V. Leopold (Avusturya dükü)
| V. Leopold | |
|---|---|
 V. Leopold, İmparator VI. Heinrich'den Avusturya sancağını alıyor, Babenberger Stammbaum, Klosterneuburg Manastırı, 1489-1492 | |
| Avusturya dükü | |
| Hüküm süresi | 1177 - 1194 |
| Önce gelen | II. Heinrich |
| Sonra gelen | I. Friedrich |
| Doğum | 1157 Avusturya |
| Ölüm | 31 Aralık 1194 (37 yaşında) Graz, İstirya Dükalığı |
| Eş(ler)i | Helena |
| Çocuk(lar)ı | I. Friedrich VI. Leopold |
| Hanedan | Babenberg Hanedanı |
| Babası | II. Heinrich |
| Annesi | Theodora Komnini |
V. Leopold (1157 – 31 Aralık 1194, Graz), "Erdemli" (Almanca: der Tugendhafte) olarak bilinen, Babenberg Hanedanı'nın bir üyesiydi ve 1177'den itibaren Avusturya dükü, 1192'den ölümüne kadar ise Kutsal Roma İmparatorluğu'na bağlı Steiermark dükü idi. Georgenberg Paktı, 1193'te V. Leopold'un, Roma-Alman imparatoru Friedrich Barbarossa tarafından Steiermark'ın dükü ilan etmesiyle sonuçlandı; ayrıca bu olay modern Avusturya'nın oluşumuna yol açmıştır. V. Leopold, aynı zamanda 1191'deki Akka Kuşatması'nda savaştığı Üçüncü Haçlı Seferi'ne katılması ve 1193'te Dürnstein Kalesi'nde İngiltere kralı Aslan Yürekli Richard'ı hapsetmesiyle de bilinir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Leopold, Avusturya dükü II. Heinrich'in, Bizans prensesi ve İmparator II. İoannis'in ikinci en büyük oğlu Andronikos Komninos'un kızı Theodora Komnini ile olan ikinci evliliğinden doğan oğluydu.[1][2] Doğumundan hemen önce, babası, İmparator Frederick Barbarossa tarafından çıkarılan 1156 tarihli Privilegium Minus ile Avusturya'yı markgraflıktan dükalığa yükseltmişti. II. Heinrich'nin en büyük oğlu olan Leopold, 1177 yazında Regensburg'da imparator tarafından Avusturya Dükalığı'nın vasalı yapıldı.[2]
Leopold, 13 Ocak 1177'de babasının ölümünden sonra Avusturya dükü oldu. Çok geçmeden, V. Leopold, Avusturya Dükalığı'na bir sefer düzenleyen Přemyslid Hanedanı'ndan olan kuzeni II. Soběslav ile bir çatışma içinde olan Bohemya dükü Friedrich'e destek verdi. 1179'da Eger'de İmparator Frederick Barbarossa tarafından belirlenen barış antlaşmasıyla Bohemya Dükalığı'nda savaş sona erdi. 1182'de Leopold, Kutsal Topraklar'a bir hac yolculuğuna çıktı ve Macaristan kralı III. Béla'nın ve Konstantinopolis'te İmparator II. Aleksios Komnenos'un saraylarında büyük bir saygı ile karşılandı.
Leopold, Avusturya dışında çoğunlukla Üçüncü Haçlı Seferi'ne katılımıyla bilinir. Macaristan kralı III. Béla ile olan sınır anlaşmazlıkları, başta dükün Mayıs 1189'da İmparator Friedrich'in Haçlı Seferi yolculuğunda onunla birlikte yola çıkmasına engel olmuştu. İmparatorun 1190'da boğularak öldüğünü duyduğunda, Venedik'e giderek buradan Kutsal Topraklar'a doğru yola çıktı. 1191 baharında Akka Kuşatması'nın son aşamasına katıldığı Filistin'e ulaştı. Ocak ayında İmparator'un oğlu, Svabya dükü VI. Friedrich'in ölümünden sonra, V. Leopold, Levant'taki Kutsal Roma İmparatorluğu ordusunun komutasını üstlendi. Efsaneye göre, savaşlardan sonra tuniği kanla kaplıydı. Yeni imparator VI. Heinrich, bu renkleri yeni bayrağı olarak kullanması üzerine yapılan kırmızı beyaz sancağı ona takdim etti; bu bayrak daha sonra Avusturya'nın bayrağı haline geldi.
12 Temmuz'da, Fransa kralı II. Philippe ve İngiltere kralı I. Richard'ın gelişiyle Akka teslim oldu. Alman birliğinin komutanı olan Dük Leopold, iki kralın sahip olduğu haklara eşit haklar talep etti, ancak bu talep reddedildi. Leopold'un kuzeni Montferrat markisi Konrad, Kudüs Krallığı, İngiltere, Fransa ve Leopold'un dükalık bayraklarını şehirde dalgalandırdığında, Richard, Leopold'un bayrağını indirtti ve dük, öfkeyle Avusturya'daki dönmek üzere yola çıktı ve 1191'in sonunda evine vardı. Ocak 1192'de Kutsal Roma imparatoru VI. Heinrich'in sarayına gitti ve aynı yılın nisan ayında Kudüs kralı olarak seçilmesinden kısa bir süre sonra ölen I. Konrad'ın ölümünde parmağı olduğunu düşündüğü I. Richard'ı şikayet etti.
İmparator VI. Heinrich, İngiliz kralı ile zaten çatışma halinde olan Kral II. Philippe ile I. Richard'ın yakalanması konusunda muhtemelen anlaşmıştı. Kral I. Richard, Ekim 1192'nin sonlarında Kutsal Topraklardan ayrıldığında Fransız limanlarının kapalı olduğunu gördü ve Adriyatik Denizi'nden kuzeye doğru yelken açtı. Aquileia'ya varıp ülkesine doğru yol aldı ve ardından Welf hanesi mensubu olan eniştesi Bavyera dükü Aslan Heinrich'in topraklarına ulaşmak üzere Avusturya üzerinden ilerledi. Kimliğini gizlemiş şekilde seyahat etmesine rağmen, Aralık 1192'nin hemen öncesinde Viyana'ya uğradı; burada (muhtemelen mühür yüzüğü sayesinde) tanındı ve Erdberg'de (günümüzde Landstrasse) tutuklandı. Dük Leopold, Richard'ı Dürnstein'da hapsetti ve Mart 1193'te Richard, Trifels Kalesi'nde İmparator VI. Henry'nin huzuruna çıkarıldı ve I. Konrad'ın cinayetiyle suçlandı. Richard'ın serbest bırakılması için fidye olarak 35.000 gümüş ödendi.[3] Fidyenin Leopold'a düşen payıyla Leopold, Viyana'daki darphanenin temelini attı ve yeni şehir duvarları inşa etti. Bu olay sonrası V. Leopold, Papa III. Celestine tarafından bir haçlı savaşçısını tutsak aldığı için aforoz edildi.
Leopold endüljans için, bir başka haçlı seferine hazırlık yaptı, ancak 1194'te Graz'daki bir turnuvada atından düşerek ayağını ezdi. Cerrahları ayağının kesilmesini önerdi, ancak kimse bunu yapmayı kabul etmedi. Leopold, hizmetlilerine ayağını bir balta ile kesmelerini emretti ve üç darbe sonunda ayağını kestiler.[4] Kangren nedeniyle hayatını kaybetti. Heiligenkreuz Manastırı'nda Hristiyan usullerine uygun olarak cenazesi düzenlendi.
Evliliği ve çocukları
[değiştir | kaynağı değiştir]1174'te Macaristan kralı II. Géza'nın kızı Helena (1158-1199) ile evlendi. Bu evlilikten iki çocuğu oldu:
- I. Friedrich (y. 1175 – 1198)[5]
- VI. Leopold (1176–1230)
Soy ağacı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynak: [6]
| Ancestors of V. Leopold (Avusturya dükü) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dipnot
- ^ Middle High German Liutpold, Liutpolt, Liupold.
- ^ a b Lingelbach 1913, s. 91–92.
- ^ Horst Fuhrmann (1986). Germany in the High Middle Ages: c. 1050–1200. Cambridge University Press. s. 182. ISBN 978-0-521-31980-5.
- ^ Stubbs 1871, s. 276–78
- ^ Fastlinger 1920, s. 112.
- ^ "Family tree of Margrave Leopold V Of Austria". Geneanet (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- Genel
- Beller, Steven (2007). A Concise History of Austria. New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0521478861.
- Brooke, Z. N. (1938). A History of Europe: From 911 to 1198. Londra: Methuen & Company Ltd. ISBN 978-1443740708.
- Dopsch, Heinz (1999). Österreichische Geschichte 1122–1278. Viyana: Ueberreuter. ISBN 3-8000-3973-7.
- Lechner, Karl (1976). Die Babenberger: Markgrafen und Herzoge von Österreich 976–1246. Viyana: Böhlau. ISBN 978-3205085089.
- Leeper, Alexander W. (1941). History of Medieval Austria. Londra: Oxford University Press. ISBN 978-0404153472.
- Lingelbach, William E. (1913). The History of Nations: Austria-Hungary. New York: P. F. Collier & Son Company. ASIN B000L3E368.
- Pohl, Walter (1995). Die Welt der Babenberger. Graz: Verlag Styria. ISBN 978-3222123344.
- Rickett, Richard (1985). A Brief Survey of Austrian History. Viyana: Prachner. ISBN 978-3853670019.
- Stubbs, William, (Ed.) (1871). Chronica Magistri Rogeri de Houedene. Londra: Longmans, Green, Reader, and Dyer.
- Wegener, Wilhelm (1965). Genealogischen Tafeln zur mitteleuropäischen Geschichte. Viyana: Verlag Degener.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- AEIOU'da V. Leopold
