Çavdar mahmuzu

Claviceps purpurea
Claviceps purpurea
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Fungi Bölüm: Ascomycota Sınıf: Sordariomycetes Takım: Hypocreales Familya: Clavicipitaceae Cins: Claviceps Tür: C. purpurea
İkili adlandırma
Claviceps purpurea (Fr.) Tul. 1853

Claviceps purpurea, Clavicipitaceae familyasından çavdar ve benzeri tahıllarda parazit olarak yaşayan bir mantar türü. 1800'lerin ortalarına kadar çavdarın normal bir parçası olduğu düşünülmüştür. En çok çavdarda görülse de diğer tahıllara da yerleşebilir. Koyu mor renkli ve birkaç santim uzunluğundadır.

Çavdar mahmuzu zehirlenmesi ölümcül olabilir. Bunun yanında deliriyum, sanrı ve psikoz gibi ciddi algı bozuklukları üzerine sorunlar da ortaya çıkarabilir. Pek çok çavdar mahmuzu alkaloidi nörotransmiter fonksiyonları etkileyerek merkezi sinir sistemi üzerinde zehirleyici etkilere neden olurlar.

İsviçreli kimyager Albert Hofmann'ın Basel'deki Sandoz laboratuvarlarındaki çalışmalarıyla çavdar mahmuzu alkaloidlerinden elde edilen lisejik asitten LSD'nin (liserjik asit dietilamit) sentezi sağlanmıştır.

Çavdar mahmuzunun yaşam evreleri

1692'de Salem, Massachusetts'te üç kadının cadı oldukları iddiası ile öldürülmeleri olayına sebep olan genç kızın çavdar mahmuzu yüzünden halüsinasyonlar gördüğü kabul edilmektedir.

Dış bağlantılar

• Tarihçe 24 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Çavdar mahmuzu alkaloidleri
• Wikimedia Commons'ta Çavdar mahmuzu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
• Vikitür'de Çavdar mahmuzu ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.