Pumunta sa nilalaman

Platino

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Huwag itong ikalito sa platina at plutonyum.
Platino, 00Pt
Platino
Pronunciation /ˈplætɪnəm/ (PLAT-in-əm)
Appearancesilvery white
Standard atomic weight Ar°(Pt)
  • 195.084±0.009
  • 195.08±0.02 (pinaikli)[1][2]
Platino in the periodic table
Hydrogen Helium
Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon
Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon
Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton
Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon
Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon
Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson
Pd

Pt

Ds
iridiumplatinogold
Group10
Period6
Block  d-block
Electron configuration[Xe] 4f14 5d9 6s1
Electrons per shell2, 8, 18, 32, 17, 1
Physical properties
Phase at STPsolido
Melting point2041.4 K ​(1768.3 °C, ​3214.9 °F)
Boiling point4098 K ​(3825 °C, ​6917 °F)
Density (near r.t.)21.45 g/cm3
when liquid (at m.p.)19.77 g/cm3
Heat of fusion22.17 kJ/mol
Heat of vaporization510 kJ/mol
Molar heat capacity25.86 J/(mol·K)
Vapor pressure
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 2330 (2550) 2815 3143 3556 4094
Atomic properties
Oxidation states−3, −2, −1, 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6 (isang katamtamang panimulang oksido)
ElectronegativityPauling scale: 2.28
Ionization energies
  • 1st: 870 kJ/mol
  • 2nd: 1791 kJ/mol
Atomic radiusempirical: 139 pm
Covalent radius136±5 pm
Van der Waals radius175 pm
Color lines in a spectral range
Mga linyang espektral ng platino
Other properties
Crystal structureface-centered cubic (fcc)
Face-centered cubic crystal structure for platino
Thermal expansion8.8 µm/(m⋅K) (at 25 °C)
Thermal conductivity71.6 W/(m⋅K)
Electrical resistivity105 nΩ⋅m (at 20 °C)
Magnetic orderingparamagnetic
Molar magnetic susceptibility+201.9 × 10−6 cm3/mol (290 K)[3]
Tensile strength125–240 MPa
Young's modulus168 GPa
Shear modulus61 GPa
Bulk modulus230 GPa
Speed of sound thin rod2800 m/s (at r.t.)
Poisson ratio0.38
Mohs hardness3.5
Vickers hardness400–550 MPa
Brinell hardness300–500 MPa
CAS Number7440-06-4
History
DiscoveryAntonio de Ulloa (1735)
Isotopes of platino
Template:infobox platino isotopes does not exist
Kategorya Kategorya: Platino
| references

Ang platino[4][5] o platinum[4][5] (Kastila: platino, Ingles: platinum,daglat o sagisag = Pt) ay isang uri ng mala-pilak na elementong may mga katangiang maaaring mabatak, mapukpok, at hindi kinakalawang. Kalimitan itong ginagamit para sa paggawa ng mga kasangkapang elektroniko, mga alahas, at mga pampasta para sa mga ngiping may sira o bukbok. Natuklasan ito ni Antonio de Ulloa, kasama si Jorge Juan y Santacilia noong 1735. Kabilang sa mga katangian nito ang pagkakaroon ng atomikong bilang na 78, ng pamantayang atomikong timbang na 195.09, antas o degri ng pagkatunaw na 1,769oC, antas o degri ng pagkulo 3,827oC, at tiyak na kalubhaan (tiyak na dagsin o espesipikong grabedad) na 21.45.

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

  1. "Standard Atomic Weights: Platinum" (sa wikang Ingles). CIAAW. 2005.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. Prohaska, Thomas; Irrgeher, Johanna; Benefield, Jacqueline; Böhlke, John K.; Chesson, Lesley A.; Coplen, Tyler B.; Ding, Tiping; Dunn, Philip J. H.; Gröning, Manfred; Holden, Norman E.; Meijer, Harro A. J. (2022-05-04). "Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry (sa wikang Ingles). doi:10.1515/pac-2019-0603. ISSN 1365-3075.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. 4.0 4.1 English, Leo James (1977). "Platino, platinum". Tagalog-English Dictionary (sa wikang Ingles). Congregation of the Most Holy Redeemer. ISBN 9710810731.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. 5.0 5.1 Gaboy, Luciano L. Platinum, platino - Gabby's Dictionary: Praktikal na Talahuluganang Ingles-Filipino ni Gabby/Gabby's Practical English-Filipino Dictionary, GabbyDictionary.com.