İçeriğe atla

Cheshire

Koordinatlar: 53°10′K 2°35′B / 53.167°K 2.583°B / 53.167; -2.583
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Cheshire
Ülke Birleşik Krallık
Ülke İngiltere
BölgeKuzey Batı İngiltere
MerkezChester
Yüzölçümü
 • Toplam2.343 km²
Nüfus
 (2011)
 • Toplam1.028,600
 • Yoğunluk452/km²

Cheshire Törensel Kontluğu, Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere ülkesinin Kuzey-Batı bölgesinde 1974'ten 2009'a kadar birinci seviyede yerel idare metropoliten kontluğu olmuş; 2009'da hukuken lağvedilmemekle tüm görev ve yetkileri yeni kurulan tek seviyeli yerel idareler verilmiştir. Fakat Cheshire yine de kraliyet seremonileri için törensel kontluk olarak kalmıştır. Cheshire Kontluğu merkezi Chester'deydi ama kontluk sınırları içinde en büyük nüfuslu yerleşke Warrington idi.

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cheshire Kontluğu Kuzey-Batı İngiltere bölgesinde konumlanmıştır. Sınırlarında İngiltere ülkesinde bulunan Merseyside, Greater Manchester, Derbyshire, Staffordshire ve Shropshire törensel kontlukları ve Galler ülkesinde bulunan Flintshire ve Wrexham kontlukları bulunur. Şu gösterim Cheshire sınırlardaki kontlukların yönlerini gösterir:[1]

Kuzeybatı:
Merseyside 		Kuzey:
Merseyside
Greater Manchester 		Kuzeydoğu:
Greater Manchester
Batı:
Flintshire 		Cheshire Doğu:
Derbyshire
Güneybatı:
Wrexham 		Güney:
Shropshire 		Güneydoğu:
Staffordshire

Cheshire Kontluğu'nun kuzeybatısında İrlanda Denizi'ne akan "Dee Nehri"'nin halici ve "Mersey Nehri"'nin halici vardır ve bunlar arasında "Wirral Yarımadası" bulunmaktadır. Wirral Yarımadasının güney kısımları Cheshire'a bağlıdır.

Cheshire ovasının panoraması. Arka planda sağda Peckforton Şatosu ve solda Beeston Şatosu

Cheshire Kontluğu'nun arazisinin çoğunluğunu "Kuzey Galler"'deki tepeleri ve Derbyshire'daki "Peak District" tepelik araziyi birbirinden ayıran ve genellikle killi topraklardan oluşan düz "Cheshire Ovası" (veya diğer adıyla "Cheshire Aralığı") kaplar. Bu düzlük, jeolojik dönemlerde İngiltere'nin çoğunun buzullarla kaplı olduğu son buzul dönemi bitişinde buzulların geri çekilişi sırasında oluşturulmuştur. Bunun bir sonucu da bu düzlükte birçok su ile dolu "mere" adı verilen küçük büyük çukurlar bulunmasıdır.

Bu bölgede en alt tabaka kaya "Triassik" dönemde oluşan "kumtaşı"'dır. Bu alt tabakanın yüzeye çıktığı alanlarda, özellikle Runcorn civarında, bu alanlarda taş ocakları kurulup çıkarılan taş, bina yapımı için popüler olarak kullanılmıştır. "Angilikan Liverpool Katedrali" ve "Chester Katedrali" özel kırmızımsı renkte olan bu taştan yapılmıştır.

Cheshire Kontluğu'nun doğu kısmı "Yukarı Triassik" döneminde deniz altında oluşmuştur. Taşlaşmış deniz zemini ile kaya tuzu tabakaları halindedir. Burada bulunan Northwich kasabasında yüzyıllardır bu kaya tuzu tabakalarına maden ocakları kurulup kaya tuzu çıkarılmakta ve o yöre için büyük sanayi dalı olmaktadır.

Cheshire ovasını bu doğu bölgeden ayıran kumtaşından oluşmuş çok bariz bir tepeler sırası bulunmaktadır ve bu tepeler sırasına "Mid-Cheshire Ridge (Orta Cheshire Sırtı)" adı verilmektedir. Bu sırtda "Frodsham" kasabasından "Delamere Ormanı", "Beeston Şatosu" ve Demir Çağı'nda yapılmış istihkam kalelerini takip edip Shropshire kontluğunda "Whitchurch" kasabasına giden "Sandstone Trail (Kumtaşı Patikası)" adlı bir yaya uzun yürüyüş yolu açılmıştır.[2]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Chester kenti Romalılar tarafından "Deva Victrix" olarak bir lejyon merkezi olarak kurulmuştu. Cheshire sözcüğü ilk defa 9. yüzyılda yazılmış olan "Anglo-Sakson Tarih Vakalaarı Tarihi"'nde verilmiştir ve Roma "lejyonlarının şehirlerinin shire bölgesi anlamı vermektedir.[3] Fakat kontluğun 920 civarında "Yaşlı Edward" adlı bir Anglo-Sakson kralı tarafından kurulduğu kabul edilmektedir.

İngiltere'nin 1066'da Norman istilasından sonra çıkan Anglo-Sakson isyanları ancak bir 1069'da büyük zorlukla çok gaddar bir şekilde bastırılmıştır. Bu zalim politikayı kuzeybatı İngiltere'de "Hugh Lupus (Kurt Hugh)" adıyla bilinen Hugh d'Avranches, Kralın kuzeybatı İngiltere'de temsilcisi olarak tüm kuzeybatıyı idaresi altında "Chester Kontu" ünvanı ile Chester'de merkezi ile çok sertçe uygulamıştır. Normanların kendi ellerine geçirebilmek için yaptırdıkları İngiltere'deki toprak kullanımı ve servet sayımı için 1086'da hazırlanan "Domesday Kitabı" adlı büyük eserde Cheshire "Cestrescir (Chestershire)" olarak geçmektedir. Ama bu Cheshire günümüzdeki kontluktan çok daha büyük idi.[4]

Günümüzde "Galler" ülkesi olarak kabul edilen araziler Domesday kitabında Cheshire içinde görülmektedir.[5] 1397'de İngiltere'nin o zaman Galler sınır bölgeleri Cheshire içinde olduğu açıkça kabul edildi ve Cheshire'ya "Prenslik" statüsü verildi. İngiliz Kralı II. Richard ünvan olarak "İngiltere ve Fransa Kralı; İrlanda Lordu ve Chester Prensi" adı ile anılmaya başlandı. O zamana kadar ve günümüze kadar İngiltere'de hiçbir Kontluk bu şekilde şereflendirilmemiştir. Fakat 1399'da II. Richard krallığı kaybedince bu ünvan kullanılmamaya başlandı.[6]

1994'te yürürlüğe giren "1972 Yerel İdare Kanunu" ile eski Cheshire Kontluğu sınırları büyük değişikliklere uğradı. Kuzey Batı İngiltere'de Merseyside ve Greater Manchester adlı iki tane metropoliten kontluk kuruldu. Cheshire'a ait olan Birkenhead ve Wallasey Wirral olarak Merseyside'a bağlandı. "Stockport", "Hyde", "Dukenfield" ve "Stalybridge" Greater Manchester'e verildi. "Tintwistle" Derbyshire'a bağlandı. Diğer taraftan yeni Meryside/Great Manchester güneyinde kalan Lancashire'a ait bölgeler ve bunlar arasında Widnes ve Warrington yeni Cheshire Kontluğu'na verildi.[7]

Bölgeler Harita ayrıntıları
  1. Cheshire West ve Chester
  2. Cheshire East
  3. Warrington
  4. Halton

1998'de yapılan bir reformla Halton ve Warrington Cheshire Kontluk Konseyi'ne bağlı olmaktan ayrılıp "tek seviyeli yerel idare" oldular. 2009'da ise yeniden bir reform ile iki seviyeli "shire" tipli "Cheshire Kontluk" lağvedildi. Cheshire East ve Cheshire West ve Chester adlı iki yeni "tek-seviyeli yerel idare" kuruldu. Böylece "Cheshire Kontluğu" bir yer l idare birimi olarak resmen ortadan kalkmış oldu. Yerine dört tane "tek-seviyeli yerel idare" (Halton, Warrington, Cheshire West ve Cheshire West ve Chester) kuruldu.

Fakat Cheshire bir "Törensel Kontluk" olarak hala İngiltere'nin bir yerel idare birimi olarak bulunmaktadır. Ayrıca "itfaiye ve kurtarma hizmetleri" ve yörel polis görevi yapan "Cheshire Polis" servisi için tek-seviyeli yerel idare temsilcilerinden oluşan tüm Chesire'a hizmet sağlayan kurumlar vardır.

Demografi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cheshire Kontluğu sınırları içinde toplam nüfus (2001 Nüfus Sayımı itibarıyla) 673,781 kişi idi. Bu nüfusun %51,3'u erkek ve %43,7'si kadındı. 0-14 yaşlarında olanlar arasında erkek oranı %51.5 ve kadın oranı %48,4 olup 75 yaşından büyükler arasında erkek oranı %37,1 ve kadın oranı %62,9 idi.

Cheshire Kontluğu'nda, Mersey Nehri kenarında bulunan kentler ve tarihsel Chester şehri dışında, genel olarak çok sayıda küçük kasabalar ve köyler bulunup kontlukta buyuk sayıda kırsal nüfus yaşamaktadır. Bunların ana ekonomik katkısı tarım sektöründedir. Cheshire Kontluğu'nda nüfus yoğunluğu 32 kişi/km²'dir. Bu Kuzey-Batı İngiltere bölgesi için ortalama yoğunluk olan 42 kişi/km² ile İngiltere ve Galler ülkeleri ortalama yoğunluk olan 38 kişi/km²'nin altındadır. Buna karşılık Cheshire'da bulunan Ellesmere Port ve Neston bölgesinde nüfus yoğunluğu 92 kişi/km²'dir.[8]

Cheshire Kontluğu arazileri 1974'te değiştirilmekle beraber, o zaman içine dahil olan eski yerel idareler için nüfus sonuçları elde bulunduğu için, yapılan yeni hesaplarla günümüzdeki Cheshire Kontluğu sınırları içindeki nüfusun 10 yıllık nüfus sayımlarına göre nasıl değiştiği bulunmuştur.

Cheshire Kontluğu için 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl nüfus sayımlarına göre nüfusun gelişmesi şu gösterimde izlenebilir:[9][10]

Kişi

Yerleşkeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cheshire törensel kontluğu sınırları içinde İngiltere'nin en zengin ikametgâh alanları bulunur. 2006'da yapılan bir araştırmada Alderley Edge, Wilmslow, Prestbury, Tarporley ve Knutsford kasabalarının İngiltere'nin kuzeyinde en yüksek ortalama ev fiyatları olan mevkiler oldukları anlaşılmıştır. Bu alan adi coğrafi şekline atıfla "Cheshire Altın Üçgeni" olarak anılmaktadır.[11]

Şu liste törensel Cheshire Kontluğu'da bulunan kent ve kasabalar isimlerini vermektedir:

Törensel Kontluk Tek seviyeli yerel idare İdare merkezi kent Diğer kent ve kasabalar
Cheshire Cheshire East Sandbach Alsager, Bollington, Crewe, Congleton, Knutsford, Macclesfield, Middlewich, Nantwich, Wilmslow
Cheshire West ve Chester Chester Ellesmere Port, Frodsham, Malpas, Neston, Northwich, Winsford
Halton Widnes Runcorn
Warrington (borough) Warrington Lymm

Görülebilecek yerler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Chester merkezi
  • Alderley Edge: Doğa güzelliği ve büyü hikâyeleri ile isim yapmış bir tepe.
  • Chester şehrinin eski binalarıyla çarşı merkezi: dükkânlar önünde iki katlı yaya yolları.
  • Chester Katedrali
  • Chester'in şehir surları
  • Chester'de Tuz Müzesi.
  • Trent ve Mersey Kanalı: Açılımı 1777. 140 km uzunlukta dar mavnalar için kanal. Derbyshire'da bulunan Trent Nehri ile eskide Cheshire'da bulunan Runcorn'da Mersey Nehri ile birleştirmektedir.
  • Shropshire Union Canal: Açılımı 1835. Ünlü İngiliz mühendis Thomas Telford tarafından yapılan dar mavna kanalı. Wolverhampton ile Mersey Nehri'ni birbirine bağlamak üzere yapılmıştır..
  • Dunham Massey: Kral George dönemi mimarî stilli büyük kırsal malikane konağı
  • Hare Hill: Alderley köyü civarında bulunan ağaç bahçesi
  • Lyme Park: Pennine Dağları eteklerinde bulunan 18. yy yapımı büyük bir malikane konağı. BBC TV şirketinin 1995 yapımı olan Gurur ve Önyargı dizisinin mizansenini sağlamıştır.
  • Little Moreton Hall: Congleton'da bulunan "Tudor" mimarî stilinde bir eski malikane evi.
  • Tatton Park: Knutsford'da bulunan. Neoklasik mimari stilli bir malikane konağı ve konak etrafında çeşitli değişik bahçe stillerini (Japon bahçesi, İtalyan bahçesi vb) kapsayan büyük bir bahçe.
  • Quarry Bank Mill: Sanayi arkeolojisine büyük katkı. 1784-1959 arasında fabrika olarak önce su gücüyle ve sonra buharla çalışan pamuk dokuma makineleri ile donatılmış bir pamuklu fabrikası. Pamuklu dokuma sanayii müzesine dönüştürülmüştür.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Local Authorities". Government Offices of the North West. 31 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2007. 
  2. ^ "Walking Cheshire's Sandstone Trail (Cheshire'ın Kumtaşı Patikası'nda Yürüyüş)". 20 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2011. 
  3. ^ Harris, B. E. and Thacker, A. T. (1987). say.237.
  4. ^ "Cheshire ancient divisions". Vision of Britain website. 10 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2007. 
  5. ^ Davies, R. (2000). The Age of Conquest: Wales 1063–1415. 
  6. ^ Davies, R. R. 'Richard II and the Principalıty of Chester' makalesi, The Reign of Richard II: Essays in Honour of May McKisack, ed. F. R. H. Du Boulay and Caroline Baron (1971)
  7. ^ Local Government Act 1972
  8. ^ "Census 2001 – Population" (PDF). Cheshire Census Consortium. 5 Haziran 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2007. 
  9. ^ Kaynak: A Vision of Britain through time. "Cheshire Modern (post 1974) County: Total Population". 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2010. 
  10. ^ "İngilizce Wikipedia "Cheshire" maddesi". 2 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2011. 
  11. ^ "Why Cheshire fat cats smile". Times Online. Londra. Erişim tarihi: 6 Mart 2006. [ölü/kırık bağlantı]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Cheshire ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Cheshire&oldid=34495028" sayfasından alınmıştır