләнгән, әмма киемнең затлы тукымасы киндер тукымада төп урынны алып тора. Бу күлмәк хәтта гайбәтләр һәм дискуссияләр предметы булган. Бу нәфис күлмәк герцогиняга шулкадәр ошаган ки, ул анда күмелгән булган дигән гайбәтләр йөргән; бу миф дөрес түгел дип исбатлангач, бу кием бөтенләй беркайчан да булмаган, ә, мөгаен, рәссам тарафыннан зиннәтле тукыма өлгесе буенча уйлап чыгарылган булган дип фараз иткәннәр.

1540—1555 елларда Бронзино Флоренциянең шпалера остаханәләре өчен картоннар әзерләгән, алар арасында шулар өстендә Франческо Сальвиати белән бергә эшләгән Палаццо Веккьо өчен иске гаһед патриархы Иосиф тарихыннан уналты күренеш. Аның эскизлары темаларына Джованни Рост һәм Николас Кархер әсәрләрен барлыкка китергән.
Шул ук вакытта Бронзино Флоренция чиркәүләре өчен алтарь картиналарын һәм герцог өчен аллегорик композицияләр барлыкка китергән, аларның иң мәшһүре герцог дипломатик максатлар белән француз короле Франциск I-гә бүләк иткән «Мәхәббәт аллегориясе» булып тора.

Иҗади ысулы һәм стиле

Венера, купидон һәм сатир. 1553 һәм 1555 арасында. Агач, май. Палаццо Колонна, Рим

Венера, Амур һәм Көнче. 1548 һәм 1550 арасында. Агач, май. Нәфис сәнгать музее, Будапешт

Венера һәм Амур белән аллегория (Венера триумфы). Як. 1546. Агач, май. Милли галерея, Лондон

Бронзино фрескалар, алтарь картиналарын, мифологик сюжетларга дини, аллегорик картиналар ясаган. Әмма чын данны рәссамга беренче чиратта портретлар китергән. Бронзино образның читләттерелгән аралашмаучылыгы тантаналы-тыныч хәрәкәтләнмәү, рәсем очлылыгы, салкын колорит һәм детальләр төгәллеге белән кушылган парад-аристократик портрет типын барлыкка китергән. Бронзиноның дини һәм мифологик темаларга картиналары композиция катлаулылыгы, торышларның һәм ишарәләрнең купшылыгы һәм еш гомуми эротик көчәнеш белән аерылып тора.

Бронзиноның шәхси стиле Флоренциянең маньеризмының беренче буынының әйдәп баручы рәссам остазы Понтормоның билгеләүче йогынтысы астында формалашкан, әмма аның элегант һәм сәер озайтылган фигуралары остазына хас булганнарга караганда тыйнаграк булып тоела.

Бронзино өлешчә Микеланджело белән яшүсмер мавыгуына нигезләнгән нәзек, типик маньерист купшы һәм хәтта бераз авыру стиль барлыкка китергән. Бронзиноның живопись әсәрләренең, күбесенчә портретларының стиленә үз җитәкчелек итә торган контурларның декоратив ритмикасы, балкышлы фактура, купшы орментация һәм шул ук вакытта төсләрнең берникадәр салкынлыгы хас

.

Б. Р. Виппер сарай яны аристократик портретның төп принциплары “Пармиджанино тарафыннан формулалаштырылган, әмма тулы үсешенә алар Аньоло Бронзиноның иҗатында җитә” дип язган һәм дәвам итеп шулай дип билгеләп үткән:

Бронзиноның дини һәм мифологик композицияләре купшы орнаменталь стилизациясе белән читкә этәрә. Бронзиноның портретлары киресенчә караучының игътибарын җәлеп итә – останың салкын, пластик каты, шома, ялтыравыклы фактура белән живопись стиле ул сурәтләгән кешеләрнең типына шулкадәр туры килә… Бронзиноның дөньяны сизүнең тирән капма-каршылыгы останың живописендә чагылыш таба, ул детальләрнең натуралистик дөреслеге белән читләштерелгән тулының төзелеше белән, өслекнең иллюзор сиземләве белән материянең чынлыгын инкарь итү белән кушылуда чагылыш таба… Бронзино портретларында ифрат төгәллек белән парча киемнәрнең катлаулы бизәген, ефәк тукыманың һәр бөгелешен терки, җентекле төгәллек белән йөз рельефын һәм яхшы каралган кулларда чокырчыкларны модельли. Әмма бизәкләр һәм тукыма бөгелмәләре аның чынбарлыгын ачыкламый, ә модельнең йөзе һәм куллары тере тукымага түгел, ә салкын шомартылган мәрмәргә охшаш. Дөрес сурәтләү уйланма булып чыга, чынбарлыкны инкарь итүгә әверелә

.

П. П. Муратов Бронзино турында уңайлырак, хәттә сокланып язган һәм аны «бөек Флоренция рәссамнарының соңгысы», ә Лукреция Панчатики портретын «лучшим из всех, какие написал Бронзино ясаганнарның иң яхшысы» һәм «дөньяда булган иң камил портретларының берсе» дип атаган:

Бронзино портретларының шома һәм урыны белән коры живописенә ифрат очлылык хас. Алар янында кайбер нәрсә оттыра, хәтта Веласкесның ачыграк живопись осталыгы да. Рәссам Панчатики портретларында чагылган салкынлык һәм корылык дәрәҗәсендә туктамавы кызык. Уффициның шул ук бүлмәсендә аның башка манера белән ясалган берничә портреты саклана – улы белән герцогиня Элеонора, инфанта, дога китабы белән мәгълүм булмаган хатын-кыз. Монда Бронзино живописе чынаяк була, буяулар эмальнең салкын ялтыравы белән балкый. Битләр шулай ук чынаяк һәм тере булмаган була, тире астында кан тибүе сизелми. Әмма бу портретларның матурлыгы шулкадәр сокландыргыч! Элеонораның күлмәгендә бизәкләр Севр чынаягының искитмәлегеннән алдан килә. Аның кечкенә улының аксыл шәмәхә – зәңгәрсу кафтаны зәңгәр-зәңгәрсу фонда искиткеч итеп ялтырый. Шулай да, бу парадлылыкта чын тынычлык юк – малайның битендә, бигрәк тә күзләр куелышында Бронзиноның нервлы селкенүе чагыла. Портрет тарихында Бронзино әһәмиятле урын алып тора. Аннан портрет живописенең икенче эрасы, сарай яны потреты эрасы башлана. Ул яңа чорга, бары тик Давид портретлары белән урын бирә

.

Бронзиноның картиналары, кагыйдә буларак, еш расшифровкага бирелми торган катлаулы подтекстка, әмма шулай ук элекке буын рәссамнар әсәрләренә сылтамаларга ия. Шулай, мәсәлән, “Изге Лаврентий Газабы” (Сан-Лоренцо базиликасы, 1569) атамасы астында соңгы фрескаларның берсендә фигураларның һәрберсе диярлек манералы һәм купшы торышта, шулай да, бу Рафаэльдән һәм Бронзино илаһилаштырган Микеланджелодан килеп чыккан. Бронзиноның ялангач натура сурәтләнеше белән осталыгы тагын да серлерәк. Аның мәшһүр «Венера һәм Амур белән аллегория» картинасында (башка атамалары: «Венера триумфы», яки «Венера, Купидон, Шашканлык һәм Вакыт») әхлак аллегориясе астында торышларның һәм хәрәкәтләрнең ачык эротизмы чагылган. Ялангач ир-ат портрет һәм фигураларның эротик характеры һәм шулай ук шигырьләрендә гомоэротик сылтамалар рәссам иҗатын өйрәнүчеләрне Бронзино гомосексуалист булганына ышандыра.

Бронзиноның шулай аталган “аллегорик портретлары”, мәсәлән, Генуя адмиралы “Андреа Дорианың Нептун образы”нда портреты әзрәк типик, әмма, мөгаен, рәссамның иҗади методы нисбәтендә күбрәк чагылдыра торган, чөнки рәсми шәхес мифологик фигура сыман ялангач килеш сурәтләнгән. Наконец, Бронзино был не только придворным художником, но и поэтом, автором личных, интимных портретов, таких как портрет его подруги, поэтессы Лауры Баттиферри.
Киләсе гасырларда Бронзиноның әсәрләрен салкын, купшы һәм уйдырма дип санаганнар, ә аның абруе XIX гасыр ахырында — XX гасыр башында маньеризм агымының гомуми тәнкыйтенә күрә зыян күргән. Киләсе унъеллыкларда аның сәнгатенә янә бәяләмә бирелгән булган. Бронзиноның күп әсәрләре Флоренциядә Уффици галереясендә саклана, башкалары – Лондонда Милли галереядә һәм башка музейларда саклана.
Бронзиноның өйрәнчекләре Алессандро Аллори, Аурелио Ломи булган.

Галерея

• 
  Изге Себастьян. Як. 1533. Агач, май. Тиссен-Борнемис музее, Мадрид
• 
  Уголино Мартелли портреты. 1540. Дерево, масло. Берлин картина галереясе
• 
  Козимо I де Медичиның Орфей образында портреты. 1537 һәм 1539 арасында. Агач, май. Филадельфия художество музее, Пенсильвания, США
• 
  Малай белән яшь хатын-кыз. Як. 1540. Агач, май. Милли сәнгать галереясе
• 
  Козимо I-нең биш яшендә үлгән кызы Биа де Медичи портреты. 1542 һәм 1545 арасында. Агач, май. Уффици, Флоренция
• 
  Бартоломео Панчатики портреты. Як. 1540. Агач, май. Уффици, Флоренция
• 
  Лукреция Панчатики. Як. 1540. Агач, май. Уффици, Флоренция
• 
  Китап белән яшь егет. 1535 һәм 1540 арасында. Агач, май. Метрополитен музее, Нью-Йорк
• 
  Элеонора Толедолы. Як. 1545. Агач, май. Милли галерея, Прага
• 
  «Панчатики Изге гаиләсе». Як. 1530. Агач, май. Уффици, Флоренция
• 
  Козимо I Медичиның хәрби киемнән портреты. 1543 һәм 1545 арасында. Агач, май. Уффици, Флоренция
• 
  Стефано IV Колонна. 1546. Агач, темпера. Палаццо Барберини, Рим
• 
  Егет портреты. 1550 һәм 1555 арасында. Агач, май. Милли галерея, Лондон
• 
  Козимо I Медичиның портреты 1537. Дәүләт Эрмитажы, Санкт-Петербург

Әдәбият

• Bronzino. Artist and Poet at the Court of the Medici: Exhibition Catalogue / ed. by Carlo Falciani and Antonio Natali. — Firenze: Mandragora, 2010. — 359 p.
• Поэзия Аньоло Бронзино. Перевод, комментарии и послесловие: Павел Алешин // Носорог № 3, весна-лето 2015. С.113-126.
• Алешин П. А. Произведения искусства в поэзии Аньоло Бронзино // Актуальные проблемы теории и истории искусства: сб. науч. статей. Вып. 2. / Под ред. А. В. Захаровой. — СПб.: НП-Принт, 2012. С. 255—260: http://actual-art.org/files/sb/02/Alyoshin.pdf
• Алешин П. А. Письмо Аньоло Бронзино о скульптуре и живописи // Актуальные проблемы теории и истории искусства: сб. науч. статей. Вып. 4. / Под ред. А. В. Захаровой, С. В. Мальцевой. — СПб.: НП-Принт, 2014. С. 230—237. — ISSN 23122129
• Алессандро Чекки. Аньоло Бронзино. М., Слово, 1997.

Шулай ук карагыз

• Opere del Bronzino it:Opere del Bronzino

Сылтамалар

• Викиҗыентыкта [[Commons:Category: Agnolo Bronzino Викиҗыентыкта|Аньоло Бронзино]] темасына медиафайллар бар
• Arthur K. McComb. Agnolo Bronzino. — Cambridge (Mass.), 1928.
• Luisa Becherucci. Bronzino. — Firenze, 1950.