Ağabeyim Ağa Cevanşir
Aghabeyim ağa Javanshir | |
|---|---|
 Aghabeyim agha Javanshir, 1956 | |
| Doğum | 1780 Hankendi, Karabağ Hanlığı, Azerbaycan |
| Ölüm | 1832 Tahran |
| Kariyeri | |
| Dalı | Şiir |
Ağabeyim Ağa Cevanşir[1] (Azerice: Ağabəyim ağa Cavanşir) Azerbaycanlı bir şair, Karabağ'ın ikinci hanı İbrahim Halil Han'ın kızı, İran şahı Fath-Ali Shah Qajar'ın eşi ve şair Khurshidbanu Natavan'ın teyzesi. Ağabacı takma adıyla şiirler yazdı.[2][3][4]
Gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Ağabeyim ağa, gençliğinde kuzeni Muhammed Bey'e âşık olmuştur. Muhammed Bey, babasının hanlık ordusundan sorumluydu. Evlilik sorununun çözümü için Şuşa'ya İbrahim Halil Han'a dönen Muhammed Bey, o gün bir seyahate çıkması gerekiyordu. Agabeyim ağa bu vesileyle şunları yazdı:
Əfsus ki, yarım gecə gəldi, gecə getdi, |
Ne yazık ki benin yarim gece geldi ve gitti, |
Ağa Mohammad Şah Qajar'ın 1797'de Karabağ'da öldürülmesinden sonra, İbrahim Khalil Han, siyasi ilişkilerin normalleşmesini sağlamak için kızı Aghabeyim ağa ile yeni şah, Ağa Muhammed Şah'ın yeğeni Fath-Ali Şah ile evlendi ve onu Tahran'a gönderdi.[kaynak belirtilmeli]
Kraliçe olarak hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Fatih Ali Şah'ın eşleri hareme girdiklerinde şahın zengin salonundan herhangi bir elbiseyi seçme hakkına sahipti. Agabeyim ağa, Şah'ın annesinin elbisesinin de orada olduğunu biliyordu. Bu nedenle salona getirildiğinde hemen o elbiseye gitti ve giydi. Agabeyim ağayı annesinin elbisesinin içinde gören Fatih Ali Şah şaşırmış ve ona hiç dokunmamıştı.
Agabeyim ağa, zekası nedeniyle şah tarafından beğenildi ve onu valide sultan olarak atadı ve ona incilerle dolu muhteşem bir elbise hediye etti.
Agabeyim ağa vatan hasreti çekiyordu ve acısını şiirlerinde ifade etti:[5]
Mən aşiqəm, Qarabağ, |
Ben aşığım sana Karabağ, |
Aghabeyim ağa Tahran'da, 1832 yılında öldü ve İran'ın Kum şehrine gömüldü.
Sanatta Agabeyim Ağa
[değiştir | kaynağı değiştir]2008 yılında, İbrahim Halil Han döneminde Karabağ Hanlığı'nın tarihini anlatan "Hükmüdarın kaderi" adlı bir film çekildi. Agabeyim Ağa'nın rolünü Günaş Aliyeva oynadı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Vatan işte bu çiçektir". Oda TV. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ağabəyim ağa Cavanşir". Adam.az. 17 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2011.
- ^ "Ötən günlərdən səhifələr". 525-ci qəzet. 31 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
- ^ War Against Azerbaijan – Targeting Cultural Heritage. 2007. ISBN 978-9952-8091-4-5. 9 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2010.
- ^ "Ayrılığın hekayəti". 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.