Krabat
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Krabat (Almanca telaffuz: [ˈkʁaːbat]), Sorb folklorunda yer alan ve "Wendish Faust" olarak da adlandırılan bir karakterdir. Kayıtlarda kendisine ilk olarak 1837'de rastlanılan karakter,[1] 19. yüzyılda kötü bir büyücüden bir halk kahramanına ve faydalı bir hileciye evrildi.
Kökenleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Halk masalının tarihi kaynağı, 1691'de Saksonya Elektörü John George III tarafından Hoyerswerda yakınlarındaki Groß Särchen'de (günümüzde Lohsa'nın bir parçası) bir mülk veren bir Croat (Crabat) süvari komutanı olan Johannes Schadowitz'dir (1624-1704).[kaynak belirtilmeli]
Analizi
[değiştir | kaynağı değiştir]Krabat'ın kötü güçlere sahip kötü bir büyücünün çıraklığının öyküsü, folklor çalışmalarında Aarne-Thompson-Uther ATU 325, "Büyücünün Çırağı" olarak sınıflandırılabilir.[2]
Yayılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Halk masalı, en önemlisi, bugün Hoyerswerda şehrinin bir bölgesi olan ve Krabat'ın büyücü güçlerini öğrendiği söylenen Čorny Chołmc yerleşim yeri olan Lausitz bölgesini merkez alır.[3]
Uyarlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Krabat'ın hikâyesi birkaç romana uyarlandı:
- Mišter Krabat (Usta Krabat) (1954), Měrćin Nowak-Njechorński.
- Die Schwarze Mühle filminin dayandığı Jurij Brezan'ın Čorny młyn (Kara Değirmen) (1968) adlı filmi
- Otfried Preußler'den Krabat (1971), Doğu Alman TV Filmi Die schwarze Mühle (1975), Çek filmi Čarodějův učeň (1977) ve Alman Krabat (2008) filmlerinden ilham aldı. Alman Gotik grubu ASP'nin Krabat albümü de efsanenin bu versiyonundan esinlenmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Joachim Leopold Haupt, Von einem bösen Herrn in Groß-Särchen (1837)
- ^ Troshkova (2019). "The tale type 'The Magician and His Pupil' in East Slavic and West Slavic traditions (based on Russian and Lusatian ATU 325 fairy tales)". Indo-European Linguistics and Classical Philology. XXIII: 1022-1037. doi:10.30842/ielcp230690152376.
- ^ The Sorcerer's Apprentice: An Anthology of Magical Tales. Illustrated by Natalie Frank. Princeton University Press. 2017. ISBN 978-1-4008-8563-3. pp. 323-348.
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Jurij Pilk, Adolf Anders, "Der wendische Faust", Sächsischer Erzähler. Illustrierte Beilage, Nr. 14 (1896), "Die wendische Faust-Sage" olarak yeniden basıldı, Bunte Bilder aus dem Sachsenlande cilt. 3 (1900), 191–201.
- The Sorcerer's Apprentice: An Anthology of Magical Tales. Illustrated by Natalie Frank. Princeton University Press. 2017. ISBN 978-1-4008-8563-3.978-1-4008-8563-3
- Troshkova (2019). "The tale type 'The Magician and His Pupil' in East Slavic and West Slavic traditions (based on Russian and Lusatian ATU 325 fairy tales)". Indo-European Linguistics and Classical Philology. XXIII: 1022-1037. doi:10.30842/ielcp230690152376.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Brězan, Jurij, and Gregory H. Wolf. "The Survival of a Culture: An Interview with the Sorbian Author Jurij Brězan." World Literature Today 75, no. 3/4 (2001): 42-52. doi:10.2307/40156748.
- Jurich, Marilyn. "Children Stranded "Among These Dark Satanic Mills": The Child's Response to Evil in Fantasies From Four Different Countries." Journal of the Fantastic in the Arts 13, no. 3 (51) (2003): 271-81. www.jstor.org/stable/43308613.
- Kudela, Jean. "Jurij Brĕzan (1916-2006)". In: Revue des études slaves, tome 77, fascicule 1-2, 2006. Le théâtre d'aujourd'hui en Bosnie-Herzégovine Croatie, Serbie et Monténégro, sous la direction de Sava Andjelković et Paul-Louis Thomas. pp. 309–310. [www.persee.fr/doc/slave_0080-2557_2006_num_77_1_7013]
- Raede, H. "LA LITTÉRATURE LUSACIENNE AU XXe SIÈCLE." Études Slaves Et Est-Européennes / Slavic and East-European Studies 9, no. 1/2 (1964): 38-48. www.jstor.org/stable/41055929.
 | Avrupa mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |