Kul

Kul, dinlere göre Tanrı veya Tanrılara ibadet, sorumluluk ve sadakat ile yükümlü olan canlı.

Etimoloji

Kul kelimesi eski Türkçe bir kelimedir ve Orhun Yazıtları’ndaki Kül Tigin bölümünde bu kelime birkaç kez esir, köle anlamında geçmektedir. Örneğin, Çinlilere esir olanları anlatmak için;

“Kağanladuk kağanın yitürü ıdmış. Tabğaç budunka beglik un oğlın kul boldı, isilik kız oğlın kürig boldı. Türk begler Türk atın ıtı. Tabğaçgı begler Tabğaç atın tutupan Tabğaç kağanka”

Kağan yaptığı kağanını kaybedi vermiş. Çin milletine beylik erkek evladı kul oldu, hanımlık kız evlâdı cariye oldu. Türk beyler Türk adını bıraktı. Çinli beyler Çin adını tutup, Çin kağanına”

Ancak kelime, zaman içerisinde farklı anlamlarda kullanılarak kökenindeki köle, esir anlamından uzaklaşmış, çok daha geniş anlamlar kazanmıştır. Osmanlı'da, asker olan yeniçerilere “Padişah’ın kulları“ denilmekte, Yeniçerilerin bulunduğu karakol vazifesi gören yerlere kulluk, Yeniçeri ağasına kul ağası, babası Yeniçeri olup kendi de Yeniçeri olana kuloğlu denilmekte, padişahın hizmetinde bulunanlara ve Enderun'dan yetişen padişahın yardımcısı, danışmanı olan devlet adamlarına da yine padişahın kulu denilmektedir. Böylece Osmanlı'da kul kelimesi; hizmetçi, yardımcı, asker gibi anlamlarda kullanılmıştır. Sözlükte “esir, köle” anlamına gelen kul, Osmanlı döneminde özellikle Fâtih Sultan Mehmed’den itibaren “tebaa, hizmetkâr ve sadık” mânalarında kullanılmış, bu arada “kapı kulu, kul kethüdâsı, kul kardeşi, kuloğlu, yerli kulu” gibi kavramlar ortaya çıkmıştır.

İslamiyet'te Kulluk

İslamiyet'te cinlerin ve insanların yaşamdaki sorumluluğunun Allah'a kulluk olduğu Kur'an'da "Ve ben, cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım" ayetiyle vurgulanmıştır.

Yahudilik'te Kulluk

Yahudilik'te (ya da Musevilik'te) Rabb Yahveh’e kulluk manasına gelen Avodah Elohim, Tevrat'ta "Rabb’in ardınca yürüyeceksiniz, ondan korkacaksınız, onun emirlerini tutacaksınız ve ona kulluk edeceksiniz" emredilerek önemi vurgulanmıştır.