İçeriğe atla

Horatio Nelson

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Horatio Nelson
Koramiral Lord Horatio Nelson
LakabıBeyaz Koramiral
Doğum29 Eylül 1758(1758-09-29)
Burnham Thorpe, Norfolk, İngiltere
Ölüm21 Ekim 1805 (47 yaşında)
HMS Victory, Trafalgar Burnu, İspanya
Defin yeriAziz Paul Katedrali
BağlılığıBirleşik Krallık İngiltere
RütbesiKoramiral
Çatışma/savaşlarıAmerikan Bağımsızlık Savaşı

Birinci Koalisyon

İkinci Koalisyon Savaşı

Üçüncü Koalisyon

Ailesi
BabasıEdmund Nelson (rahip)
AnnesiCatherine Suckling
EşiFrances Nelson
İmza
Horatio Nelson'un Aziz Paul Katedrali'ndeki anıt mezarı. Londra, İngiltere

A. Horatio Nelson (29 Eylül 1758 - 21 Ekim 1805), Napolyon Savaşlarında savaşmış İngiliz deniz subayıdır. Norfolk'da doğup Trafalgar savaşı sırasında, 47 yaşında ölmüştür. İngilizlerin ünlü denizcisidir. 1771-1805 yılları arasında denizcilik yapmıştır.

Napolyon'nun Mısır'ı işgali sırasında Osmanlı Devleti'nin İngiltere'den yardım istemesi sonucu bölgeye gitmiştir ve Fransız donanmasını büyük uğraşlar sonucunda imha etmiştir. Hatta Nelson Fransız donanmasını bulmak için Cebelitarık Boğazı'nı geçip Fransız donanmasını okyanusta aramış, ama yoğun sis dolayısıyla hemen yanından geçen Fransızları görememiştir. Osmanlı Devleti de Nelson'a bu üstün hizmetinde dolayı Osmanlı Nişanı vermiştir. Osmanlı tarihinde ilk defa bir yabancı komutan bu nişanla onurlandırılmıştır. Nelson'ın birçok resminde yakasındaki ay yıldızlı Osmanlı Nişanı açıkça görülmektedir. Nelson'un şapkasından düşürmediği içindeki saat mekanizmasıyla ortasındaki elmas dönen mücevherli çelenk sultan III. Selim han tarafından kendisine armağan edilmiştir.[1]

Bir köy papazının 11 çocuğunun altıncısı olarak Norfolk yakınlarındaki Burnham Thorpe'da dünyaya gelen Nelson, 12 yaşındayken donanmaya katıldı. Doğu ve Batı Hint Adaları ile Kuzey Kutup Bölgesi'ndeki görevini ta­mamladığında 18 yaşındaydı. 19 yaşında teğ­menlik sınavını kazandı ve yeniden Batı Hint Adaları'na gönderildi. 20 yaşındayken yüzba­şı rütbesiyle gemi komutanı olan Nelson'un yetişkinlik döneminin büyük bir bölümünde İngiltere savaştaydı. 1775-83 arasındaki Ame­rikan Bağımsızlık Savaşı'nı, 1789 Fransız Devrimi'nden sonra Fransa ile yapılan uzun süreli savaşlar izledi. 1793'te Fransa ile savaşın başlamasından hemen önce 64 toplu büyük Agamemnon gemisinin komutanlığına getirilen Nelson, Akdeniz'deki İngiliz filosuna katılarak Korsi­ka Adası'nın alınmasında rol oynadı. Bu savaşta sağ gözünün kör olmasına yol açan bir yara aldı. 1797'de Portekiz'in güneybatı kıyısı açıklarında yapılan St. Vincent Burnu Savaşı'nın kazanılmasında cesareti ve becerisiyle büyük rol oynayan Nelson'a bu savaştan sonra "Sir" unvanı ve tuğamiral rütbesi veril­di. Aynı yılın sonlarında Kanarya Adaları'dan Tenerife'deki Santa Cruz'u ele geçirmek için girişilen savaşta sağ kolunu kaybetti.

Bu sırada Fransız generali Napolyon Bonapart, Avrupa'da kazandığı parlak zafer­lerden sonra, 1798 başlarında Güney Fransa'daki Toulon limanında büyük bir donanma toplamıştı. Napolyon'un Mısır'ı istila etmeyi planladığından kuşkulanan İngilizler ona en­gel olmak için Akdeniz'e bir filo gönderdiler. Filo komutanlığına donanmanın en seçkin komutanlarından olan Nelson getirildi. İngiliz filosunun fırtınaya tutulmasından yararlanan Fransız donanması Toulon limanından ayrılıp Mısır'a doğru yola çıktı. Nelson, 13 Ağustos'ta İskenderiye yakınlarındaki Abukir Körfezi'nde demirli olan Fransız donanmasına karşı saldırıya geçti ve gemilerin tümünü batırarak büyük bir zafer kazandı. Nil Savaşı diye bilinen bu savaşta Nelson alnından hafifçe yaralandı. Savaştan sonra Napolyon Mısır'daki ordusunu terk ederek Fransa'ya döndü. Nelson da Napoli Krallığı'nı Fransız saldırısı­na karşı savunmak üzere donanmasıyla Napo­li'ye gitti. Bu sırada Napoli'deki İngiliz elçisi­nin karısı Lady Emma Hamilton ile araların­da başlayan aşk Nelson'un yaşamı boyunca sürdü. 1801'de Rusya, Prusya, Danimarka ve İsveç'in Napolyon'la ittifak kurma olasılığı karşı­sında İngiltere, Fransız donanmasıyla birleş­mesine fırsat vermeden Danimarka donanma­sına saldırmaya karar verdi. Filonun 2. komu­tanı Nelson bu işle görevlendirildi. Kopen­hag'daki Danimarka filosu kıyıdaki topların güçlü ateşiyle korunuyordu. Kıyı toplarının şiddetli ateşi karşısında İngiliz komutanı Ami­ral Hyde Parker geri çekilme emri verdi. Ama dürbününü kör gözüne götüren Nelson, çekil­me işaretini görmediğini söyleyerek cesaretle saldırıyı sürdürüp zafere ulaştı. Bu zaferden sonra "Vikont" unvanı verilen Nelson donan­ma komutanlığına getirildi.

Nelson, İspanyol ve Fransız donanmaları­nın birleşerek İngiltere'yi istila edebilecek bir güç oluşturmasını önlemek üzere 1803'te Toulon limanını ablukaya almakla görevlendiril­di. Mart 1805'te Fransız gemileri kötü hava koşullarından yararlanarak limandan çıkmayı başardı. Amiral Nelson, İspanya'nın Cadiz limanında Fransız ve İspanyol donanmalarını yeniden ablukaya aldı. Fransız donanması 20 Ekim'de Napolyon'un emriyle ablukayı kır­mak için denize açıldı. İki donanma 21 Ekim'de Trafalgar Burnu açıklarında karşı­laştı. İngiliz donanması, biri Nelson'ın öbürü Amiral Cuthbert Collingwood'un komutasın­da iki koldan saldırıya geçti ve büyük bir zafer kazandı. Amiral Nelson savaş sırasında vurularak öldü. Nelson'ün Trafalgar Savaşı'ndaki komuta gemisi Victory, günümüzde Portsmouth lima­nında sergilenmektedir.

  1. ^ Sultanın Kayıp Mücevheri. KETEBE YAYINLARI. s. 328. 

* Temel Britannica, Horatio Nelson

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]