İçeriğe atla

Vedik dönem

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Erken Vedik dönem
(y. M.Ö. 1500-1100)
Vedik dönem'in yayılımını gösteren harita.
Coğrafi aralıkHint alt kıtası
ÇağBronz Çağı
Öncül
ArdılGeç Vedik dönem

Vedik dönem (y. M.Ö. 1500 - y M.Ö. 500), Hindistan tarihinin geç Tunç Çağı ve erken Demir Çağı'na denk gelen, Vedalar (y. M.Ö. 1300-900) da dahil olmak üzere Vedik literatürün kuzey Hint alt kıtasında yazıldığı, İndus Vadisi uygarlığının sonu ile M.Ö. 600 civarında orta Hint-Ganj Ovası'nda başlayan ikinci bir kentleşme arasında oluşturulduğu dönemdir.[1] Brahmanik ideolojinin temelini oluşturan ve Kuru Krallığı'nda gelişen litürjik metinler olan Vedalar, dönemin başlarında Hint alt kıtasının kuzeybatı bölgelerine göç eden Eski Hint-Aryan dilini konuşanlar tarafından oluşturulmuş ve titizlikle sözlü olarak aktarılmıştır. Ayrıca Vedalar, bu döneme ait yaşamın ayrıntıları hakkında bilgi sahibi olmak için kullanılabilecek birincil kaynaklar olmakla birlikte, arkeolojik buluntularla birlikte Hint-Aryan ve Vedik kültürün evriminden çıkarım yapılmasına da yardımcı olur.[2]

Geç Vedik dönem
(y. M.Ö. 1100 – y. 500)
Vedik dönem'in yayılımını gösteren harita.
Coğrafi aralıkHint alt kıtası
ÇağDemir Çağı
ÖncülErken Vedik dönem
ArdılHaryanka Hanedanı Mahajanapadas

Vedik toplumu ataerkil ve patrilineal (baba soyuna dayalı) bir yapıya sahipti. Eski Hint-Aryanlar, Pencap bölgesinde, krallıklardan ziyade kabileler halinde örgütlenmişti ve çoğunlukla pastoral bir yaşam tarzı benimseyen bir Geç Tunç Çağı topluluğuydu. M.Ö. 1200–1000 yılları arasında Aryan kültürü, doğuya, Batı Ganj Ovası'na yayıldı. Demir aletlerin kullanılmaya başlanmasıyla birlikte yerleşik bir yaşam tarzı ve tarım benimsendi. Vedik dönemin ikinci yarısı, kasabaların, krallıkların ve Hindistan'a özgü karmaşık sosyal farklılaşmanın ortaya çıktığı bir dönemdi.[2] Bu süre zarfında, merkezi Ganj Ovası, Büyük Magadha'nın Vedik olmayan Hint-Aryan kültürünün hakimiyeti altındaydı. Vedik dönemin sonlarında ise büyük şehirler ve Mahajanapadas gibi devletler ortaya çıktı ve Caynizm ve Budizm gibi śramaṇic hareketler yükselişe geçti.[3]

  1. ^ McClish, Mark; Olivelle, Patrick (7 Eylül 2012). The Artha__stra: Selections from the Classic Indian Work on Statecraft (İngilizce). M.S. Koṭhārī. ISBN 978-1-60384-903-6. 23 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022. 
  2. ^ a b Stein 2010, s. 50.
  3. ^ Flood 1996, s. 82.