Ukamau
| Ukamau | |
| Yönetmen | Jorge Sanjinés |
|---|---|
| Yapımcı | Nicanor Jordán Castedo |
| Yazar | Jorge Sanjinés Oscar Soria |
| Oyuncular | Vicente Veneros Salinas Benedicta Mendoza Huanca Néstor Cárdenas Elsa Antequera |
| Müzik | Alberto Villalpando |
| Stüdyo | I.C.B. (Instituto Cinematográfico Boliviano) |
| Çıkış tarih(ler)i | 1966 |
| Süre | 72 dk |
| Ülke | Bolivya |
| Dil | Aymara, İspanyolca (sadece bazı sahnelerde) |
Ukamau, Aymara dilinde 1966 yılında Jorge Sanjinés tarafında çekilmiş siyah beyaz bir filmdir. "İşte Budur!" (veya "İşte Böyledir!") başlığı ile de kaynaklara geçmiştir.
Sözcük günümüz yazı sisteminde Ukhamaw[1][2] / Ukamaw[3] / Ukhamawa[4] olarak yer alır.
Çekildiği dönem
[değiştir | kaynağı değiştir]1964'ten 1969'daki ölümüne kadar hüküm süren General René Barrientos Ortuño'nun saltanatı sırasında çekilmiştir.
Konu
[değiştir | kaynağı değiştir]Aymara yerlisi bir kadın tecavüze uğrayınca kocası onun intikamını almak için yolculuğa çıkarak bir takibe başlar. Western tarzı bir macera filmi atmosferine dönüşerek ilerleyen film Latin Amerika yerlilerinin kırsal bölgelerdeki sosyal yaşamlarından kesitler sunmaktadır.[5] Yerli köylüler ve daha iyi sosyal koşullara sahip melezler arasındaki anlaşmazlıkları da kimi zaman ön plana çıkararak sınıf mücadelesinin sinemaya yansıtarak örnekler. Filmin sonunun nasıl olacağına dair bekleyiş ile kendine özgü bir gerilim oluşturur.
Aymara çiftçisi ve balıkçısı Andrés Mayta eşi Sabina ile Titicaca Gölü'ndeki "Güneş Adası" (Isla del Sol) üzerinde bir köy olan Yumani'de yaşamaktadır. Ürünlerini daha önceleri yaptığı gibi bir aracıyla değil de, doğrudan kendisi pazarlamak için yüklü teknesiyle yola çıkar. Bu sırada, aracı Rosendo Ramos onun mallarından satın almak için gelir, ancak kadının yalnız olduğunu görür. Onu tuzağa düşürerek ayartmak ister, fakat kadın kendisine yüz vermeyince tecavüz ederek onu ölümcül şekilde yaralar. Andrés'in geri döndüğünü çaldığı flütün sesinden anlayarak kaçar. Andrés evine girdiğinde Sabina ölmeden önce ona katilin Ramos olduğunu söyler.[6] Andrés'in arkadaşları ona polise gitmesini önerseler de o, devlet yetkililerinin yerli halka düşman olduğu kanaatinde olduğu için bunu reddeder. Sonraki haftalarda Andrés katilin kimliğine dair hiçbir şey bilmiyormuş gibi davranarak çalışmaya devam eder. Sabina'nın ölümünden bir yıl sonra Ramos, kardeşini ziyaret etmek için bir yolculuğa çıkar. Andrés peşine düşerek ıssız bir yerde ona yetişir ve saldırır. Teke tek dövüşte onu öldürür.
Eleştiriler
[değiştir | kaynağı değiştir]Andrés Mayta'nın neden intikam almak için bir yıl beklediği veya neden silahsız dövüşe girdiği gibi bazı mantıksal sorunlar ileri sürülse de bunların insanın duygu durumları ve beklentileri ile açıklanabilmesi mümkündür.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de Ukamau
- Ukamau - From Bolivia (İspanyolca)
- Claqueta latina: Ukamau (Así es) (1966) de Jorge Sanjinés 5 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cine Latino, 28 de enero de 2015 (İspanyolca)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Movies featuring the Indigenous Peoples of Bolivia 11 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - "UKAMAU ¡Así Es! (And So It Is)", Nativeamericanfilms (İspanyolca), Erişim Tarihi: 05 Mayıs 2022
- José Sánchez H.: The Art and Politics of Bolivian Cinema. Scarecrow Press, Lanham (Maryland) / London 1999. S. 82. ISBN 978-1-85566-106-6 (İngilizce)
- Jorge Sanjinés, Oscar Zambrano: Kino für das Volk – die bolivianische Erfahrung. In: Peter B. Schumann (Hrsg.): Kino und Kampf in Lateinamerika. Zur Theorie und Praxis des politischen Kinos. Carl Hanser Verlag, München 1976, S. 144–167, hier 147f. (Almanca)
- Las Banderas de Jorge Sanjinés: Ukamau (1966) 8 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Fernando Birri, Nuevo Texto Crítico, Volume 26-27, Number 49-50, 2013/2014, pp. 7–15 (Article) (İspanyolca)
Dipnotlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Maria Mercedes Zerda Cáceres: Factores protectores de envejecimiento patológico en la cultura aymara – Estudio con personas mayores de la ribera del lago Titicaca en La Paz, Bolivia 16 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Revista Kairós-Gerontologia, 22 (1), São Paulo (Brasil) 2019, S. 9–32, Alıntı: Ukhamaw, Aymaraca'da kelime tam anlamıyla "bu böyle" anlamına gelir ve genellikle "İstifa" olarak çevrilir, ancak "sıkıntıya razı olmak" anlamına gelen bu Kastilya kelimesinin çağrışımına sahip değildir. Ukhamaw, kişinin kendi deneyiminde doğruladığı bir şeyin teyididir, doğal olan veya var olduğunu bildiğimiz bir şey gibi bireye dışsal bir şeyin kabulüdür. İyi ya da kötü olabilecek bir şeyi kabul etmeyi ima eder, böylece değişiklikler tartışılmaz alemde olur ve direnmeden kabul edilir. DOI: http://dx.doi.org/10.23925/2176-901X.2019v22i1p09-32
- ^ Fernando Sabido Sánchez (Hrsg.), Juan de Dios Yapita: Kunämatansa 16 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 22. Juni 2011. Ukhamaw mä sawi utji = Así reza el dicho (İşte söz böyle gider). (İspanyolca)
- ^ Expresiones. Lenguajes y poéticas. 8 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Museo Nacional de Etnografía y Folklore (MUSEF), Fundación Cultural del Banco Central de Bolivia, La Paz (Bolivia) 2021. S. 214. (Leandro Huanca, 2019). (İspanyolca)
- ^ Luciano Tapia (Lusiku Qhispi Mamani): Ukhamawa jakawisaxa = Asi es nuestra vida (İşte bu bizim hayatımız). Autobiografía de un aymara. Talleres Gráficos "hisbol art", La Paz (Bolivia) 1995. (İspanyolca)
- ^ Director - Jorge Sanjines, Bolivia 12 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Trigon-Film (İngilizce), Erişim Tarihi: 05 Mayıs 2022
- ^ Ukamau (1966) 5 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Allmovies, Synopsis by Dan Pavlides (İngilizce), Erişim Tarihi: 05 Mayıs 2022