İçeriğe atla

Tikal

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Tikal Milli Parkı
UNESCO Dünya Mirası
Tikal Tapınağı 47 metre yüksekliğindedir.
Konum Guatemala
KriterKarma: i, iii, iv, ix, x
Referans64[1]
Tescil1979 (3. oturum)
BölgeLatin Amerika ve Karayipler
Koordinatlar17°13′19″K 89°37′25″B / 17.22194°K 89.62361°B / 17.22194; -89.62361

Tikal, bugünkü Guatemala'daki yağmur ormanlarındaki Peten ilinin kuzeybatısında bulunan en büyük Maya kenti ve tören merkezidir. Güney düzlüklerindeki öteki Maya merkezleri gibi Tikal da orta oluşum döneminde (M.Ö. 900-300) küçük bir köydü. Geç oluşum döneminde (M.Ö. 300-M.S. 100) büyük piramit ve tapınakların yapılmasıyla önemli bir tören merkezi haline geldi. Klasik dönemde büyük saraylar, piramitler, alanlar yapıldı. Maya hiyeroglif yazısı ve karmaşık takvim sistemi ortaya çıktı, anıtsal heykeller ve vazo resimleriyle üstün bir Maya sanatı gelişti.

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2016. 
Adams, Richard E.W. (2000). "Introduction to a Survey of the Native Prehistoric Cultures of Mesoamerica". Richard E.W. Adams; Murdo J. Macleod (Ed.). The Cambridge History of the Native Peoples of the Americas, Vol. II: Mesoamerica, part 1. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ss. 1-44. ISBN 0-521-35165-0. OCLC 33359444. 
Andrews, E. Wyllys; William L. Fash (2005). "Issues in Copán Archaeology". E. Wyllys Andrews; William L. Fash (Ed.). Copán: The History of an Ancient Maya Kingdom. Santa Fe and Oxford: School of American Research Press and James Currey Ltd. ss. 395-425. ISBN 0-85255-981-X. OCLC 56194789. 
Banco de Guatemala. "Monedas" (İspanyolca). Banco de Guatemala. 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009. 
Berlin, Heinrich (Nisan 1967). "The Destruction of Structure 5D-33-1st at Tikal". American Antiquity. 32 (2). Washington, D. C., USA: Society for American Archaeology. ss. 241-242. doi:10.2307/277915. ISSN 0002-7316. JSTOR 277915. OCLC 754651089.  (abonelik gereklidir)
Coe, Michael D. (1999). The Maya. Ancient peoples and places series (6. edition, fully revised and expanded bas.). Londra and New York: Thames & Hudson. ISBN 0-500-28066-5. OCLC 59432778. 
Coe, William R. (1988) [1967]. Tikal: Guía de las Antiguas Ruinas Mayas (İspanyolca). Guatemala: Piedra Santa. ISBN 84-8377-246-9. 
Drew, David (1999). The Lost Chronicles of the Mayan Kings. Los Angeles: University of California Press. 
Fash, William L.; Ricardo Agurcia Fasquelle (2005). "Contributions and Controversies in the Archaeology and History of Copán". E. Wyllys Andrews; William L. Fash (Ed.). Copán: The History of an Ancient Maya Kingdom. Santa Fe and Oxford: School of American Research Press and James Currey Ltd. ss. 3-32. ISBN 0-85255-981-X. OCLC 56194789. 
Gill, Richardson B. (2000). The Great Maya Droughts: Water, Life, and Death. Albuquerque: University of New Mexico Press. ISBN 0-8263-2194-1. OCLC 43567384. 
Hammond, Norman (2000). "The Maya Lowlands: Pioneer Farmers to Merchant Princes". Richard E.W. Adams; Murdo J. Macleod (Ed.). The Cambridge History of the Native Peoples of the Americas, Vol. II: Mesoamerica, part 1. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ss. 197-249. ISBN 0-521-35165-0. OCLC 33359444. 
Harrison, Peter D. (2006). "Maya Architecture at Tikal". Nikolai Grube (Ed.). Maya: Divine Kings of the Rain Forest. Eva Eggebrecht and Matthias Seidel (assistant eds.). Köln: Könemann. ss. 218-231. ISBN 3-8331-1957-8. OCLC 71165439. 
Jones, Grant D. (1998). The Conquest of the Last Maya Kingdom. Stanford, California, USA: Stanford University Press. ISBN 9780804735223. OCLC 38747674. 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2017. 
Kelly, Joyce (1996). An Archaeological Guide to Northern Central America: Belize, Guatemala, Honduras, and El Salvador. Norman: University of Oklahoma Press. ISBN 0-8061-2858-5. OCLC 34658843. 
Kerr, Justin (n.d.). "A Precolumbian Portfolio". FAMSI Research Materials. Foundation for the Advancement of Mesoamerican Studies, Inc. 9 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından (online database) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2007. 
Looper, Matthew G. (1999). "New Perspectives on the Late Classic Political History of Quirigua, Guatemala". Ancient Mesoamerica. 10 (2). Cambridge and New York: Cambridge University Press. ss. 263-280. doi:10.1017/S0956536199101135. ISSN 0956-5361. OCLC 86542758. 
Looper, Matthew G. (2003). Lightning Warrior: Maya Art and Kingship at Quirigua. Linda Schele series in Maya and pre-Columbian studies. Austin: University of Texas Press. ISBN 0-292-70556-5. OCLC 52208614. 
Martin, Simon; Nikolai Grube (2000). Chronicle of the Maya Kings and Queens: Deciphering the Dynasties of the Ancient Maya. Londra and New York: Thames & Hudson. ISBN 0-500-05103-8. OCLC 47358325. 
Martin, Simon; Nikolai Grube (2008). Chronicle of the Maya Kings and Queens: Deciphering the Dynasties of the Ancient Maya (2. edn (revised) bas.). Londra and New York: Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-28726-2. OCLC 191753193. 
Martínez, Horacio; David Webster; Jay Silverstein; Timothy Murtha; Kirk Straight; Irinna Montepeque (2004). J.P. Laporte; B. Arroyo; H. Escobedo; H. Mejía (Ed.). "Reconocimiento en la periferia de Tikal: Los Terraplenes Norte, Oeste y Este, nuevas exploraciones y perspectivas" (PDF). XVII Simposio de Investigaciones Arqueológicas en Guatemala, 2003 (İspanyolca). Museo Nacional de Arqueología y Etnología, Guatemala. ss. 635-641. 15 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF online publication) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2009. 
Means, Philip Ainsworth (1917). History of the Spanish Conquest of Yucatan and of the Itzas. Papers of the Peabody Museum of American Archaeology and Ethnology, Harvard University. VII. Cambridge, Massachusetts, USA: Peabody Museum of Archaeology and Ethnology. OCLC 681599. 
Miller, Mary Ellen (1999). Maya Art and Architecture. Londra and New York: Thames & Hudson. ISBN 0-500-20327-X. OCLC 41659173. 
Miller, Mary; Karl Taube (1993). The Gods and Symbols of Ancient Mexico and the Maya: An Illustrated Dictionary of Mesoamerican Religion. Londra: Thames & Hudson. ISBN 0-500-05068-6. OCLC 27667317. 
Morales, Tirso; Benito Burgos; Miguel Acosta; Sergio Pinelo; Marco Tulio Castellanos; Leopoldo González; Francisco Castañeda; Edy Barrios; Rudy Larios; Cruz Jau (2008). J.P. Laporte; B. Arroyo; H. Mejía (Ed.). "Trabajos realizados por la Unidad de Arqueología del Parque Nacional Tikal, 2006-2007" (PDF). XXI Simposio de Arqueología en Guatemala, 2007 (İspanyolca). Guatemala: Museo Nacional de Arqueología y Etnología. ss. 413-436. 14 Eylül 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2011. 
Salisbury, David; Mimi Koumenalis; Barbara Moffett (19 Eylül 2002). "Newly revealed hieroglyphs tell story of superpower conflict in the Maya world" (PDF). Exploration: the online research journal of Vanderbilt University. Nashville, TN: Vanderbilt University Office of Science and Research Communications. OCLC 50324967. 2 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (PDF online publication) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2009. 
Schele, Linda; Peter Mathews (1999). The Code of Kings: The language of seven Maya temples and tombs. New York: Simon & Schuster. ISBN 978-0-684-85209-6. OCLC 41423034. 
Sharer, Robert J.; Loa P. Traxler (2006). The Ancient Maya (6., fully revised bas.). Stanford, CA: Stanford University Press. ISBN 0-8047-4817-9. OCLC 57577446. 
Silverstein, Jay; David Webster; Horacio Martinez; Alvaro Soto (2009). Rethinking the Earthworks of Tikal: A Hydraulic Hypothesis for the Classic Maya Polity. Ancient Mesoamerican 20(1), Cambridge Journals. 
StarWars.com. "Star Wars: Episode IV A New Hope". Lucasfilm Ltd. 29 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009. 
Torres, Estuardo. "Parque Nacional Tikal" (İspanyolca). Ministerio de Cultura y Deportes. 18 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2014. 
UNESCO World Heritage Center. "Tikal National Park". UNESCO World Heritage Center. 12 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009. 
Valdés, Juan Antonio; Fahsen, Federico (2005). "Disaster in Sight: The Terminal Classic at Tikal and Uaxactun". Arthur A. Demarest; Prudence M. Rice; Don S. Rice (Ed.). The Terminal Classic in the Maya lowlands: Collapse, transition, and transformation. Boulder: University Press of Colorado. ss. 162-194. ISBN 0-87081-822-8. OCLC 61719499. 
Webster, David L. (2002). The Fall of the Ancient Maya: Solving the Mystery of the Maya Collapse. Londra: Thames & Hudson. ISBN 0-500-05113-5. OCLC 48753878. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]